του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Η δημοσίευση τις προάλλες των στοιχείων, που δείχνουν, ότι ελληνική οικονομία βρίσκεται σε συνεχή υφεσιακή πτώση, ότι δηλαδή το εθνικό προϊόν συρρικνώνεται συνεχώς, απεκάλυψε:
Α. Την πραγματικότητα
Β. Την ομαδική παράκρουση της «κοινής γνώμης» και των διαμορφωτών της.
Επ´ αυτών:
Α. Τα capital controls ήταν η αρχή, οι αυξήσεις του ΦΠΑ και των φορολογικών συντελεστών η συνέχεια, η νομοθέτηση του Νόμου Κατρούγκαλου η αρχή του τέλους και η επερχομένη εφαρμογή του το απόλυτο τέλος κάθε ελπίδας για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Τα capital controls διέλυσαν την όποια αισιοδοξία και το θετικό κλίμα, που άφησε το 2014 η Κυβέρνηση Σαμαρά. Οι δυναμικότερες των επιχειρήσεων, υπέστησαν την μεγαλύτερη ζημία, ο κόσμος φοβήθηκε και μαζεύτηκε, η άνοδος ανεκόπη οριστικά. Οι αυξήσεις των εμμέσων φόρων επέτειναν την μείωση της αγοραστικής δύναμης. Τα εκκαθαριστικά του 2016 έδωσαν ένα ακόμη κτύπημα προς τον βυθό του τέλματος.
Παρ´ όλα αυτά τα έσοδα του κράτους, όχι απλώς κρατήθηκαν στα προϋπολογισθέντα επίπεδα αλλά και τα υπερακόντισαν. Τούτο οφείλεται στο γεγονός, ότι παρά την - παγκόσμιο- εντύπωση περί της φοροδιαφυγής ως του δημοφιλεστέρου σπορ των Ελλήνων, τα ελληνικά νοικοκυριά θεωρούν υποχρέωσή τους, να τακτοποιούν τις υποχρεώσεις τους προς το Κράτος, όσο μπορούν και από το υστέρημά τους.
Το εν πολλοίς απλογραφικό λογιστικό σύστημα λειτουργίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που επιτρέπει την συσσώρευση των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου, χωρίς αυτές να καταγράφονται στο σύνολό τους (όπως φυσικά θα έπρεπε ), οδήγησε μάλιστα και στην ονομαστική «αύξηση» του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Η ωραία αυτή εικόνα των δημοσίων οικονομικών μας κρύβει απλώς το δράμα των νοικοκυριών μας. Ο συνδυασμός ηυξημένης απόδοσης φόρων και μειωμένης εξόφλησης των υποχρεώσεων του Δημοσίου μείωσε ακόμη περισσότερο την διαθέσιμη ρευστότητα το 2016. Εξαντλήθηκαν πλέον και τα πιο ανθεκτικά σεντούκια.
Και μετά ήρθε ο Κατρούγκαλος.
Ήταν ευθύς εξ αρχής ολοφάνερο, αλλά κανείς δεν ήθελε, επειδή προφανώς δεν μπορούσε, να αντιληφθεί την καταστροφή, που έρχεται, σε όλο της το μέγεθος.
Η αφαίμαξη εισοδήματος από αυτοαπασχολουμένους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες είναι ασύλληπτη, η καταβαράθρωση της κατανάλωσης αναπόφευκτη, η ύφεση το 2017 σαρωτική.
Β. Και πως αντιδρά η κοινή γνώμη; τι συζητείται διεξοδικώς στα δελτία ειδήσεων, στα παντοειδή τηλεοπτικά panels, με τι ασχολούνται οι σχολιαστές;
Με την αξιολόγηση, τα πλεονάσματα και την ένταξη στο QE.
Φυσικά και είναι σημαντικό, να κλείσει η αξιολόγηση. Αλλιώς δεν θα πάρουμε την δόση και θα ξαναχρεωκοπήσουμε τον Ιούλιο. Αλλά εάν κλείσει, τι θα αλλάξει στην πραγματικότητά μας;
Φυσικά και είναι σημαντικό το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων. Αλλά και εάν μειωθούν, η απλή μείωση του φορολογικού βάρους, που μπορεί, να ακολουθήσει, μπορεί από μόνη της , να φέρει την ανάπτυξη;
Ασφαλώς και είναι καλό, να ενταχθούμε στο QE. Θα διευκολύνει (;) την έξοδο στις αγορές, θα διευκολύνει την έκδοση τραπεζιτικών και ιδιωτικών ομολογιών, θα αλλάξει όμως ριζικά την κατάσταση των τραπεζών, θα βοηθήσει ουσιαστικά την αγορά;
Πολύ φοβούμαι, ότι οι αδήριτες απαντήσεις στα ως άνω είναι απλώς: τίποτε και όχι.
Είναι λοιπόν ένα δείγμα κλασσικής συλλογικής απώθησης των πραγματικών προβλημάτων, η επεξεργασία και δράση επί των οποίων απαιτούν παραδοχές και ενέργειες πράγματι πολύ δύσκολα αντιληπτές και παραδεκτέες από τους Έλληνες opinion leaders αλλά και ψηφοφόρους: την ανάγκη ιδιωτικοποίησης βασικών ΔΕΚΟ και την δημιουργία ενός περιβάλλοντος διοικητικού, πιστωτικού, νομικού και εργατολογικού , που θα είναι ελκυστικό στην ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου.
Αυτό βέβαια θέλει ένα τουλάχιστον χρόνο για να ολοκληρωθεί και ακόμη κανά δυό για να φέρει αποτέλεσμα. Για να μη πιάσουμε και τ´ άλλα , την ανάγκη εξειδικευμένου προσωπικού άρα και τεχνικής εκπαίδευσης συνδεδεμένης με την αγορά, την προσφορά δευτέρας ευκαιρίας στους άτυχους, άρα ευέλικτης κοινωνικής Υπηρεσίας κλπ κλπ. Δύσκολα...
Οπότε τι το απλούστερο από το να παραδοθούμε στο ομαδικό όνειρο, ότι μόλις οι άθλιοι δανειστές αλλάξουν κάτι νούμερα, όλα με μιας θα φτιάξουν;
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος διετέλεσε γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά, υφυπουργός Υγείας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής στη ΝΔ Θεσσαλονίκης.