Σε εγρήγορση για την επαναλειτουργία της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία παραμένει κλειστή επί 45 χρόνια με απόφαση των αρχών της Τουρκίας, προσκαλεί τους απανταχού πιστούς της Ορθοδοξίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Σε χαιρετισμό του, ο οποίος διαβάστηκε χτες το βράδυ σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ο κ. Βαρθολομαίος αναφέρει ότι «ακόμη δεν έχουμε λάβει την επί δεκαετίες αναμενόμενη και πολυπόθητη άδεια επαναλειτουργίας» της Θεολογικής Σχολής και σημειώνει: «Δεν θα παραδώσουμε τα μάτια μας στον ύπνο και δεν θα δώσουμε ανάπαυση στους κροτάφους μας, μέχρις ότου δούμε τις κλειστές πύλες αυτού του φυτωρίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου να ανοίγουν και πάλι και να υποδέχονται από κάθε σημείο της οικουμένης νέα στελέχη, που σκιρτούν για θεολογική κατάρτιση».
Ο κ. Βαρθολομαίος υπενθυμίζει στον βαρυσήμαντο χαιρετισμό του ότι η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης «αξιώθηκε να δώσει στο Γένος μας φωτεινές και εξέχουσες προσωπικότητες, οι οποίες με την παρουσία τους κόσμησαν και κοσμούν την κοινωνία και την Εκκλησία». Ακολούθως, προσκαλεί «για άλλη μία φορά όλους σε συστράτευση (…), για να αξιωθούμε να βιώσουμε τη χαρά της πλήρους επαναλειτουργίας της Σχολής».
Ο χαιρετισμός του Οικουμενικού Πατριάρχη αναγνώστηκε από τον Μητροπολίτη Προύσης, δρ. Ελπιδοφόρο Λαμπρυνιάδη, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε στην κατάμεστη αίθουσα Μωρίς Σαλτιέλ του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης η Μονή Αγίας Τριάδας Χάλκης για την παρουσίαση νέας, εμβληματικής έκδοσης με αντικείμενο την αποκατάσταση του κτηριακού συγκροτήματος της ιστορικής σχολής.
Αποκατάσταση της συνέχειας
Εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης χαιρετισμό απηύθυνε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης. Στο σχετικό κείμενο που αναγνώστηκε επίσης από τον δρ. Ελπιδοφόρο Λαμπρυνιάδη, σημειώνεται ότι «η αποκατάσταση του κτηρίου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής αποτελεί και προσπάθεια αποκατάστασης της μνήμης, της παράδοσης και της συνέχειας της ορθόδοξης πνευματικότητας, άρρηκτα συνδεδεμένης με την οικουμενικότητα των αρχών και των αξιών της Ορθόδοξης Πίστης».
«Ανοίγει ο δρόμος…»
Η παρουσιασθείσα έκδοση με τίτλο «Ιερά Θεολογική Σχολή Χάλκης. Το κτίριο και η αποκατάστασή του» αποτυπώνει τα αποτελέσματα πολύπλευρου και σημαντικού έργου που ανέλαβε να εκτελέσει και έφερε σε πέρας την περίοδο 2012-2013 ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ, υπό την επιστημονική εποπτεία του Γιάννη Μυλόπουλου, τέως πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και νυν προέδρου της Αττικό Μετρό ΑΕ. Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ αποτελούνταν από 26 καθηγητές και 26 μεταπτυχιακούς φοιτητές της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.
Όπως ανέφερε ο κ. Μυλόπουλος από το βήμα της χτεσινής εκδήλωσης, «η πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου μας θεωρώ ότι ανοίγει πλέον το δρόμο για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που επί αιώνες υπήρξε σύμβολο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ορθοδοξίας, μέχρι το κλείσιμό της από τις τουρκικές αρχές το 1971».
Την εμπεριστατωμένη έκδοση, η οποία κατέστη δυνατή χάρη σε χορηγία της Εθνικής Τράπεζας, παρουσίασαν οι δύο επιμελήτριες αυτής, Βίλμα Χαστάογλου ‒ Μαρτινίδη και Αναστασία Λαδά, ομότιμες καθηγήτριες του ΑΠΘ.
Η κ. Χαστάογλου αναφέρθηκε στην αρχιτεκτονική ανάλυση, τεκμηρίωση, αποτύπωση και αξιολόγηση του κτηριακού συγκροτήματος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Έκανε λόγο για «υποδειγματική μελέτη», που παραδόθηκε από το ΑΠΘ στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και η οποία «αντιστοιχεί στη σημασία του ιστορικού κτηρίου – συμβόλου της ελληνορθόδοξης εκπαιδευτικής παράδοσης της Κωνσταντινούπολης». Η ίδια σημείωσε ότι «με την προσέγγισή μας θελήσαμε να αναδείξουμε την ευρύτερη αξία του ιστορικού κτηρίου για τη μελέτη της αρχιτεκτονικής των εκπαιδευτηρίων της Κωνσταντινούπολης, ιδιαίτερα των μη μουσουλμανικών».
Δύο προτάσεις
Η κ. Λαδά παρουσίασε δύο προτάσεις για την αποκατάσταση, την επανάχρηση και την ανάδειξη του κτηρίου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ώστε να επαναλειτουργήσει ως σύγχρονο συγκρότημα πανεπιστημιακού επιπέδου με ταυτόχρονη διαμονή των σπουδαστών σε αυτό.
Σύμφωνα με την πρώτη πρόταση, όλοι οι προβλεπόμενοι νέοι χώροι του προγράμματος επεμβάσεων εντάσσονται στο υφιστάμενο, ιστορικό κέλυφος των κτηρίων με μικρές αλλαγές στα συνοδευτικά κτίσματα.
Σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση, επανασχεδιάζεται τμήμα του υπαίθριου χώρου με την προσθήκη νέων συγκροτημάτων κτιρίων, όπως συνεδριακού κέντρου και αμφιθεάτρου 300 θέσεων, βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου, κέντρου άθλησης και εκγύμνασης, κουζίνας για τροφοδοσία 200 ατόμων και κοιτώνων για φιλοξενία 125 σπουδαστών και επισκεπτών. Οι προτεινόμενες νέες κατασκευές δεν πρόκειται να διαταράξουν οπτικά την υφιστάμενη εικόνα της σχολής, καθώς θα είναι υπόσκαφες και θα αφομοιώνονται στις ήδη διαμορφωμένες στάθμες και στην κλίμακα των υπαίθριων χώρων.
Εκτενή αναφορά στην ιστορία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης έκανε ο Σάββας Τσιλένης, δρ. αρχιτέκτων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ενώ για την εμπεριστατωμένη έκδοση μίλησαν επίσης ο Κώστας Γαβρόγλου, ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και ο Κώστας Καρράς, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Νωρίτερα, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Νικόλαος Μαρινάκος, διευθυντής Εταιρικής Ευθύνης της Εθνικής Τράπεζας, και η Αλέκα Αλεξοπούλου, διευθύντρια του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΑΠΘ για την προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση μνημείων πολιτισμού. Την όλη εκδήλωση συντόνισε η γνωστή δημοσιογράφος Έλλη Στάη.