Την απαγόρευση στις αρχές των ΗΠΑ ώστε να εγκαταστήσουν ξανά μυστικές φυλακές στο έδαφός τους, εάν ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιλέξει να θέσει ξανά σε εφαρμογή το διαβόητο πρόγραμμα των μεταγωγών υπόπτων για τρομοκρατία σε φυλακές στο εξωτερικό γνωστοποίησαν σήμερα πως θα εφαρμόσουν Πολωνία και Λιθουανία.
Κι οι δυο ανατολικοευρωπαϊκές χώρες είναι στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ και είχαν φιλοξενήσει στο παρελθόν μυστικές φυλακές επί των ημερών του Τζορτζ Ουόκερ Μπους και του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι ο Τραμπ ενδέχεται να αναθεωρήσει την τρέχουσα αμερικανική πολιτική και το πρόγραμμα να τεθεί ξανά σε ισχύ. Τέτοιες φυλακές, όπου χρησιμοποιούνταν τεχνικές ανακρίσεων οι οποίες για τις οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν βασανιστήρια, υπήρχαν επίσης στη Ρουμανία, στην Ταϊλάνδη και στο Αφγανιστάν.
«Δεν υπάρχει καμιά πρόταση για αυτό και δεν υπάρχει περιθώριο» για συνομιλίες περί αυτού, είπε η συντηρητική πρωθυπουργός της Πολωνίας Μπεάτα Σίντλο στους δημοσιογράφους ερωτηθείσα εάν η κυβέρνησή της θα συναινούσε στη φιλοξενία τέτοιων φυλακών. «Η απάντησή μου είναι όχι», διευκρίνισε.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Λίνας Λινκέβιτσους, δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters πως το Βίλνιους είναι έτοιμο να συνεργαστεί με τις
ΗΠΑ για όλα τα ζητήματα στρατηγικής σημασίας, αλλά πρόσθεσε ότι θα πρέπει να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Το να βασανίζονται άνθρωποι δεν γίνεται με βάση το διεθνές δίκαιο (...) όχι μόνο νομικά αλλά και ηθικά», έκρινε. «Δεν πιστεύω πως οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα θα έπρεπε να εφαρμόζει τέτοιες μεθόδους. Αυτή δεν είναι μόνο η προσωπική μου θέση, είναι η θέση της χώρας μου», συμπλήρωσε ο επικεφαλής της λιθουανικής διπλωματίας.
Η Λιθουανία είναι αντιμέτωπη με δύο προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) από πρόσωπα που καταγγέλλουν ότι παρέμειναν έγκλειστοι και βασανίστηκαν πριν από μια δεκαετία σε μυστική φυλακή στο λιθουανικό έδαφος εν γνώσει της κυβέρνησης της χώρας. Το Βίλνιους δεν έχει ποτέ παραδεχθεί επίσημα ότι συμφώνησε στη φιλοξενία των μυστικών φυλακών της CIA.
Μια έρευνα κοινοβουλευτικών που διεξήχθη στη Λιθουανία το 2010 αποκάλυψε ότι στελέχη των λιθουανικών υπηρεσιών ασφαλείας βοήθησαν τη
CIA να στήσει εγκαταστάσεις κατάλληλες για τη φυλάκιση υπόπτων σε ένα κτίριο της λιθουανικής πρωτεύουσας. Ωστόσο, κατά την ίδια έρευνα, δεν υπάρχουν αποδείξεις πως οι εγκαταστάσεις αυτές πράγματι χρησιμοποιήθηκαν.
Tο ΕΔΑΔ είχε αποφανθεί το 2014 ότι η CIA λειτουργούσε μια μυστική φυλακή σε ένα δάσος στη βόρεια Πολωνία, με κωδική ονομασία "Quartz". Ήταν η πρώτη φορά που ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η CIA διέθετε μυστικές φυλακές σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το Σύνταγμα της Πολωνίας ορίζει πως κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να υφίσταται βασανιστήρια, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση.