Skip to main content

Εκλογές χωρίς κανόνες και ανεξέλεγκτο πολιτικό χρήμα

Πώς διακομματικά «ξεπνένονται» οι παραβάτες των εκλογών με μια απλή τροπολογία. Πώς νόμοι ελέγχου των εκλογικών δαπανών γίνονται απλά χαρτιά...

Μπορεί οι εκλογές να... αργούν, όμως είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για μια σειρά ζητημάτων, που σχετίζονται με τις επόμενες εκλογές, τόσο τις βουλευτικές, όσο και τις αυτοδιοικητικές. Από το «σπάσιμο» των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, μέχρι έναν νέο «Καλλικράτη». Μέσα σε όλα αυτά μήπως θα έπρεπε κάποια στιγμή –εγκαίρως- να ανοίξει και η συζήτηση για τους κανόνες διεξαγωγής των εκλογών, που αποδεδειγμένα καταστρατηγούνται και μπορεί να οδηγήσουν σε άνιση μάχη μεταξύ υποψηφίων;

Καταστρατήγηση, η οποία μάλιστα γίνεται νομίμως, με διακομματική συναίνεση και με υπογραφές προσώπων, που είναι στην επικαιρότητα και διαγκωνίζονται για το ήθος στην πολιτική, για τη συνέπεια και την εφαρμογή των νόμων και των κανόνων.

Στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές καταγράφηκαν 1.100 παραβάσεις του εκλογικού νόμου. Κυρίως σε ό,τι αφορά στις δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων. Ανάλογες παραβάσεις είχαν καταγραφεί και το 2010. Δεν είναι λίγες. Και βεβαίως ποτέ δε μάθαμε ποιοι ήταν οι παραβάτες και τι είδους παραβάσεις έκαναν.

Το σημαντικό δεν είναι όμως μόνο η λίστα. Είναι η αθώωση όλων αυτών που βάσει νόμου χρησιμοποίησαν αθέμιτα μέσα σε σχέση με τους ανθυποψηφίους τους. Μια αθώωση που ήρθε με συναίνεση όλων των κομμάτων.

Παρά τις καταγγελίες μάλιστα για την αναδρομική ισχύ μιας ρύθμισης απαλλαγής των παραβατών από τα πρόστιμα ή δραματικής μείωσής τους, που «ξέπλυνε» τους παραβάτες από το 2010 ως το 2014, σχεδόν όλοι εμφανίζονται ικανοποιημένοι. Ούτε γάτα ούτε ζημιά, ούτε πρόστιμα, ούτε κανόνες.

Ο νόμος Ραγκούση του Ιουλίου του 2010 για τις εκλογικές δαπάνες έγινε με μια τροπολογία «κουρελόχαρτο». Από τη ΝΔ οι βουλευτές Σ. Αναστασιάδης και Μ. Ταμήλος, από το ΣΥΡΙΖΑ η Σ. Σακοράφα, από το ΠΑΣΟΚ ο Π. Ρήγας, από τη ΔΗΜΑΡ ο Δ. Αναγνωστάκης κι από τους ΑΝΕΛ οι Σ. Ξουλίδου και Γ. Δημαράς υπέγραψαν την περιβόητη τροπολογία, που μειώνει τα πρόστιμα για τους 1.100 παραβάτες στο ένα δέκατο του αρχικού ποσού, «εξαφανίζει» τις ποινές φυλάκισης ενός έτους και «σβήνει» κάποιες βαριές καμπάνες.

Οι παραβάσεις αφορούσαν στα έσοδα και τις δαπάνες περιφερειακών και δημοτικών συνδυασμών αλλά και υποψηφίων, στην υπέρβαση των ορίων χρηματοδότησης, στις απαγορεύσεις για τους συνδυασμούς στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου (αεροπανό, γιγαντοαφίσες), στη μη εμπρόθεσμη υποβολή, ή στην ελλιπή ή αντικανονική σύνταξη των βιβλίων εσόδων-εξόδων κ.ά.

Οι υπογράφοντες την τροπολογία επικαλέστηκαν τον «εξορθολογισμό του ύψους των προστίμων», ώστε να μην είναι εξοντωτικά, την οικονομική συγκυρία και το γεγονός ότι δεν είχαν προλάβει πιθανώς να ενημερωθούν οι υποψήφιοι για ένα νόμο που είχε ψηφιστεί τρεις μήνες πριν...

Ο νόμος 3870 του 2010, για τις εκλογικές δαπάνες στις αυτοδιοικητικές εκλογές αποτέλεσε την πρώτη νομοθετική τομή κατά του μαύρου πολιτικού χρήματος. «Με το συγκεκριμένο νόμο προχωρήσαμε στην αναθεώρηση των κανόνων προεκλογικής χρηματοδότησης καθώς και στη θέσπιση ισότιμων, διαφανών άρα δίκαιων συνθηκών για όλους. Αποτέλεσε δε την πρώτη πράξη για την θεσμοθέτηση ανεξάρτητων ελεγκτικών οργάνων που τελικά συστάθηκαν έγκαιρα και λειτούργησαν κανονικά με τα μέλη του δικαστικού σώματος να κατέχουν την πλειοψηφία», λέει ο Γιάννης Ραγκούσης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η διακομματική τροπολογία ουσιαστικά μοιράζει «συγχωροχάρτι» σε όσους παραβίασαν τον νόμο 3870 και την ίδια στιγμή στέλνει το μήνυμα ότι τόσο η πλειοψηφία των συνδυασμών όσο και οι ανεξάρτητες επιτροπές που εφάρμοσαν κατά γράμμα το νόμο ήταν απλώς «οι ανόητοι και τα κορόιδα». Δηλαδή, το 1% μπορεί να βγάζει... γλώσσα στο 99% των συνδυασμών και υποψηφίων που σεβάστηκαν το νόμο.

Το μήνυμα λοιπόν που περνάμε στους υποψήφιους των επόμενων εκλογών είναι να γράψουν το νόμο στα παλαιότερα των υποδημάτων τους; Και με το πολιτικό χρήμα τι γίνεται; Με τους ίσους όρους διεξαγωγής της εκλογικής μάχης; Με τη χρηματοδότηση κομμάτων και υποψηφίων από τρίτους; Με την ρύπανση και το προεκλογικό υλικό; Με τη διαφάνεια;

Δε μάθαμε ποιοι είναι οι 1.100 παραβάτες στις προηγούμενες εκλογές, ούτε τι παραβάσεις έκαναν ο καθένας. Ένα δείγμα είχαμε από τις εκλογές του 2010 από μια λίστα που έχει δημοσιευτεί και αφορά στην Αττική. Να είχαμε να λέγαμε, αφού τέσσερα χρόνια μετά όσοι ήταν στη λίστα παραδόθηκαν «αγνοί» στην κοινωνία. Και πολλοί από αυτούς τους παραβάτες είναι σήμερα άρχοντες του τόπου τους...

Αν πάει το πολιτικό σύστημα έτσι μπροστά...