του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Ας πούμε, ότι έχουμε ένα μπακάλικο κάπου στην ελληνική επαρχία, το οποίο αρχίζει, να γράφει ζημιές. Ο μπακάλης καλύπτει στην αρχή το έλλειμμα με τραπεζιτικό δανεισμό. Η ζημιά συνεχίζεται και την δεύτερη χρονιά, οπότε αναγκάζεται , να δανεισθεί παραπάνω, για να καλύψει και το νέο έλλειμμα αλλά και να εξυπηρετήσει το δάνειο, που πήρε την περασμένη χρονιά. Συνεχιζομένων των ελλειμμάτων αυξάνεται λοιπόν και ο δανεισμός . Ακόμη δύο-τρία χρόνια έτσι και η χρεοκοπία είναι αναπόφευκτος.
Εκτός και άν τα πράγματα πάνε καλύτερα και μειωθεί η ετήσια χασούρα, είτε μειώνοντας τα έξοδα, είτε αυξάνοντας τον τζίρο. Και άντε τα έξοδα κάπως περιορίζονται, αλλά για να ανεβεί ο τζίρος, θέλει καινούργια είδη, promotion, delivery και άλλα διάφορα, εν τέλει δηλαδή φρέσκο χρήμα. Αυτό μπορεί , να βρεθεί βέβαια από την τράπεζα, θα αυξήσει ομως τον δανεισμό, οπότε το ρίσκο γίνεται μεγάλο και είναι όλο δικό του.
Εκτός και εάν ...δεχθεί την προσφορά αυτού, που έχει το Super στην Χώρα, για συνεργασία. Παλιό μαγαζί, κερδοφόρο, που διατηρεί ένα σταθερό χρέος στην Τράπεζα, με εξαιρετικούς βέβαια όρους, το οποίο και χρησιμοποιεί για να επενδύει συνεχώς. Αυτός θα μπορούσε να βάλει κάποια λεφτά αλλά και να εγγυηθεί στην τράπεζα για δανεισμό με πολύ καλύτερους όρους. Το έχει ήδη κάνει άλλωστε με άλλα μπακάλικα στα γύρω κεφαλοχώρια, που είχαν παρόμοια θέματα, ομολογουμένως με καλά αποτελέσματα. Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια, ότι για να γίνει αυτό, ζητά να προωθούνται κάποιοι συγκεκριμένοι δικοί του παραγωγοί. Αυτό είναι κατανοητό και σίγουρα το λιγότερο. Το πρόβλημα είναι, ότι ζητά αναδιοργάνωση του μαγαζιού, να είναι ανοικτό περισσότερες ώρες, μάζεμα των εξόδων, ακόμη και των προσωπικών, σκληρό έλεγχο δηλαδή.
Είναι νομίζω πρόδηλο, ότι το μπακάλικο της χρεοκοπίας είναι η αγαπημένη μας Πατρίς. Τα μεγαλύτερα μπακάλικα στα γύρω κεφαλοχώρια (mini market στην ελληνικήν καθομιλουμένην), που λειτουργούν με ελλείμματα μεν, αλλά ελεγχόμενο δανεισμό και αναπτυξιακές προοπτικές είναι η Ιταλία, Ισπανία κλπ. Το Super Market είναι προφανώς η Γερμανία και ο σκληρός πυρήν της Eurozone, που για διατηρήσουν ένα club λειτουργικών μονάδων δανειζομένων με προνομιακούς όρους απαιτούν αυστηρές προδιαγραφές και ελέγχους.
Αυτή είναι η κατάσταση της Ευρώπης σήμερα. Εκ πρώτης όψεως καλή, αλλά μόνον εκ της πρώτης και πλέον επιπολαίας όψεως. Και τούτο διότι σε ένα τέτοιο χαλαρό και απόλυτα αλληλοεξαρτόμενο σύνδεσμο, πολλά και απρόβλεπτα μπορούν, να πάνε στραβά: κάποιος μπακάλης να μαλώσει με την γυναίκα του, να θυμώσει ή να τρελαθεί και να σηκωθεί, αίφνης, να φύγει. Άλλος, να αποδειχθεί ανίκανος ή αμελής κακοπληρωτής. Ο σύνδεσμος δυσφημείται, χάνει την αξιοπιστία του, κλονίζεται. Ο σκληρός πυρήν, που τα γνωρίζει όλα αυτά, ζητά αυστηρούς όρους συνλειτουργίας, πειθαρχία και ελέγχους. Μόλις κάτι πάει στραβά, γίνεται ακόμη πιό αυστηρός και άτεγκος.
Αυτή θα είναι η Ευρώπη του αύριο; Χαθήκαμε! Μία είναι η λύση, που επιβάλλει η επιχειρηματική και επιχειρησιακή λογική: Ενιαία Εταιρεία, μία δομή, ένας τρόπος λειτουργίας, μία διοίκηση.
Με σε αυτήν την περίπτωση, ακούω ήδη της φωνές διαμαρτυρίας, κουμάντο θα κάνουν οι μέτοχοι του Super στην Χώρα, που είναι και περισσότεροι, τα χωριά δεν θα έχουν πια ανεξάρτητα μαγαζιά, μόνον υποκαταστήματα. Μπορεί, αλλά συνήθως δεν καταλήγει έτσι. Η ιστορία των Πολυεθνικών Εταιρειών δείχνει, ότι, επειδή εκείνο, το οποίο εν υστάτη αναλύσει πάντοτε προέχει, είναι η κερδοφορία, η γενική συνέλευση των μετόχων επιλέγει το καλύτερο δυνατόν management. Οπότε και οι νέοι από τα γύρω χωριά έχουν τις ευκαιρίες, να δοκιμάζουν την τύχη τους. Ενδεχομένως και περισσότερες απ' ότι στο ίδιο τους το χωριό. Στα μικρά μέρη ξέρετε, παίζουν - καμμιά φορά βέβαια, μόνο καμμιά φορά- ρόλο και τα σόγια, οι προύχοντες κλπ κλπ. Ενώ στο μεγάλο μέρος, ποιός τους δίνει σημασία αυτούς, εκεί αν τόχεις...
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος είναι πρώην υφυπουργός Υγείας και πρώην πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής της ΝΔ στη Θεσσαλονίκη