Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας μετά από μια δεκαετία πολιτική εμπειρία τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση, με τη συνέντευξη που παραχώρησε στη Voria.gr κάνει σήμερα ένα ακόμη βήμα παραπέρα.
Ζητά να υπάρξουν στην Ελλάδα τοπικές κυβερνήσεις, καθώς –όπως υποστηρίζει- έχει αποδειχθεί ότι τα προβλήματα της περιφέρειας λύνονται καλύτερα και γρηγορότερα από τους τοπικούς παράγοντες. Απαριθμεί, μάλιστα, κατάλογο έργων στην ευρύτερη Θεσσαλονίκη που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εν πολλοίς διότι η διαχείριση τους γίνεται από την Αθήνα.
Κατά τα λοιπά ο κ. Τζιτζικώστας, ο οποίος αυτή την περίοδο προσπαθεί να κόψει –ή έστω να περιορίσει- το κάπνισμα δηλώνει ότι νιώθει όμορφα στη θέση του και δεν ονειρεύεται υπουργικές καρέκλες σε μια μελλοντική κυβέρνηση Μητσοτάκη. Επίσης απορεί με την επιθετική στάση του δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη κατά πάντων το τελευταίο διάστημα, ενώ –αν και δεν είναι εξ’ ορισμού αρνητικός απέναντι στη δημιουργία γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνει ότι η ανάγκη προέκυψε λόγω της αποτυχίας της κυβερνητικής πολιτικής στην περιοχή.
Κύριε Τζιτζικώστα, γιατί τον τελευταίο καιρό είναι τεταμένες οι σχέσεις σας με τον Γ. Μπουτάρη; Τι έχετε να μοιράσετε με τον δήμαρχο;
Απολύτως τίποτα. Δεν ξέρω γιατί τελευταία ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης υιοθετεί μια επιθετική στάση κατά πάντων. Βλέποντας κάποιος τα δημοτικά συμβούλια αναρωτιέται πως είναι δυνατόν για όλα τα κακά της Θεσσαλονίκης να ευθύνονται όλοι οι άλλοι εκτός από τον δήμαρχο. Δεν έχω κάτι προσωπικό με τον Γιάννη Μπουτάρη. Εκτιμώ την πορεία του, τον σέβομαι και μου είναι ιδιαίτερα συμπαθής. Θα πρέπει όμως να καταλάβει ότι είναι ένας από τους 38 δημάρχους της Κεντρικής Μακεδονίας. Ως περιφερειάρχης έχω την ευθύνη να συνεργάζομαι και με τους 38 δημάρχους ισότιμα κι όχι να ρίχνω κάποιους για να βοηθήσω περισσότερο κάποιους άλλους. Θέλω να είμαι δίκαιος. Οι τοπικές κοινωνίες μας παρακολουθούν όλους και μας κρίνουν.
Πώς είναι η καθημερινότητα ενός περιφερειάρχη; Κάτι μεταξύ δημάρχου και υπουργού;
Χωρίς υπερβολή, τόσο ως προς την ευθύνη, όσο και ως προς τις ώρες που πρέπει να απασχολείται ένας περιφερειάρχης μπορεί να συγκριθεί μόνο με τρεις υπουργούς μαζί, οι οποίοι, μάλιστα, βρίσκονται σε δύσκολα, σε βαριά υπουργεία. Στην Κεντρική Μακεδονία ζουν δύο εκατομμύρια άνθρωποι και η Περιφέρεια έχει οριζόντια ευθύνη σε όλους σχεδόν τους τομείς. Από την υγεία και την παιδεία, μέχρι το εμπόριο, την αγροτική οικονομία, τον τουρισμό, την επιχειρηματικότητα, το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τις μεταφορές και τις υποδομές. Επίσης, η Περιφέρειά μας, παρά την κατά 70% περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης, διαχειρίζεται μεγάλα κονδύλια, κυρίως ευρωπαϊκά. Στο προηγούμενο ΕΣΠΑ διαχειριστήκαμε 1,7 δισ. ευρώ. Στο νέο ΕΣΠΑ θα διαχειριστούμε 1,5 δισ. ευρώ.
Τοπικές κυβερνήσεις
Στην Ελλάδα, έχουν γίνει βήματα αποκέντρωσης ή συνεχίζουμε να υστερούμε σ’ αυτό το θέμα. Οι αρμοδιότητες στις Περιφέρειες είναι ουσιαστικές ή τυπικές;
Έχω συμπληρώσει αρκετά χρόνια πια στην αυτοδιοίκηση για να μπορώ να αντιληφθώ πολύ καλά το μέγεθος της ευθύνης που υπάρχει στη διαχείριση των θεμάτων της Περιφέρειας. Η αυτοδιοίκηση δεν είναι, πλέον, αυτή που ήταν. Μετά τον Καλλικράτη, που ήταν το πρώτο βήμα, οφείλουμε πλέον να ακολουθήσουμε το ευρωπαϊκό μοντέλο της Ευρώπης των Περιφερειών. Πρέπει να δημιουργηθούν τοπικές κυβερνήσεις με ενισχυμένες αρμοδιότητες, διότι έχει αποδειχθεί πως η διαχείριση θεμάτων από τις Περιφέρειες, που παλαιότερα βρίσκονταν στην ευθύνη του κράτους, γίνεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ευρωπαϊκά κονδύλια και η απορρόφησή τους στα μεγάλα έργα, που εκτοξεύθηκε όταν πέρασε η ευθύνη από το κράτος στις περιφέρειες. Εάν περάσουμε λοιπόν, στο επίπεδο της περιφερειακής διακυβέρνησης θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα και στην οικονομία, κάτι που είναι το κύριο ζητούμενο στη χώρα αυτή τη στιγμή.
Αυτό, όμως, σημαίνει ότι στην Περιφέρεια θα καταλήγουν και οι διαδηλώσεις και οι διαμαρτυρίες που τώρα φτάνουν στο κτίριο του ΥΜΑΘ;
Δεν έχω αντίρρηση να αναλαμβάνω τις ευθύνες που μου αναλογούν. Όχι όμως και τις ευθύνες άλλων. Για παράδειγμα το μετρό της Θεσσαλονίκης, που είχε σταματήσει επί τόσα χρόνια με ευθύνη των κυβερνήσεων, εάν το διαχειριζόταν η Περιφέρεια θα είχε πολύ καλύτερη εξέλιξη.
Από τις επαφές σας με τους εκπροσώπους της κεντρικής εξουσίας συνάγεται το συμπέρασμα ότι είναι διατεθειμένοι να προσχωρήσουν τόσο πολύ και τόσο βαθιά την αποκέντρωση;
Το κεντρικό πολιτικό σύστημα δεν έχει διάθεση να ενισχύσει την αυτοδιοίκηση. Είναι μια λάθος οπτική. Είναι λάθος η άποψη της σημερινής κυβέρνησης για παράδειγμα, ότι το κράτος είναι λάφυρο, που μοιράζονται οι υπουργοί. Δεν υπάρχει καλύτερος γνώστης των προβλημάτων από τους τοπικούς θεσμούς. Ξέρουμε τα πράγματα σε βάθος, από το άλφα μέχρι το ωμέγα, σε αντίθεση με ένα γραφείο 500 χλμ. μακριά από το πρόβλημα. Δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις που παρεμβάλλεται το κράτος δημιουργεί προβλήματα.
Νιώθω όμορφα!
Γι’ αυτούς τους λόγους δίνετε την εντύπωση ότι νιώθετε ασφυκτικά στη θέση του Περιφερειάρχη. Γι’ αυτό διεκδικήσατε την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας;
Δεν ασφυκτιώ καθόλου. Στα δέκα χρόνια που ασχολούμαι με τη μάχιμη πολιτική είναι η πρώτη φορά που νιώθω τόσο όμορφα, επειδή δημιουργώ. Όταν έχω μια ιδέα μπορώ, πλέον, να την εφαρμόσω. Να βρω τρόπους να λύσω θέματα. Για παράδειγμα ένα βασικό αίτημα των πόλεων της Κεντρικής Μακεδονίας ήταν να συνδεθούν με το δίκτυο φυσικού αερίου. Αυτό το έργο, μετά από παρέμβασή μας, ξεκινά το 2017. Στην Περιφέρεια ασκούμε πολιτική στην πράξη. Την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας την διεκδίκησα για να καταδείξω την ανάγκη να πιστέψουμε στην αυτοδιοίκηση. Άσχετα αν ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, επειδή δηλαδή δεν ήμουν βουλευτής και υπήρχε ασυμβίβαστο, η πλειοψηφία όσων ψήφισαν εκείνη την ημέρα δεν επέλεξαν την υποψηφιότητά μου. Έδειξα, όμως, ότι και η αυτοδιοίκηση μπορεί να έχει ισχυρό λόγο και ρόλο.
