Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την έρευνα της Palmos Analysis στη χτεσινή ημερίδα της ευρωβουλευτή της ΝΔ, Μαρίας Σπυράκη, για την ενεργειακή φτώχεια στη Θεσσαλονίκη είναι ενδεικτικά της σταδιακής μετατροπής όλο και περισσότερων κοινωνικών στρωμάτων σε νεόπτωχους.
Πριν από μόλις δέκα χρόνια ήταν... δαχτυλοδεικτούμενα τα νοικοκυριά που δεν μπορούσαν να θερμανθούν ή που δεν μπορούσαν να πληρώσουν το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος στη Θεσσαλονίκη. Ειδικά στο πολεοδομικό συγκρότημα... Ακόμη κι όσοι δυσκολεύονταν δεν ήταν τόσοι ώστε να αποτελούν σημαντικό κοινωνικό μέγεθος.
Σήμερα όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, τα θύματα της ενεργειακής φτώχειας είναι ένας πληθυσμός δεκάδων χιλιάδων συμπολιτών μας στη Θεσσαλονίκη, που μοιάζουν να έρχονται ως πλειοψηφικό ρεύμα τα επόμενα χρόνια.
Αν κάποιος συνυπολογίσει ότι στη Θεσσαλονίκη είχαμε τα πρώτα δείγματα κακής πορείας των οικονομικών των νοικοκυριών από τη δεκαετία του 1990, όταν άρχισε η αποβιομηχάνιση, μπορούμε να καταλήξουμε στο –έστω πρόχειρο- συμπέρασμα πως ακόμη και τα προ κρίσης λουκέτα σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες ήταν σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με την κρίση των τελευταίων ετών.
Κι αυτό επειδή ο συνδυασμός ανεργίας, υποαπασχόλησης, ευτελών μισθών και αμοιβών και υψηλών τιμών είναι πλέον... θανατηφόρος. Ο κατήφορος μάλιστα μοιάζει να είναι ατελείωτος. Και όσο η ιδιωτική οικονομία δεν ενεργοποιείται, ο δημόσιος και ευρύτερος δημόσιος τομέας αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες. Λύσεις ουσιαστικές δεν ακούσαμε. Όχι στη συγκεκριμένη ημερίδα, που ανέδειξε το πρόβλημα, αλλά από όλους τους πολιτικούς που γνωρίζουν το πρόβλημα και το προβάλλουν σε κάθε ευκαιρία, αλλά δε μας λένε ποτέ τι θα κάνουν για να το λύσουν...
Όταν ακούς ότι τουλάχιστον 190.000 νοικοκυριά στην πόλη έχουν πρόβλημα κάλυψης των ενεργειακών αναγκών τους, δηλαδή βρίσκονται επισήμως σε καθεστώς ενεργειακής φτώχειας ή είναι στον... προθάλαμο, αφού μεσοσταθμικά ξοδεύουν το 13% των εισοδημάτων τους για θέρμανση και ηλεκτρική ενέργεια, με ανεκτό όριο το 10%, καταλαβαίνεις την τραγικότητα της κατάστασης που βιώνουμε στον μικρόκοσμό μας.
Και σαν να μη φτάνει η φτώχεια, τα χαμηλά έως ανύπαρκτα εισοδήματα, οι δουλειές που είτε δεν υπάρχουν είτε όταν υπάρχουν είναι υποαμειβόμενες, οι επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ είναι εξωφρενικές. Πληρώνουμε σαν Γερμανοί το ρεύμα και το νερό μας. Για τη θέρμανση καλύτερα να μην μιλήσουμε, διότι το πετρέλαιο είναι στα ύψη. Επίσης, στις μετρήσεις περί ενεργειακής φτώχειας δεν περιλαμβάνονται τα έξοδα των μετακινήσεων των μελών των νοικοκυριών, δηλαδή η βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης, οι τιμές των οποίων είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.
