του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Απολύτως ενδεικτική του τρόπου σκέψεως, λειτουργίας αλλά και της δομής και στελεχώσεώς του, είναι η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία. Ζητά, ως γνωστόν, ριζικές παρεμβάσεις σε 4 τομείς:
Α. Την διεύρυνση της φορολογικής βάσεως δια της μειώσεως του αφορολογήτου ορίου. Να πληρώνουν δηλαδή φόρους, έστω και ελάχιστους, πολλοί και εξ αυτών που σήμερα εξαιρούνται.
Β. Την εξυγίανση του συνταξιοδοτικού συστήματος, έτσι ώστε οι σχετικές μεταβιβαστικές πληρωμές (η κάλυψη των ελλειμμάτων των ταμείων από τον κρατικό προϋπολογισμό) να μειωθούν από τα σημερινά επίπεδα του 10% του ΑΕΠ στα ευρωπαϊκά των 2,5-3%, μέσω περαιτέρω μειώσεων των - κυρίων- συντάξεων.
Γ. Στην εξυγίανση του τραπεζιτικού συστήματος μεσω ρυθμίσεως των κόκκινων δανείων.
Δ. Στην υιοθέτηση πολιτικών, που ευνοούν την ανάπτυξη.
Και στις τέσσερεις προτάσεις υπάρχουν αλήθειες. Μισές όμως:
Α. Είναι λογικό, να ζητάται διεύρυνση της φορολογικής βάσεως, οταν φορολογείται μόνον το 50-60% του πληθυσμού. Είναι σωστό, ότι η υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξεως μειώνει την καταναλωτική ισχύ αυτών , που κυρίως καταναλώνουν. Η περαιτέρω μείωση όμως των χαμηλών εισοδημάτων μέσω - έστω ελαχίστης - φορολογήσεώς τους, είναι στην Ελλάδα ανυπόφορη. Και τούτο για δύο λόγους:
1. Σε μία χώρα της Ευρωζώνης με εισαγόμενα τα 80% των βασικών αγαθών η μείωση των εισοδημάτων, άρα και της κατανάλωσης, δεν θα επηρεάσει ιδιαιτέρως τις τιμές. Απλώς θα κάνει τους πολύ φτωχούς πολύ φτωχότερους.
2. Στην Ελλάδα, σε ευθεία αντίθεση με τον λοιπό Ευρωπαϊκό πυρήνα, δυστυχέστατα πέραν των βασικών αναγκών διατροφής και ένδυσης απαιτείται και στοιχειώδης ρευστότητα για την αντιμετώπιση στοιχειωδών αναγκών υγείας και παιδείας. Τα περί δωρεάν παροχής τους είναι αστειότητες. Αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων μέσω προνοιακών μηχανισμών, όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, είναι ατελέσφορη. Θα οδηγούσε σε τέτοια διόγκωση του αριθμού των δικαιούχων, που στο τέλος, αυτά που θα έπαιρνε το κράτος από την αύξηση των φορολογικών εσόδων, δεν θα επαρκούσαν ούτε για την κάλυψη της αύξησης των προνοιακών αναγκών.
Β. Είναι απολύτως σωστό, ότι οι μεταβιβαστικές πληρωμές του προϋπολογισμού, θα πρέπει, να μειωθούν σε ευρωπαϊκά επίπεδα. Περαιτέρω μείωση όμως των συντάξεων, θα οδηγήσει άμεσα στην κατάσταση αδυναμίας, που αναφέραμε ως άνω. Η μόνη λύση κατά συνέπεια είναι η αύξηση των εσόδων εκ των ασφαλιστικών εισφορών ταχύτερα από την αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Η ανάπτυξη δηλαδή.
