Του Νίκου Αβουκάτου
Στην προσπάθεια της Ευρώπης να είναι πρωτοπόρος στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας, δηλαδή της οικονομίας που αξιοποιεί τα πάντα και θεωρητικά οδηγεί στην αέναη επαναχρησιμοποίηση του συνόλου των διαθέσιμων πόρων, συμπεριλαμβανομένων και των αποβλήτων, η βιοοικονομία μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Με παγκόσμιο ετήσιο τζίρο 2,26 τρισ. ευρώ –συμπεριλαμβάνονται βιοκαύσιμα, βιοχημικά, τρόφιμα, υφάσματα, δασικά, προϊόντα χαρτιού κ.α.- ο συγκεκριμένος κλάδος βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην επικαιρότητα, αν και κάθε νέα κατάσταση αντιμετωπίζει αρκετές παιδικές και… εφηβικές ασθένειες.
Το συγκεκριμένο ζήτημα και η ελληνική του διάσταση συζητήθηκε παραγωγικά στη Θεσσαλονίκη το μεσημέρι του Σαββάτου, με πρωτοβουλία της ευρωβουλευτού της Νέας Δημοκρατίας Μαρίας Σπυράκη, η οποία στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο ασχολείται συστηματικά με τα ζητήματα της ενέργειας. Σε μια κλειστή συνάντηση 30 ατόμων με τίτλο «Βιοκαύσιμα: από την παραγωγή στο καύσιμο - "Φυτεύουμε" βιοκαύσιμα, αλλάζουμε την ενέργεια» η κ. Σπυράκη προσκάλεσε εκπροσώπους των εταιριών που παράγουν βιοκαύσιμα στην Ελλάδα, καθώς και φοιτητές του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, οι οποίοι παρακολουθούν μεταπτυχιακό πρόγραμμα σχετικό με το θέμα να συζητήσουν τόσο για παραγωγικά και χρηματοδοτικά, όσο και νομικά ζητήματα, που αφορούν τα βιοκαύσιμα. Την πρωτότυπη για τα δεδομένα της Θεσσαλονίκης εκδήλωση – μια κλειστή συνάντηση παραγόντων σχετικών με ένα θέμα, οι οποίοι ενημερώνονται και συζητούν επί της ουσίας- υποστήριξε ο Σύνδεσμος Βιοκαυσίμων και Βιομάζας Ελλάδος και συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των εταιριών ΕΛΙΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ, MIL OIL HELLAS, ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε., ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ ΜΟΝ. Ε.Π.Ε., GF ENERGY, ΠΕΤΤΑΣ Π. & ΥΙΟΣ, TEXNIKH ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ I.K.E., ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ ΝΙΓΡΙΤΑΣ, BIOΑΕΡΙΟ ΛΑΓΚΑΔΑ, ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. και KIEFER E.Π.Ε. Από τον κατάλογο των εταιριών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται αρκετές που δραστηριοποιούνται στο βορειοελλαδικό τόξο, φαίνεται ότι στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων.
900.000 στρέμματα
Στην παρέμβαση της η κ. Σπυράκη επεσήμανε ότι «τα βιοκαύσιμα είναι ένα μεγάλο στοίχημα που παρουσιάζει σήμερα καμπή και το ζητούμενο είναι η αύξηση τη χρήσης τους», ενώ παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη να δημιουργηθεί νομοθετικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη σταθερότητα, ώστε ο κλάδος να αξιοποιήσει τις προοπτικές που υπάρχουν. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση το στοίχημα των βιοκαυσίμων ξεκίνησε με καλές προοπτικές στη δεκαετία του 2000, αλλά αυτή την περίοδο παρουσιάζει μεγάλη καμπή, αφενός επειδή η παραγωγή βιοκαυσίμων είναι μια ακριβή διαδικασία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν, και αφετέρου διότι στο ερώτημα καλλιέργειες για βιοκαύσιμα ή για την παραγωγή τροφίμων οι περισσότεροι αγρότες δείχνουν εμπιστοσύνη στη δεύτερη, πιο κλασική προοπτική. Έτσι κι αλλιώς «κλειδί» για την αύξηση της χρήσης των βιοκαυσίμων είναι ο κλάδος των μεταφορών και ιδιαίτερα οι αερομεταφορές και η ναυτιλία. Στην Ελλάδα σήμερα 27.000 αγροτικές οικογένειες καλλιεργούν με ενεργειακά φυτά (ηλίανθο, ελαιοκράμβη, σόγια) περί τα 900.000 στρέμματα. Ο τζίρος των υγρών βιοκαυσίμων στη χώρα μας, δηλαδή του βιοντίζελ, καθώς δεν παράγουμε βιοαιθανόλη, είναι σε ετήσια βάση 142 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 72 εκατ. ευρώ καταλήγουν μέσω προγραμμάτων συμβολαιακής γεωργίας στους παραγωγούς.