Εάν γίνουν εκλογές σύντομα, κερδίσει ο Μητσοτάκης και σας καλέσει να αναλάβετε κάποιο υπουργείο θα αρνηθείτε;
Δεν έχω μάθει να αφήνω στη μέση μια αποστολή που μου έχει ανατεθεί από τους συμπολίτες μου. Δεν κάνω μισές δουλειές. Όταν νιώσω ότι η αποστολή μου ολοκληρώθηκε, τότε μόνο θα ζητήσω από τους πολίτες να με εμπιστευτούν στο επόμενο βήμα.
Η κρίση στη Β. Ελλάδα
Ποια είναι τα μεγάλα προβλήματα της Κεντρικής Μακεδονίας;
Όπως εξηγούσα στον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα πριν από λίγες ημέρες, η Βόρεια Ελλάδα δεν μπήκε στην κρίση το 2008, αλλά πολύ νωρίτερα. Από τη δεκαετία του 1990, όταν ξεκίνησε η αποβιομηχάνιση. Όταν άρχισε η μετανάστευση των επιχειρήσεων της περιοχής στις γειτονικές, στις όμορες χώρες, όπου το κόστος λειτουργίας μιας επιχείρησης είναι πολύ χαμηλότερο. Η κρίση του 2009 ήρθε να επιτείνει μια ήδη κακή κατάσταση στην περιοχή μας. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ασφαλώς η ανεργία, ειδικά στους νέους ανθρώπους.
Ο πρωθυπουργός έδειξε να καταλαβαίνει το πρόβλημα;
Διέκρινα ενδιαφέρον, αλλά περιμένω πράξεις. Διότι έκανα συγκεκριμένες προτάσεις. Για παράδειγμα να καθιερωθεί ένας χαμηλός φορολογικός συντελεστής στο επίπεδο του 10% για νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στην Κεντρική Μακεδονία, κάτι που δεν θα δημιουργήσει δημοσιονομικό κενό, διότι σήμερα τέτοιες επιχειρήσεις δεν υπάρχουν στη χώρα μας. Αντίθετα θα φέρει επενδυτές και από το εξωτερικό, από τους οποίους θα κερδίσουμε σε τεχνογνωσία, ενώ θα περιοριστεί και η ανεργία των νέων επιστημόνων. Είπα, μάλιστα, στον κ. Τσίπρα ότι η Περιφέρεια είναι έτοιμη να τροφοδοτήσει την κυβέρνηση με όλα τα νομικά και άλλα επιχειρήματα που χρειάζεται, ώστε να εγκρίνει η Ευρώπη μια τέτοια πρωτοβουλία. Σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να αξιοποιηθούν τόσο η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, όσο και η Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης.
Πώς είδατε τη δημιουργία Γραφείου Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη;
Αν έγινε για να λύνονται προβλήματα έχει καλώς. Εάν έγινε για επικοινωνιακούς λόγους δε χρειάζεται. Σε κάθε περίπτωση η δημιουργία Γραφείου Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη συνιστά ομολογία αποτυχίας της κυβέρνησης. Διότι αν τα προβλήματα λύνονταν δεν θα υπήρχε ανάγκη να δημιουργηθεί τέτοιο γραφείο.
