Εκτεταμένες καταστροφές στις βαμβακοκαλλιέργειες της Λάρισας, της Πέλλας και της Κομοτηνής, με εκτιμώμενη μείωση αποδόσεων των καλλιεργειών κατά 30%-80% έχει προκαλέσει το πράσινο σκουλήκι.
Εκτεταμένες καταστροφές στις βαμβακοκαλλιέργειες της Λάρισας, της Πέλλας (Γιαννιτσά) και της Κομοτηνής, με εκτιμώμενη μείωση αποδόσεων των καλλιεργειών κατά 30%-80%, αναλόγως περιοχής, έχει προκαλέσει το πράσινο σκουλήκι, με αποτέλεσμα χιλιάδες παραγωγοί να κινδυνεύουν να χάσουν το φετινό τους εισόδημα. Κρούσματα σημειώνονται και στο Νομό Θεσσαλονίκης, ενώ δεν αποκλείεται η «μετανάστευση» του πολυφάγου εντόμου και σε άλλες περιοχές ή καλλιέργειες (π.χ. κηπευτικά).
Στις πληγείσες περιοχές, οι παραγωγοί έχουν κάνει ακόμη και τέσσερις -πέντε ψεκασμούς των καλλιεργειών τους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, καθώς το σκουλήκι έχει αναπτύξει «ανοσία» στα χρησιμοποιούμενα μαζικώς φυτοφάρμακα. Δύο δραστικές ουσίες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να σώσουν τη φετινή παραγωγή δεν έχουν ακόμη εγκριθεί επισήμως για βαμβακοκαλλιέργειες, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να βρίσκονται με... τα χέρια δεμένα.
«Όταν χρησιμοποιείται διαρκώς η ίδια δραστική ουσία για την αντιμετώπιση ενός εντόμου, τα άτομα που επιζούν γίνονται ανθεκτικότερα, καθώς αναπτύσσουν βιολογικούς μηχανισμούς που μπλοκάρουν τη δράση των φυτοφαρμάκων», εξηγεί ο εντομολόγος του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), Ζώης Ζαρταλούδης.
Αντιμετώπιση από το Μάιο, με φερομονικές παγίδες
Κατά τον ίδιο, η αντιμετώπιση του εντόμου, ο πληθυσμός του οποίου βρίσκεται φέτος σε έξαρση στην Ελλάδα, πρέπει να ξεκινάει πολύ νωρίτερα -ήδη από το Μάιο ή τον Ιούνιο- καθώς η τρίτη γενιά του, που εμφανίζεται συνήθως από το τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου μέχρι το δεύτερο του Αυγούστου, είναι πολύ ανθεκτική και η πιο επικίνδυνη. Πρόκειται για ένα έντομο έντονα μεταναστευτικό, που φτάνει στην Ελλάδα ακόμη και από άλλες χώρες, όταν η άνοιξη είναι βροχερή, όπως η φετινή, το οποίο αντιμετωπίζεται εύκολα στην πρώτη γενιά του και όταν τα φυτά του βαμβακιού είναι μικρά, δηλαδή στις αρχές του καλοκαιριού.
«Με στρατηγική αντιμετώπιση των φυτοφαρμάκων (δηλαδή, να μη χρησιμοποιούμε πάντα τις ίδιες δραστικές ουσίες), με στενή παρακολούθηση από τους παραγωγούς, από όταν τα φυτά είναι πολύ μικρά, αλλά και με την ανάπτυξη συμβουλευτικής από το κράτος για καλλιέργειες εθνικής σημασίας, όπως το βαμβάκι, δεν θα αντιμετωπίζαμε τόσο μεγάλο πρόβλημα», σημειώνει.
Μεταξύ άλλων, οι παραγωγοί θα μπορούσαν από το Μάιο - Ιούνιο να χρησιμοποιήσουν τις λεγόμενες «φερομονικές παγίδες», που συλλαμβάνουν τις αρσενικές πεταλούδες του είδους και καταγράφουν τις πτήσεις τους, δίνοντας στον καλλιεργητή τη δυνατότητα να προσδιορίσει την περίοδο της ωοτοκίας και να «χτυπήσει» το έντομο όταν είναι ευάλωτο.
Διαθέσιμες δραστικές ουσίες
Τι μπορεί να γίνει, όμως, τώρα που το πρόβλημα έχει προχωρήσει και το έντομο βρίσκεται ήδη στην τρίτη γενιά; Σύμφωνα με τον κ. Ζαρταλούδη, δύο δραστικές ουσίες (σ.σ. δεν πρόκειται για επωνυμίες εμπορικών σκευασμάτων), που θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν καλά αποτελέσματα στο παρόν στάδιο εξέλιξης του εντόμου είναι οι spinosad και metaflumizone. Ωστόσο, αμφότερες δεν έχουν ακόμη εγκριθεί επισήμως για το βαμβάκι, αν και η πρώτη είναι βιολογική και η δεύτερη χρησιμοποιείται ήδη για τις πιπεριές.