Χρηματοδοτικές ευκαιρίες
Για τις σημαντικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες και τους τρόπους που η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει έμπρακτα τη βιοοικονομία, στην εκδήλωση του Σαββάτου μίλησε η κ. Ελένη Ζήκα, ως εκπρόσωπος του Βio-Βased Ιndustries, του φορέα που έχει αναλάβει να φέρει σε επαφή την Ευρωπαϊκή Ένωση με τους παραγωγούς βιοκαυσίμων. Βασική στρατηγική συνιστά η στενότερη συνεργασία του ιδιωτικού και του δημοίου τομέαανάμεσα στον ιδιωτικό και ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα, για την προώθηση καινοτόμων πρακτικών στην παραγωγή. «Σκοπός μας είναι μέχρι το τέλος του 2020 να έχουμε επιτύχει την αντικατάσταση χημικών προϊόντων που παράγονται από ορυκτά υλικά από βιοβασιζόμενα σε ποσοστό 25%» ανέφερε η κ. Ζήκα, ώστε να υπάρξουν περιβαλλοντικά οφέλη και να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας.
Ήδη, η BBI έχει χρηματοδοτήσει 65 project και υπάρχουν 700 προτάσεις υπό εξέτασιν. Στην Ευρώπη η βιοβασιζόμενη οικονομία έχει δυναμική ετήσιων πωλήσεων 674 εκατ. ευρώ, ενώ αντιπροσωπεύει 3,7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Σε ολόκληρη την Γηραιά Ήπειρο λειτουργούν σήμερα 202 βιοδιυλιστήρια –τα δύο στην Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε ότι ξεκινάει μία πολύ σημαντική χρηματοδοτική πρωτοβουλία στοχευμένη στον αγροτικό κλάδο και τη βιοοικονομία. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, που θα τρέξει μέχρι το 2022, η ΕΤΕΠ θα διαθέσει 400 εκατ. ευρώ με στόχο να χρηματοδοτήσει επενδύσεις συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ σε ολόκληρη την Ένωση.
Οι νομικές πτυχές
Για τις νομικές πτυχές του θέματος στην εκδήλωση μίλησε ο δρ. Θεόδωρος Πανάγος, δικηγόρος και επισκέπτης καθηγητής στο Δίκαιο της Ενέργειας, του Διεθνούς Πανεπιστήμιου Ελλάδος. Όπως τόνισε η χρήση των βιοκαυσίμων στη χώρα μας δεν ξεπερνά σήμερα το 3%, αν και το βιοκαυσιμο θεωρείται καύσιμο του μέλλοντος που θα αντικαταστήσει το πετρέλαιο. Όπως σημείωσε υπάρχει ανάγκη να διεισδύσουν τα βιοκαύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά –όπως διευκρίνισε- οι συγκεκριμένες επενδύσεις αντιμετωπίζουν κανονιστικά εμπόδια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν λίστες αναμονής για μεγάλες και μικρές μονάδες βιοαερίου.
Από την πλευρά του ο διευθυντής των Νομικών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων ΔΠΕ καθηγητής Αθανάσιος Γ. Καΐσης εξήγησε τη γεωπολιτική σημασία που έχει η ενέργεια, ιδιαίτερα για μια χώρα με τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας. 
