Η κατάθεση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου για τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία εκ μέρους του κ. Μαργαρίτη Σχοινά, μίας Magna Carta για την Ευρωπαϊκή Θεσσαλονίκη όπως την αποκάλεσε χαρακτηριστικά (δείτε εδώ), ήταν από τα πιο ενδιαφέροντα που ακούστηκαν στο Thessaloniki Summit, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος.
Το θέμα του Έλληνα τεχνοκράτη, του πλέον υψηλόβαθμου συμπατριώτη μας στο γραφειοκρατικό σύστημα των Βρυξελλών και της Κομισιόν, βρέθηκε στον πυρήνα του στόχου της Συνόδου, που οι οργανωτές επιθυμούν να καθιερώσουν ως ετήσιο θεσμό. Όπως ο ίδιος ξεκαθάρισε, μίλησε ως Έλληνας και Μακεδόνας της διασποράς, με ό,τι σημαίνει κάτι τέτοιο.
Πρωτίστως την ψύχραιμη ματιά ενός ανθρώπου, ο οποίος δεν αναλώνει την καθημερινότητά του για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που προκύπτουν από την ελληνική ιδιοτυπία. Αλλά και την οπτική ενός ανθρώπου που συνήθισε να βλέπει τη μεγάλη εικόνα και αν εντάσσει σε αυτή όλα τα επί μέρους. Όπως είπε η περιοχή μας βρίσκεται στο επίκεντρο ενός ευρύτερου χώρου που οριοθετείται μεταξύ Κωνσταντινούπολης, Βελιγραδίου, Σόφιας, Κύπρου και Ισραήλ και μπορεί να αναδειχθεί σε «ευρωπαϊκή βιτρίνα ήπιας ισχύος». Κωδικοποίησε, μάλιστα, ως βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα το λιμάνι, τους τομείς των logistics, της ενέργειας, της αγροδιατροφής, της πληροφορικής και της καινοτομίας, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά και τον τουρισμό στην περιφερειακή του διάσταση με συντονισμό των μνημείων και των περιοχών φυσικού κάλους. Ο ίδιος ζήτησε τη συνεργασία όλων των παραγόντων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, αλλά –όπως αποκάλυψε- η προσωπική του εμπειρία από την επαφή του με τα διάφορα πρόσωπα που κατέχουν θέσεις – κλειδιά δείχνει ότι δεν υπάρχει πνεύμα κοινής γραμμής πλεύσης.
Προφανώς σε αυτό ακριβώς το σημείο κρύβεται το μυστικό της… αποτυχίας. Η έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας βρίσκεται στη ρίζα πολλών αποτυχιών στην Ελλάδα. Άλλωστε είναι γνωστό ότι την ιστορία διαμορφώνουν κυρίως δύο παράγοντες.
Ο πρώτος είναι τα οικονομικά συμφέροντα. Ο πόλεμος της Τροίας δεν έγινε για την Ωραία Ελένη, η οποία άλλωστε αν ζούσε εκείνα τα χρόνια θα πλησίαζε τα 90, αλλά για τα διόδια στον Ελλήσποντο.
Ο δεύτερος παράγοντας που είναι υπεύθυνος για την κινητικότητα της ιστορίας είναι η νοοτροπία. Σε αυτό ακριβώς το πεδίο χάνει το παιχνίδι η Ελλάδα. Αλλά και η Βόρεια Ελλάδα. Καθώς, μάλιστα, δε βοηθάει το διοικητικό σύστημα της χώρας που είναι συγκεντρωτικό και όπου προσπαθεί να αποκεντρωθεί –για παράδειγμα οι Περιφέρειες- το κάνει με όρους συγκεντρωτισμού, τα πάντα κρίνονται στα πρόσωπα. Πόσο μπορείς να βασίζεσαι όμως στην ευρύτητα πνεύματος των τοπικών αρχόντων, οι οποίοι κατά κανόνα κοιτούν ο καθένας το… μαγαζάκι του, τους λογαριασμούς του και όπου χρειάζεται τα ψηφαλάκια του.
Συμπέρασμα: ασφαλώς και είναι χρήσιμες οι αναλύσεις, τα συμπεράσματα και οι σχεδιασμοί. Αποτελούν τη βάση μιας οργανωμένης εξέλιξης, αλλά και την προϋπόθεση της διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης, η οποία –δυστυχώς για τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα- δεν μπαίνει στον αυτόματο πιλότο. Η εφαρμογή όμως είναι η κρίσιμη παράμετρος. Η υλοποίηση του σχεδίου είναι σημαντικότερη από την επινόησή του. Με άλλα λόγια, στην οικονομία, στην κοινωνία, στο ποδόσφαιρο, παντού είναι προτιμότερος ένας ημιτελής ή με αστοχίες σχεδιασμός που εφαρμόζεται με συνέπεια από το απόλυτο τίποτα. Δηλαδή από το μπάχαλο του αυτοσχεδιασμού, που μόνο μια φορά στα χίλια χρόνια πετυχαίνει κατά τύχη. Η Ελλάδα ζει τις συνέπειες αυτής της κατάστασης στο πετσί της, αφού δεν της λείπουν οι νόμοι, αλλά η εφαρμογή τους.
Το ίδιο ισχύει και για την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη. Στην ουσία πρόκειται για πρότζεκτ, στα οποία ασφαλώς η πολιτική παίζει καθοριστικό ρόλο, για τα οποία αναζητούνται μάνατζερ. Με απλουστευμένους –για να καταλαβαινόμαστε- όρους εταιρικής διακυβέρνησης, εκείνο που ψάχνουμε δεν είναι ο πρόεδρος. Από προέδρους –και καλούς μάλιστα- άλλο τίποτα.
Εκείνο που αναζητούμε είναι διευθύνοντα σύμβουλο με εξουσία και υποχρέωση λογοδοσίας, που θα ξέρει τη δουλειά, θα βάλει συγκεκριμένους στόχους και θα προσπαθήσει στα σοβαρά να τους επιτύχει.