Η ώρα της αλήθειας για την ελληνική επιχειρηματικότητα πλησιάζει. Όλοι γνωρίζουν ότι η ρύθμιση των κόκκινων δανείων, που στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης δεκαπλασιάστηκαν ως ποσοστό επί των χορηγηθέντων, θα αλλάξει σε σημαντικό βαθμό τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας. Αλλοίμονο εάν δεν συμβεί κάτι τέτοιο. Εάν, δηλαδή, οι ίδιοι επιχειρηματίες που στα δύσκολα χρόνια δεν τα κατάφεραν εξακολουθούσαν να πρωταγωνιστούν. Θα είναι σαν η ίδια η επιχειρηματική κοινότητα να ακυρώνει στην πράξη τη δική της ιδεολογία, που προϋποθέτει τον ανταγωνισμό και αποδέχεται τα αποτελέσματα που αυτός παράγει. Πάντα έτσι συνέβαινε στις επιχειρήσεις. Οι καλύτεροι, οι ικανότεροι, οι εξυπνότεροι, οι ταχύτεροι, οι πιο ευέλικτοι, οι πιο προσαρμοστικοί, οι πιο καπάτσοι –ο καθένας χρησιμοποιεί όποιον χαρακτηρισμό προτιμά- προχωρούσαν μπροστά. Κάποιοι κινούνταν με καθυστέρηση και κάποιοι εγκατέλειπαν την προσπάθεια. Μόνο που μέχρι να ξεκινήσει η μεγάλη κρίση μετά το 2010 όσοι αποτύγχαναν δεν είχαν δικαιολογία, ούτε μπορούσαν να κρυφτούν πίσω από το δάχτυλό τους. Το σύστημα τους έσπρωχνε στο περιθώριο είτε για πάντα, είτε για πολύ καιρό, είτε για λίγο καιρό, μέχρι να ξεκινήσουν κάτι καινούριο. Αντίθετα στα χρόνια της κρίσης όλες οι επιχειρηματικές αποτυχίες «φορτώνονται» στην ύφεση και στην γενικά άσχημη τροπή των οικονομικών πραγμάτων και της αγοράς της χώρας.
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και χρόνια –στην ουσία από τη στιγμή που άρχισε η συζήτηση για την ανάγκη να ρυθμιστούν με ριζικό τρόπο τα κόκκινα δάνεια προκειμένου οι τράπεζες να διαδραματίσουν και πάλι το ρόλο τους στην πραγματική οικονομία- ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος θέτει συνεχώς τον παράγοντα του «ηθικού κινδύνου» σε όποιες ρυθμίσεις γίνουν. Αυτό που εννοεί ο ΣΒΒΕ –και το είπε μόλις το περασμένο Σάββατο και στον υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου- είναι ότι οι ρυθμίσεις που θα δρομολογηθούν δεν πρέπει να γίνουν σε βάρος των υγιών και συνεπών επιχειρήσεων, που με κάθε τρόπο άντεξαν την οικονομική κρίση. Όπως, μάλιστα, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του ΣΒΒΕ ο κ. Παπαδημητρίου συμφώνησε, επισημαίνοντας ότι η απαραίτητη προϋπόθεση ένταξης μιας επιχείρησης στον νόμο θα είναι η βιωσιμότητα της.
Εάν όλα αυτά ισχύσουν –που πιθανότατα θα ισχύσουν όχι μόνο επειδή υπακούουν στη λογική, αλλά και λόγω της επίβλεψης των ξένων που επιβάλλει το Μνημόνιο- το επιχειρηματικό τοπίο στη Β. Ελλάδα θα αλλάξει δραματικά. Παρά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλουν συστηματικά τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες, ώστε τα επιχειρηματικά δάνεια να εμφανίζονται ενήμερα, οι υπερδανεισμένες επιχειρήσεις που είναι δύσκολο να ανταποκριθούν είναι πολλές. Περισσότερες απ’ όσες φαντάζεται κανείς παρακολουθώντας τους αριθμούς, οι οποίοι αν μεταφραστούν σε κλειστά εργοστάσια, άδειες αποθήκες και ανέργους, συνθέτουν ένα τοπίο εφιαλτικό.
Αργά ή γρήγορα στην Ελλάδα τα πράγματα θα φτιάξουν και η οικονομία θα βρει και πάλι τον αναπτυξιακό της βηματισμό. Τότε η Β. Ελλάδα –και ειδικότερα η περιοχή της Κ. Μακεδονίας- θα αναδειχθεί προνομιούχα λόγω των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων και της παραγωγικής παράδοσης που υπάρχει. Υπό την προϋπόθεση ότι το θολό τοπίο θα καθαρίσει, κάτι που αποδεικνύεται αργό και επώδυνο. Κάτι στο οποίο η οριστική διευθέτηση των κόκκινων δανείων ασφαλώς θα συμβάλλει καθοριστικά, περιθωριοποιώντας μέχρι εξαφανίσεως επιχειρηματίες που δεν τα κατάφεραν ή που επέλεξαν να μην προσπαθήσουν στα δύσκολα. Αυτό, βέβαια, είναι το καλό σενάριο, για το οποίο διατείνονται ότι εργάζονται όλοι οι θεσμικοί παράγοντες –τρόικα, πολιτικό σύστημα, κοινωνικοί εταίροι. Διότι στο κακό σενάριο η οικονομία θα εισέλθει σε λογική «Άγριας Δύσης», οπότε κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ούτε αυτούς που θα επιβιώσουν, ούτε τα θύματα.