Τρίτη εναλλακτική, για όσα έντομα δεν έχουν ακόμη αναπτύξει ανθεκτικότητα στις πυρεριθρίνες, θα ήταν η δραστική ουσία Lambda-cyhalothrin, σε δοσολογία 20-25 cc/στρέμμα.
Υπενθυίζεται ότι η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, έδωσε ήδη οδηγίες άμεσης κινητοποίησης των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ, του ΕΘΙΑΓΕ και των νομαρχιών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το σκουλήκι.
Στις πληγείσες περιοχές, οι παραγωγοί έχουν κάνει ακόμη και τέσσερις -πέντε ψεκασμούς των καλλιεργειών τους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, καθώς το σκουλήκι έχει αναπτύξει «ανοσία» στα χρησιμοποιούμενα μαζικώς φυτοφάρμακα. Δύο δραστικές ουσίες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να σώσουν τη φετινή παραγωγή δεν έχουν ακόμη εγκριθεί επισήμως για βαμβακοκαλλιέργειες, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να βρίσκονται με... τα χέρια δεμένα.
«Όταν χρησιμοποιείται διαρκώς η ίδια δραστική ουσία για την αντιμετώπιση ενός εντόμου, τα άτομα που επιζούν γίνονται ανθεκτικότερα, καθώς αναπτύσσουν βιολογικούς μηχανισμούς που μπλοκάρουν τη δράση των φυτοφαρμάκων», εξηγεί ο εντομολόγος του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), Ζώης Ζαρταλούδης.
Αντιμετώπιση από το Μάιο, με φερομονικές παγίδες
Κατά τον ίδιο, η αντιμετώπιση του εντόμου, ο πληθυσμός του οποίου βρίσκεται φέτος σε έξαρση στην Ελλάδα, πρέπει να ξεκινάει πολύ νωρίτερα -ήδη από το Μάιο ή τον Ιούνιο- καθώς η τρίτη γενιά του, που εμφανίζεται συνήθως από το τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου μέχρι το δεύτερο του Αυγούστου, είναι πολύ ανθεκτική και η πιο επικίνδυνη. Πρόκειται για ένα έντομο έντονα μεταναστευτικό, που φτάνει στην Ελλάδα ακόμη και από άλλες χώρες, όταν η άνοιξη είναι βροχερή, όπως η φετινή, το οποίο αντιμετωπίζεται εύκολα στην πρώτη γενιά του και όταν τα φυτά του βαμβακιού είναι μικρά, δηλαδή στις αρχές του καλοκαιριού.
«Με στρατηγική αντιμετώπιση των φυτοφαρμάκων (δηλαδή, να μη χρησιμοποιούμε πάντα τις ίδιες δραστικές ουσίες), με στενή παρακολούθηση από τους παραγωγούς, από όταν τα φυτά είναι πολύ μικρά, αλλά και με την ανάπτυξη συμβουλευτικής από το κράτος για καλλιέργειες εθνικής σημασίας, όπως το βαμβάκι, δεν θα αντιμετωπίζαμε τόσο μεγάλο πρόβλημα», σημειώνει.
Μεταξύ άλλων, οι παραγωγοί θα μπορούσαν από το Μάιο - Ιούνιο να χρησιμοποιήσουν τις λεγόμενες «φερομονικές παγίδες», που συλλαμβάνουν τις αρσενικές πεταλούδες του είδους και καταγράφουν τις πτήσεις τους, δίνοντας στον καλλιεργητή τη δυνατότητα να προσδιορίσει την περίοδο της ωοτοκίας και να «χτυπήσει» το έντομο όταν είναι ευάλωτο.
Διαθέσιμες δραστικές ουσίες
Τι μπορεί να γίνει, όμως, τώρα που το πρόβλημα έχει προχωρήσει και το έντομο βρίσκεται ήδη στην τρίτη γενιά; Σύμφωνα με τον κ. Ζαρταλούδη, δύο δραστικές ουσίες (σ.σ. δεν πρόκειται για επωνυμίες εμπορικών σκευασμάτων), που θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν καλά αποτελέσματα στο παρόν στάδιο εξέλιξης του εντόμου είναι οι spinosad και metaflumizone. Ωστόσο, αμφότερες δεν έχουν ακόμη εγκριθεί επισήμως για το βαμβάκι, αν και η πρώτη είναι βιολογική και η δεύτερη χρησιμοποιείται ήδη για τις πιπεριές.
Τρίτη εναλλακτική, για όσα έντομα δεν έχουν ακόμη αναπτύξει ανθεκτικότητα στις πυρεριθρίνες, θα ήταν η δραστική ουσία Lambda-cyhalothrin, σε δοσολογία 20-25 cc/στρέμμα.
Υπενθυίζεται ότι η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, έδωσε ήδη οδηγίες άμεσης κινητοποίησης των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ, του ΕΘΙΑΓΕ και των νομαρχιών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το σκουλήκι.