Γ. Είναι προφανές, ότι πρέπει, να τακτοποιηθούν τα κόκκινα δάνεια. Είτε αυτά παραμείνουν στην αρχική τράπεζα, είτε πουληθούν στον οιονδήποτε. Οι χρεώστες θα πρέπει, να πληρώσουν ένα σημαντικό, τουλάχιστον, τμήμα των υποχρεώσεών τους. Πως θα καταστεί όμως αυτό δυνατό, όταν το κράτος συνεχίζει, να ζητά τόκους υπερημερίας 14% και το ίδιο το ΔΝΤ εμποδίζει λυσσαλέως ρυθμίσεις χρεών σε εφορία και ταμεία μεγαλύτερες των 12 δόσεων, επειδή πιστεύει (δεν αστειεύομαι, το εννοούν), ότι οι περισσότεροι Έλληνες είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές κρατώντας τα λεφτά τους στα σεντούκια;
Δ. Είναι αληθές, ότι το ΔΝΤ από ετών ζητά μεταρρυθμίσεις στην αγορά, αύξηση του ανταγωνισμού, μείωση των διοικητικών βαρών, ευλυγισία στις εργασιακές σχέσεις. Πράγματα, που βοηθούν την ανάπτυξη δηλαδή. Που είναι όμως οι εμμονές του και ο μαξιμαλισμός του, αυτά του φθινοπώρου του 2014, που γονάτισαν την τελευταία αξιολόγηση του μνημονίου επί Σαμαρά; Ο καιρός περνά, το ΔΝΤ συζητά και στην αγορά δεν κουνιέται φύλλο!
Είναι επίσης αληθές, ότι το ΔΝΤ ζητά ιδιωτικοποιήσεις. Τον μοναδικό τρόπο για να προσελκύσουμε επενδύσεις δηλαδή. Ορθώς! Εμείς νομοθέτησαμε την δημιουργία της μικρής ΔΕΗ εντός μηνών, είμασταν έτοιμοι για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, η ΔΕΣΦΑ κόλλησε λόγω αντιρρήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φθάσαμε στο τέλος την πώληση του ΟΛΠ, του Ελληνικού και των αεροδρομίων, η ΔΕΠΑ, ο ΟΛΘ προχωρούσαν. Και γκρινιάζανε! Τώρα πως ανέχονται τα καμώματα των κκ Σκουρλέτη, Σπρίτση και λοιπών; Δεν αντιλαμβάνονται, ότι αυτοί ολοκλήρωσαν απλώς τα έτοιμα δικά μας και τώρα κοροϊδεύουν;
Το αντιλαμβάνονται και δεν τα ανέχονται. Απλώς μας αντιμετωπίζουν βάσει των εμπειριών τους από τα κύρια μέρη ενασχολήσεώς τους, στην Αφρική και Λατινική Αμερική. Γράφουν δηλαδή τυπικές αναφορές και παύουν, να ασχολούνται.
Εδώ ακριβώς έγκειται το ανιστόρητο της εμπλοκής τους. Το ΔΝΤ διοικείται από μηχανισμό με κυρίαρχο την παρουσία των ΗΠΑ και εμφορείται από την δική τους κοινωνική και οικονομική κουλτούρα. Η παρουσία πολιτικών στελεχών της Γηραιάς Ηπείρου είναι τυπική και προσχηματική. Δεν έχει καμμία απολύτως εμπειρία από την λειτουργία μιάς «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς», επί της οποίας και οικοδομήθηκε η έννοια της Ενωμένης Ευρώπης.
Έτσι αγγίζουμε και πάλι την πεμπτουσία του προβλήματος: Την υποκρισία των ευρωπαίων δανειστών , που δικαιολογούν την δράση τους στα εσωτερικά τους ακροατήρια καλυπτόμενοι πίσω από την «εξειδίκευση» του ΔΝΤ.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η ιστορική αδυναμία της Γερμανικής Καγκελαρίας και της Γαλλικής Προεδρίας, να υλοποιήσουν την πολιτική και οικονομική ένωση, που θα επιτρέπει πχ - μεταξύ ασφαλώς πολλών άλλων εξαιρετικά σημαντικών- την συνεγγύηση χρηματοδοτήσεως επενδύσεων στον Νότο, που θα δημιουργούν δουλειές, υποδομές και ανάπτυξη για τους Νότιους, αλλά και ζήτηση για τα προϊόντα των Βορείων φυσικά. Κάτι, που ήδη έκανε η Ομοσπονδιακή Γερμανία με την ανατολική Λαοκρατική αδελφή της και συνεχίζει με τους πρώην Σοβιετικούς γείτονές της αθόρυβα και αποτελεσματικά.
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος διετέλεσε γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά