Όσο περισσότερο συζητάει και αναλύει κανείς τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας και της εγχώριας αγοράς, όσο, δηλαδή, βλέπει μπροστά του τη μεγάλη εικόνα τόσο περισσότερο στενεύουν τα περιθώρια αισιοδοξίας.
Η προοπτική να βαδίσει η Ελλάδα στον ενάρετο οικονομικό κύκλο είναι μακρινή και δύσκολη. Χρειάζεται χρόνος που δεν υπάρχει, σχέδιο που ακόμη βρίσκεται στα πρόχειρα, ικανότητα που λείπει και στρατηγική που αγνοείται. Επτά χρόνια τώρα με κρίση και ύφεση το ελληνικό σύστημα όλο και ξεφεύγει από τις ευθύνες του. Φυσικά με σημαντικές απώλειες και μεγάλες πληγές, αλλά πάντως παραμένει μέσα στην ασάφεια του με κάποια αρχή, κάποια μέση κι ένα κάποιο τέλος.
Η συζήτηση που έγινε το απόγευμα της περασμένης Κυριακής στο πλαίσιο εκδήλωσης του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης με τους ευρωβουλευτές Μαρία Σπυράκη της Νέας Δημοκρατίας και Κώστα Χρυσόγονου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν αποκαλυπτική της κατάστασης που επικρατεί. Κατ’ αρχήν οι δύο πλευρές, από τη μία οι ευρωβουλευτές και από την άλλη τα μέλη του Επιμελητηρίου, ενώ έχουν τον ίδιο στόχο και την ίδια αγωνία για την πρόοδο της οικονομίας, μιλούν διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα. Κάτι αναμενόμενο, υπό την έννοια ότι από την Ευρώπη εκπορεύονται τα μεγαλεπήβολα και τα στρατηγικά που απαιτούνται για την πρόοδο, ενώ τους επαγγελματίες και τις μικρές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης αυτή τη στιγμή τους ενδιαφέρει –για την ακρίβεια καίγονται- για το σήμερα και τη μικρολεπτομέρεια, που θα τους δώσει παράταση ζωής.
Αξίζει, όμως, να σταθούμε στα στοιχεία που έδωσαν οι δύο ευρωβουλευτές για να διαπιστώσουμε εάν υπάρχουν ρεαλιστικά περιθώρια αισιοδοξίας ή όχι.
Σύμφωνα με την κ. Σπυράκη σε μία περίοδο μεγάλης έλλειψη ρευστότητας για τους μικρομεσαίους «λιμνάζουν» σε διάφορα ακατανόητα σχήματα 1,2 δισ. ευρώ από το πακέτο Γιούνκερ, που προορίζονται για τη χρηματοδότηση ελληνικών επιχειρήσεων. Το παιχνίδι χάνεται μεταξύ γραφειοκρατίας, αδιαφορίας και διαφορετικής νοοτροπίας. Εκείνο που μετράει είναι το μηδενικό αποτέλεσμα.
Ο κ. Χρυσόγονος υπογράμμισε από την πλευρά του δύο πράγματα, που συνδέονται: ότι οι ενεργοί εργαζόμενοι στην Ελλάδα αποτελούν το 33% του συνολικού πληθυσμού, την ώρα που στην Ευρώπη το σχετικό ποσοστό είναι 43%. Γι’ αυτό άλλωστε σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχεί σήμερα κάτι λιγότερο από 1,5 εργαζόμενο. Όσες εισφορές κι αν πληρώνουν εργαζόμενοι και εργοδότες η εξίσωση του ασφαλιστικού δε βγαίνει. Αυτό που πρέπει να γίνει –όπως επισήμανε ο κ. Χρυσόγονος- είναι να δημιουργηθούν τα επόμενα δέκα χρόνια ένα εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας. Διαφορετικά η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα του αφελληνισμού. Αφενός λόγω της υπογεννητικότητας –όταν οι νέοι δεν έχουν δουλειά δεν παντρεύονται και δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη να μεγαλώσουν παιδιά- και αφετέρου λόγω της μετανάστευσης των νέων ανθρώπων για δουλειά στο εξωτερικό.
Εάν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς τη γνωστή και τεκμηριωμένη άποψη οικονομολόγων και μάνατζερς ότι η Ελλάδα για να επιστρέψει στα επίπεδα του 2009 χρειάζεται τα επόμενα πέντε χρόνια επενδύσεις 100 δισ. ευρώ, αντιλαμβάνεται τα πολλαπλά αδιέξοδα. Όλοι γνωρίζουμε πως χωρίς κάποιο θαύμα και χωρίς τον ηρωισμό πολλών ανάμεσά μας αυτά τα πράγματα δε γίνονται και αναγκαστικά η κατάσταση θα σέρνεται.
Στη Θεσσαλονίκη έμποροι και επαγγελματίες περίμεναν πώς και πώς τη χριστουγεννιάτικη περίοδο. Οι τελευταίες ημέρες –και το Σαββατοκύριακο- η αγορά κινήθηκε με χαλαρούς ρυθμούς και δύσκολα το επόμενο διάστημα μέχρι την Πρωτοχρονιά θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος. Κάτι η Black Friday, στην οποία καταγράφηκε μεγάλη κίνηση, κάτι τα άδεια πορτοφόλια, κάτι η αβεβαιότητα που εκ νέου βρίσκεται πάνω από την Ελλάδα συνέβαλαν στο να έχουμε υποτονική κατανάλωση. Αλλά ακόμη κι αν ένα μαγαζί τα καταφέρει κι αυτή τη φορά αξιοποιώντας την εορταστική περίοδο, ποιο είναι το μέλλον; Αβεβαιότητα, αγωνία, άγχος. Πόσες φορές να βγάλει μια ομάδα τη μπάλα πάνω από τη γραμμή της εστίας της χωρίς να φάει γκολ;