Ξεπερνάμε δυσκολίες
Από την απόδοση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είστε ευχαριστημένος;
Υπάρχουν τόσες δυσκολίες σήμερα στη χώρα, που μπορεί να θέλεις να τρέξεις με 1000 και να τρέχεις με 100, λόγω των δυσκολιών της οικονομίας. Στην Περιφέρεια όμως παρά τις δυσκολίες, γίνεται πολύ σημαντικό έργο, το οποίο βλέπουν οι πολίτες. Πρώτον στις υποδομές, όπου για παράδειγμα θα σας αναφέρω το δρόμο Ποτίδαιας – Κασσανδρείας, που πρόσφατα παραδώσαμε στην κυκλοφορία, αλλά και τον Κόμβο Κ16 στη Δυτική Είσοδο της Θεσσαλονίκης, στον οποίο κυριολεκτικά τρέχουμε τις εργασίες. Αυτά είναι έργα σημαντικά για την οικονομία και την κοινωνία. Ένας άλλος τομέας είναι η υγεία, όπου για παράδειγμα δεν υπήρχε στη Θεσσαλονίκη μηχάνημα Pet Scan, για πιο λεπτομερή εξέταση και από την αξονική και από την μαγνητική, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να αναγκάζονται να πήγαιναν στην Αθήνα ή ακόμη και στη Βουλγαρία για να εξετασθούν. Σήμερα, μετά από παρέμβαση της Περιφέρειας όπου εξασφαλίσαμε και αξιοποιήσαμε τα απαραίτητα κονδύλια, υπάρχουν δύο τέτοια μηχανήματα, ένα στο Θεαγένειο κι ένα στο Παπαγεωργίου. Και αυτά είναι μόνο δύο παραδείγματα του έργου που κάνουμε σε όλους τους τομείς, καθώς αντίστοιχη δουλειά γίνεται στον αγροτικό τομέα, τον τουρισμό, το περιβάλλον, την επιχειρηματικότητα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι παρεμβάσεις της Περιφέρειας λοιπόν, αφορούν στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
Στο κομμάτι της διαμόρφωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος υπάρχει κάποιος σχεδιασμός από την Περιφέρεια;
Οι δύο βασικοί πυλώνες της οικονομίας της περιοχής μας, είναι ο αγροτικός και ο τουριστικός. Τώρα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κι ένα τρίτο, την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και προς αυτές τις δραστηριότητες κατευθύνουμε μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Από την άλλη προσπαθούμε να διευκολύνουμε τους επιχειρηματίες. Μέχρι σήμερα έχω μεταβιβάσει τις 9 από τις 10 υπογραφές από πολιτικά πρόσωπα, σε επίπεδο διοικητικών στελεχών. Έτσι μειώνουμε το χρόνο, αλλά και το πολιτικό αλισβερίσι. Επίσης, στην Περιφέρεια καθιερώσαμε την ψηφιακή υπογραφή και την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, κάτι που σημαίνει ταχύτητα, εξοικονόμηση πόρων και διαφάνεια. Από τις αρχές του 2017 θα λειτουργήσει η αυτοτελής διεύθυνση υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, μέσω της οποίας ένας υποψήφιος επενδυτής είτε θέλει να ανοίξει ένα περίπτερο, είτε να κάνει μια τουριστική επιχείρηση, είτε να δημιουργήσει μια μεταποιητική μονάδα, θα εξυπηρετείται στη λογική της «υπηρεσίας μιας στάσης». Δεν είναι δουλειά του επιχειρηματία να πηγαίνει από υπηρεσία σε υπηρεσία, επί μήνες, για να μαζεύει χαρτιά, όπως έκανα εγώ όταν ξεκινούσα πριν από 15 χρόνια μια μικρομεσαία επιχείρηση.
Το οργανωτικό σύστημα της Περιφέρειας μπορεί να τα υποστηρίξει όλα αυτά;
Έχουμε περίπου 1700 εργαζομένους σε όλες τις δομές, οι οποίοι κάνουν μεγάλη προσπάθεια. Αντιλαμβάνονται το ρόλο της ευθύνης τους. Και όπου υπάρχουν δυσκολίες λύνονται. Γι’ αυτό άλλωστε, κάναμε πρόσφατα μια βαθιά μεταρρύθμιση στον Οργανισμό της Περιφέρειας.