Η δωδεκαήμερη ταλαιπωρία των πολιτών της Θεσσαλονίκης από την κινητοποίηση στον ΟΑΣΘ, που άφησε χωρίς μέσα μαζικής μεταφοράς όλο το νομό, ανέδειξε την πρόθεση της κυβέρνησης να συγκρουστεί με τον Οργανισμό, που πολλά στελέχη της τον χαρακτηρίζουν ακόμη και δημοσίως «αμαρτωλό». Είναι όμως έτσι ή έχουμε να κάνουμε με ακόμη μία από τις γνωστές ιδεοληψίες;
Το πρόβλημα με τον ΟΑΣΘ, οι Θεσσαλονικείς θα το βρούμε ξανά μπροστά μας. Οι εργαζόμενοι είναι με το δάχτυλο στη σκανδάλη, καθώς περιμένουν ομαλοποίηση της μισθοδοσίας τους. Χωρίς κινητοποιήσεις κανονική καταβολή των μισθών αποδείχτηκε ότι δε γίνεται. Ανεξαρτήτως ποιος έχει την ευθύνη γι' αυτό.
Η διοίκηση του Οργανισμού δεν πρόκειται να πάψει να διεκδικεί τη διασφάλιση του συμφέροντός της, δηλαδή την καταβολή όλων ή όσο το δυνατό μεγαλύτερου μέρους των χρεών που έχει υπολογίσει ότι της οφείλει η κυβέρνηση. Ιδιωτική εταιρία είναι και έτσι θα λειτουργεί.
Και η κυβέρνηση επιχειρεί να μειώσει όλα αυτά τα χρέη, αναγνωρίζοντας μέρος αυτών, που μπροστά στο σύνολο της διεκδίκησης είναι ελάχιστα. Όπως επίσης βάζει μια σειρά από ζητήματα ενοχοποιώντας τον ΟΑΣΘ, δίχως όμως να προτείνει και λύση γι' αυτά. Όχι τουλάχιστον υλοποιήσιμη με τα σημερινά δεδομένα.
Η εξίσωση είναι σίγουρα δυσεπίλυτη. Οι συναντήσεις και ο διάλογος είναι πάντοτε επιθυμητός και είναι η καλύτερη μέθοδος για να επιτευχθούν λύσεις. Αρκεί όλοι οι συμμετέχοντες να έχουν τη διάθεση να ακούσουν και να συνεννοηθούν.
Στο ΣΥΡΙΖΑ, κι από ό,τι φαίνεται και στα κυβερνητικά στελέχη, υπάρχει μια παγιωμένη «προκατάληψη». Θεωρούν ότι ο ΟΑΣΘ και κυρίως η σύμβαση που έχει με το ελληνικό δημόσιο είναι «αμαρτωλή». Ότι έχει στηθεί ένα μονοπώλιο με δημόσιο χρήμα, που λειτουργεί όμως με ιδιωτικά κριτήρια.
Τίποτα διαφορετικό από σχεδόν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα τα τελευταία χρόνια, αλλά η περίπτωση του ΟΑΣΘ κατά τους ΣΥΡΙΖΑίους βγάζει μάτια...
Προφανώς και δεν είναι μόνον τα στελέχη και οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν αυτή την άποψη. Όμως η όποια αίσθηση πρέπει να βασίζεται πάντα σε δεδομένα για να γίνει άποψη και να μπορεί να σταθεί στο πεδίο της λογικής. Αλλιώς πρόκειται περί ιδεοληψίας...
Ο ΟΑΣΘ μονοπωλεί τις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης. Δεδομένο. Μπορεί αυτό να αλλάξει; Με την ισχύουσα σύμβαση και με την πορεία υλοποίησης των άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς στην περιοχή, όχι. Το 2019, στη βάση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας θα πρέπει ως χώρα να επιτρέψουμε την είσοδο ιδιωτών στις αστικές συγκοινωνίες. Δηλαδή να μπορούν κι άλλοι να εκτελούν δρομολόγια, εκτός ΟΑΣΘ, στη Θεσσαλονίκη.
Είναι η μόνη διαφαινόμενη ουσιαστική αλλαγή που μπορεί να «σπάσει» το μονοπώλιο. Αλλά για να υιοθετηθεί θα χρειαστεί αφενός πολιτική βούληση, αφετέρου σχεδιασμό. Πως μια κυβέρνηση, που άλλα υποστηρίζει θεωρητικώς, μπορεί να περιμένει λύση από την ελεύθερη οικονομία; Κι όμως είναι η μόνη λύση όσων θέλουν να δουν τον ΟΑΣΘ να «τσαλακώνεται». Εκτός κι αν η κυβέρνηση, που μας έχει συνηθίσει σε «κωλοτούμπες» επιλέξει (σε μια προεκλογική χρονιά) να επωμιστεί η χώρα τα πρόστιμα από την ΕΕ για τη μη συμμόρφωσή της σε άλλον ένα κανονισμό της. Το έκανε με τις χωματερές και σε πολλές άλλες περιπτώσεις (όχι η παρούσα κυβέρνηση, αλλά οι κυβερνήσεις διαχρονικά), γιατί να μην το ξανακάνει (ή το ξανακάνουν) με τον ΟΑΣΘ; Και κάτι ακόμη: Με την είσοδο κι άλλων «παιχτών» στις αστικές συγκοινωνίες είναι βέβαιο ότι θα πληγεί ο ΟΑΣΘ; Ένας Οργανισμός που έχει τέτοια υποδομή; Εκτός πια αν περιμένουμε μεγαλοεπενδυτές στις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης... Προς το παρόν τέτοιες προθέσεις δεν έχουν ακουστεί.
Ο ΟΑΣΘ έχει μια σύμβαση με άδηλο χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης. Δεδομένο. Μπορεί αυτό να αλλάξει; Η κυβέρνηση σε αυτή την περίπτωση κι αφού δηλώνει δια του αρμοδίου υπουργού αποφασισμένη, μπορεί πράγματι να αλλάξει τη σύμβαση. Εδώ την προκαλεί η διοίκηση του ΟΑΣΘ να καθίσει να συζητήσουν αλλαγή της... Κάτι σημαίνει αυτό. Ο ΟΑΣΘ δεν φοβάται αλλαγή της ισχύουσας σύμβασης. Η κυβέρνηση λέει ότι θέλει να την αλλάξει. Γιατί δεν προχωρούν οι συζητήσεις να δούμε τι αλλαγές θα γίνουν; Κάτι μου λέει ότι η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο (μακάρι να αποδειχτεί τις επόμενες μέρες ότι έχει). Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους είναι δύσκολο να αποκτήσει.
Με δεδομένη την ύπαρξη ενός και μόνο μέσου μαζικής μεταφοράς σε ένα τόσο μεγάλο νομό οι επιλογές είναι περιορισμένες και οι αλλαγές δύσκολα μπορούν να είναι ριζικές. Και μπορεί τελικά να μην είναι προς το συμφέρον των πολιτών. Η πράξη θα δείξει. Πάντως μια νέα σύμβαση δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι καλύτερη από την υφιστάμενη κι αυτό το ξέρουν και στην κυβέρνηση και στον ΟΑΣΘ.
Αυτά τα δυο δεδομένα είναι αρκετά για να καταδείξουν τις δυσκολίες που υπάρχουν στην οριστική επίλυση του προβλήματος των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν δεκάδες άλλα ζητήματα, ορισμένα από τα οποία μπορούν να φτάσουν ακόμη και στη Δικαιοσύνη. Αυτά είναι όμως δυο πολύ σημαντικά, που μπορούν να αποτελέσουν τις βάσεις για έναν γόνιμο προβληματισμό.
Αν ανοίξουν και οι δυο πλευρές τα χαρτιά τους και καταθέσουν δημοσίως τις προτάσεις τους, ενδεχομένως να μη χρειαστεί να ξαναζήσει η Θεσσαλονίκη όλη αυτή την ταλαιπωρία. Αν συνεχίσουν κυβέρνηση και ΟΑΣΘ να λειτουργούν όπως τις προηγούμενες μέρες, δυστυχώς θα έχουμε τα ίδια και χειρότερα. Θύματα θα είναι πρωτίστως οι πολίτες και η περιοχή, όπως και οι εργαζόμενοι. Ας ξαναδούν τη σύμβαση κι ας καταρτίσουν μια νέα καλύτερη για όλους. Γίνεται, αρκεί να το θέλουν. Άλλωστε, όλοι μας κοπτόμαστε (ορθώς) για τη μαζικότερη δυνατή χρήση των αστικών συγκοινωνιών. Ας συμβάλλουμε στη βελτίωσή τους εμπράκτως.