Όπως ακριβώς καμία βροχή δεν «ξεπλένει» τα διαρκή εδώ και δεκαετίες λειτουργικά προβλήματα της Θεσσαλονίκης, έτσι ακριβώς ούτε ένα χιόνι φτάνει για να δει η πόλη άσπρη μέρα. Αντίθετα, όλες οι ερωτήσεις απαντώνται με την σταθερής αξίας φράση «υπομονή, μπόρα είναι θα περάσει».
Το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη ζει τις τελευταίες ημέρες πρωτοφανείς καιρικές συνθήκες –ιδιαίτερα παρατεταμένες χαμηλές θερμοκρασίες- δεν αναιρεί το ότι πρόκειται για μία προβλέψιμη κατάσταση. Κι εδώ δεν μιλάμε για… μερομήνια, ούτε για νόμους πιθανοτήτων. Πρόκειται για δορυφόρους, οι οποίοι στέλνουν ακριβή δεδομένα, τα οποία αποκωδικοποιούν οι μετεωρολόγοι και κάνουν ακριβείς προβλέψεις. Τουλάχιστον τις περισσότερες φορές. Με αυτά τα δεδομένα οι επικίνδυνοι δρόμοι, τα παγωμένα νερά, η αναστολή λειτουργίας των σχολείων, η ουσιαστική απουσία αστικής συγκοινωνίας, τα κλειστά καταστήματα και η υπολειτουργία όλου του κοινωνικού και οικονομικού συστήματος εντάσσεται στο πλαίσιο της χαμηλής αποτελεσματικότητας που χαρακτηρίζει την Ελλάδα γενικά και τη Θεσσαλονίκη ειδικότερα. Το ίδιο συνέβη και κατά το παρελθόν, το ίδιο θα συμβεί και στο μέλλον, όποτε ο καιρός το αποφασίσει. Όχι μόνο ο χιονιάς και ο παγωμένος Βαρδάρης, αλλά και ο καύσωνας, πολύ πιθανόν και κάποια μπόρα.
Το χιόνι στην Τσιμισκή, στην Εγνατία και στην παραλία για μία ακόμη φορά εκτός από λευκό, αποδεικνύεται και αποκαλυπτικό. Η έκφραση «ανοχύρωτη πόλη» έχει καταντήσει κλισέ, που στην ουσία καλύπτει την πραγματικότητα της ανεπάρκειας των ανθρώπων. Αυτοί που αμέριμνοι αγνόησαν τις προειδοποιήσεις δεν θα λογοδοτήσουν ποτέ στους ανωτέρους τους, ούτε εκείνοι στους πολιτικά υπεύθυνους. Απουσιάζει η ιδεολογία της αποστολής. Η μπόρα μοιραία θα περάσει κάποια στιγμή και το μόνο που θα αφήσει πίσω της είναι «καταγραφή εμπειριών». Ίσως και κάποια μισή συγγνώμη. Αυτά γίνονται μια φορά στα 50 χρόνια, οπότε την άλλη φορά δεν θα βρίσκεται κανείς από τους σημερινούς στη θέση του! Χώρια που στον πλανήτη Γη ζούμε το «φαινόμενο του θερμοκηπίου», με τις θερμοκρασίες γενικά να ανεβαίνουν, οπότε οι πιθανότητες να πέσουν ξανά τόσο χαμηλά λιγοστεύουν καθημερινά!
Εάν όλα τα άλλα στην Ελλάδα μας και στη Θεσσαλονίκη μας λειτουργούσαν εντάξει –λογικά, φυσιολογικά και απρόσκοπτα- ίσως πολλοί να διασκέδαζαν με την κατάσταση των τελευταίων ημερών και τα τερτίπια του καιρού. Αλλά επειδή πολλά έχουν μαζευτεί τα στραβά κι ανάποδα είναι λογικό οι άνθρωποι να τρελαίνονται και να… ξεσπούν όπου βρουν.
Η βασική αποστολή των δημόσιων φορέων –της κεντρικής εξουσίας και της αυτοδιοίκησης- είναι να συντηρούν σε αξιοπρεπή επίπεδα και αν είναι δυνατόν να βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών. Κάτι που αποδεικνύεται ή δεν αποδεικνύεται ξεκάθαρα στις ώρες των ακραίων γενικευμένων καταστάσεων, αλλά ισχύει και στο κατά μόνας, εκεί όπου τα φώτα της δημοσιότητας δεν είναι παρόντα. Αν –για παράδειγμα- οι δρόμοι της πόλης έγιναν αδιάβατοι μετά από μία ώρα χιονόπτωσης, γιατί ο ίδιος μηχανισμός να είναι αξιόπιστος όταν καλείται να εκδώσει την άδεια μιας επιχείρησης ή να διεκπεραιώσει ως γραφειοκρατία τη δουλειά ενός δημότη; Στην πρώτη περίπτωση υπάρχουν χιλιάδες μάρτυρες, οπότε τα περιθώρια υπεκφυγών λιγοστεύουν. Στη δεύτερη περίπτωση «μιλάει» η στατιστική που συνήθως μαγειρεύουν οι ιθύνοντες και λέει ότι όλα –ή σχεδόν όλα- είναι καλώς καμωμένα. Και ότι όλοι –ή σχεδόν όλοι- κάνουν καλά τη δουλειά τους. Μια εικονική πραγματικότητα, που έχει ως απόλυτα ρεαλιστικό μόνο ένα σημείο αναφοράς: το δημόσιο ταμείο.
Η εικόνα της Θεσσαλονίκης ως έρημης, κάτασπρης και παρατημένης στην τύχη της πόλης, χωρίς αστική συγκοινωνία, χωρίς σχολεία και χωρίς αγορά είναι μελαγχολική. Όχι μόνο έναντι των άλλων αναλόγου μεγέθους ευρωπαϊκών πόλεων, που είναι σαφώς πιο οργανωμένες στις χειμερινές συνθήκες και λειτουργούν κανονικά ακόμη και σε πιο δυσμενείς καταστάσεις. Είναι μελαγχολική κυρίως έναντι του εαυτού της. Των προσδοκιών που καλλιεργούνται εν ονόματι της και –σε τελική ανάλυση- του ρόλου που επιθυμεί και προορίζεται να παίξει στην ευρύτερη περιοχή. Οι πιο έμπειροι γνωρίζουν ότι τα μικρά δείχνουν συνήθως τα μεγάλα. Οι λεπτομέρειες αποκαλύπτουν τη μεγάλη εικόνα. Και η ποιότητα, όχι η ποσότητα, κάνει τη διαφορά. Προς τα πάνω ή προς τα κάτω!