Είναι συχνά τα δημοσιεύματα κατά περιοδικά διαστήματα, που αναφέρονται σε ισραηλινο-τουρκική συμφωνία μεταφοράς του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Και τα δημοσιεύματα δεν προέρχονται μόνον από την τουρκική πλευρά, αλλά και από την ισραηλινή.
Να πούμε όμως ευθύς εξ αρχής, ότι σε συγκεχυμένες καταστάσεις τίποτε δεν είναι οριστικό, έως την στιγμή που θα αρχίσει να δουλεύει η σκαπάνη. Ποτέ δεν υπάρχει σιγουριά, τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Όμως, τις επίσημες δηλώσεις έχουμε, και παρ’ όλη την επιφυλακτικότητα, σ’ αυτές θα σταθούμε, έως ότου υπάρξουν επιβεβαιωτικά γεγονότα, ή διαψεύσεις.
Να προσθέσω επίσης, ότι η στήλη δεν είχε ποτέ ενστερνιστεί τη διάχυτη αισιοδοξία του τότε υπουργού αρμόδιου για την ενέργεια κ. Μανιάτη, του οποίου δεν μπόρεσα να πληροφορηθώ τα κίνητρα, ούτε αν πρόκειται περί πολιτικής αφέλειας, όταν διαβεβαίωνε τον ελληνικό λαό πως προχωρεί το σχέδιο κατασκευής αγωγού Ισραήλ - Κρήτης - Πελοποννήσου - Ευρώπης, ή ότι τα κοιτάσματα του Ιονίου και νοτίως αυτού θα μας αποφέρουν 16 δισ. ευρώ. Πολλές φορές επιχειρηματολόγησα, ότι τα υποστηριζόμενα από τον αρμόδιο (!) υπουργό είναι ανέφικτα.
Το Ισραήλ έχει πολλές λύσεις μεταφοράς του φυσικού αερίου, όλες όμως είναι προβληματικές. Το αρχικό σενάριο ήταν η κατασκευή τερματικού σταθμού στην Κύπρο, για μεταφορά τόσο του κυπριακού όσο και του ισραηλινού φυσικού αερίου, αλλά αφενός το μεγάλο κόστος κατασκευής (12 δισ. ευρώ) και η μη λύση του κυπριακού (για μεταφορά στην Τουρκία), εγκαταλείφθηκε.
Το σενάριο του ισραηλινο-ελληνικού αγωγού, προτιμήθηκε από την Ευρώπη, αλλά το πρόβλημα ήταν το μεγάλο κόστος και η έλλειψη ασφάλειας του αγωγού. Κάποτε συζητήθηκε η κατασκευή τερματικού στην Αίγυπτο, για υγροποίηση και μεταφορά με πλοία. Γρήγορα σταμάτησαν τα δημοσιεύματα επ’ αυτού, ίσως διότι -όπως γράφω επανειλημμένα- κανείς δεν γνωρίζει σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται η Αίγυπτος αύριο (είναι «προκλητική» η παραμονή της ακόμη σε σχετική ηρεμία!).
Έγινε επίσης λόγος για κατασκευή τεχνητού νησιού κοντά στο κοίτασμα, και από εκεί στο Ισραήλ, για να αποφευχθεί η μεταφορά στην Γάζα. Σ’ αυτήν την περίπτωση οι Τούρκοι εγγυήθηκαν ότι η Χαμάς δεν θα έφερνε προσκόμματα, αρκεί βεβαίως και το Ισραήλ να προέβαινε σε άρση του αποκλεισμού της Λωρίδας.
Το τελευταίο σενάριο, που είναι και το πιο συμφέρον για το Ισραήλ, είναι η μεταφορά του μέσω Τουρκίας, μόνο που κι εδώ πρέπει να αντιμετωπιστεί επιτυχώς ένα από τα δύο προβλήματα. Να υπάρξει ηρεμία σε Λίβανο και Συρία, αποκατάσταση καλών σχέσεων με το Ισραήλ και κατασκευή αγωγού που θα διέρχεται από τις δύο αυτές χώρες. Η άλλη περίπτωση είναι να επιτευχθεί «λύση» στο Κυπριακό και μέσω της επικράτειας της Κύπρου να φτάσει στην Τουρκία.