Παραμένω στα απογοητευτικά στοιχεία της έρευνας, η οποία δίνει ένα ισχνό ποσοστό (1%), πλην όμως σε απόλυτα νούμερα εκπληκτικό (3.000 νοικοκυριά), που δε θερμαίνει καν το σπίτι του. Η πλειοψηφία των Θεσσαλονικέων στρέφονται στη λύση του φυσικού αερίου, που είναι σαφώς η οικονομικότερη, με δεδομένη και την αδυναμία καύσης ξύλων για θερμαντικό μέσο στο πολεοδομικό συγκρότημα. Για τα πιο φτωχά νοικοκυριά (χιλιάδες κατά τα άλλα...) όμως, ούτε το φυσικό αέριο μπορεί να είναι λύση. Είναι κι αυτό ακριβό... Ειδικά η εγκατάσταση. Έτσι καταφεύγουν στη λύση θερμαντικών σωμάτων με ηλεκτρικό και κλιματιστικών, η αγορά και εγκατάσταση των οποίων δεν απαιτούν και καμιά... επένδυση.
Ενδιαφέρον έχει και από πού έκοψαν οι Θεσσαλονικείς έξοδα για να καλύψουν το αυξημένο κόστος για τη θέρμανση των σπιτιών τους (έστω και την ελλιπή) και για τον ηλεκτροφωτισμό. Οι δαπάνες είναι οι καθαρά καταναλωτικές, εκείνες που στηρίζουν διαχρονικά την τοπική αγορά. Δηλαδή από ρούχα και παπούτσια, διασκέδαση και ψυχαγωγία κι από τρόφιμα ακόμη κι από το σούπερ μάρκετ. Συνεπώς το κόστος της ενεργειακής φτώχειας το πληρώνει με τη σειρά της και η αγορά... Να μην απορούμε λοιπόν για τα λουκέτα στα μαγαζιά...
Ανάλογη είναι και η αναλυτική εικόνα που δίνει η έρευνα στα επιμέρους δεδομένα. Θεωρώ ότι η συγκεκριμένη έρευνα δίνει για πρώτη φορά μια καλή εικόνα της πραγματικότητας που βιώνει η Θεσσαλονίκη και η οικονομία των νοικοκυριών της, η πραγματική οικονομία στο πολεοδομικό συγκρότημα.
Τα νούμερα πολλές φορές δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά και να αξιολογηθούν καταλλήλως, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση δίνουν μια σαφή εικόνα της κατάστασης που βιώνουμε και κυρίως της κατάστασης που βιώνουν τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας μας.
Γι' αυτό και αξίζουν συγχαρητήρια στην κ. Σπυράκη για την πρωτοβουλία να διοργανώσει τη συγκεκριμένη ημερίδα, αλλά και στην μαθηματικό – σύμβουλο marketing και επικοινωνίας, Γκέλη Δούμπη, και τον διευθυντή ερευνών της Palmos Analysis, Πασχάλη – Αλέξανδρο Τεμενεκίδη, που μας έδωσαν αυτή τη σοκαριστική εικόνα. Που μας είπαν την αλήθεια της κρίσης όπως είναι, χωρίς τα πολιτικά φτιασιδώματα και τις αποπροσανατολιστικές ρητορίες.
Χιλιάδες συμπολίτες μας είτε δε θερμαίνουν τα σπίτια τους, είτε αδυνατούν να πληρώσουν το λογαριασμό του ρεύματος, είτε ζουν σε μίζερες συνθήκες. Κι αυτοί δεν είναι «μια σχεδόν ανύπαρκτη μειοψηφία», αλλά ένα μέρος του κοινωνικού συνόλου, που συνεχώς αποκτά μεγαλύτερη δυναμική. Δυστυχώς. Και δυστυχώς για την αντιμετώπιση της ενεργειακής –και όχι μόνο- φτώχειας οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου που κυβερνούν ή φιλοδοξούν να κυβερνήσουν δεν έχουν να μας πουν τίποτα ουσιαστικό, παρά να εκφράσουν τη συμπάθειά τους και να βγάλουν ανέξοδα κηρύγματα. Λύσεις χρειαζόμαστε και στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος. Όχι φληναφήματα από τη ζέστη του σαλονιού μας...