Η πρώτη περίπτωση αποκλείστηκε, και περιέργως γίνονται συζητήσεις για μεταφορά του αερίου στην Τουρκία μέσω Κύπρου, ενώ οι ενδοκοινοτικές συζητήσεις δεν έχουν επιτελέσει ουσιαστική πρόοδο και η «λύση» που προαναγγέλλεται είναι αμφίβολο αν θα γίνει αποδεκτή από τον κυπριακό λαό. Η σιγουριά που μιλούν όλοι ότι θα υπάρξει λύση, σημαίνει ότι κάτι γνωρίζουν, που το αγνοούν οι Έλληνες;
Να σημειώσω, πως η διακοπή των ενδοκοινοτικών συνομιλιών λόγω της «μπαμπεσιάς» του Ερντογάν να καλέσει τον Τ/κ ηγέτη στο γεύμα των προέδρων κρατών, και που οδήγησε σε αποχώρηση του Ν. Αναστασιάδη, εμφανίζεται από δυτικά ΜΜΕ ότι προκάλεσε την οργή των ΗΠΑ, οι οποίοι τηλεγραφικά απαίτησαν την επανέναρξη των συνομιλιών. Φαίνεται ότι βιάζονται.
Οι τελευταίες πληροφορίες από το Ισραήλ φέρουν την κυβέρνηση Νετανιάχου να εξετάζει την περίπτωση μεταφοράς του αερίου μέσω Τουρκίας. Μάλιστα, το ανακοίνωσε σε συνεδρίαση Επιτροπής της ισραηλινής Βουλής. Να υπενθυμίσω, ότι οι συζητήσεις γίνονται από την μια πλευρά εκ μέρους της εβραιοαμερικανικής Noble και της ισραηλινής Delek, και από την τουρκική πλευρά μετέχουν οι αρμόδιοι τεχνοκράτες στην Ενέργεια, που είναι επίσης Ισραηλίτες (ντονμέδες).
Θα πρέπει σε αυτά να προστεθούν και οι δηλώσεις του Γενικού Προξένου του Ισραήλ στην Κωνσταντινούπολη, Σάι Κοέν, ο οποίος είχε δηλώσει ότι ο μόνος σημαντικός δρόμος για τις εξαγωγές ισραηλινού φυσικού αερίου είναι μια χώρα όπως η Τουρκία, που είναι ικανή να παράσχει τις αναγκαίες υποδομές και να βοηθήσει στην επέκταση των εξαγωγών προς τη Δύση.
Και παρόλο που η ισραηλινή κυβέρνηση άφησε να διαρρεύσει ότι του συνέστησε να μη είναι τόσο ομιλητικός, αυτός επανήλθε και σε συνέντευξη στο τουρκικό πρακτορείο «Ανατολή», αναφέρθηκε επισταμένως στη δυνατότητα εξαγωγής του ισραηλινού φυσικού αερίου προς τη Δύση μέσω της Τουρκίας. «Μια διμερής συμφωνία για το φυσικό αέριο, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι μια φυσιολογική εξέλιξη. Αυτή είναι ρεαλιστική πολιτική. Η κατάσταση στην περιοχή μας επιτάσσει μια τέτοια ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας», είπε.
Μάλιστα, το σχέδιο αυτό θα κοστίσει μόνο 4 δισ. δολάρια και ο Πρόξενος ανάφερε πως ήδη υπάρχει η καλή διάθεση από τον ιδιωτικό τομέα, τουλάχιστον. «Είναι απλώς θέμα χρόνου να ξεκινήσει αυτό το σχέδιο. Είναι ζήτημα χρόνου διότι όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητά του», είπε.
Εμείς μένουμε στις διαβεβαιώσεις του Μανιάτη.