του Δημήτρη Παπανίκου
Στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2014, εάν κανείς δεν γνώριζε πρόσωπα και καταστάσεις θα συμπέρανε ότι Γιάννης Μπουτάρης και Απόστολος Τζιτζικώστας ανήκαν στο ίδιο κόμμα. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης υποστήριζε ανοιχτά την υποψηφιότητα του περιφερειάρχη καθώς, εκτός της μακρινής συγγενικής σχέσης τους (η μητέρα του δημάρχου ήταν εξαδέλφη της γιαγιάς του περιφερειάρχη) ο Μπουτάρης είχε επικροτήσει την αποφασιστικότητα με την οποία ο Τζιτζικώστας είχε αποφασίσει να πάει κόντρα στον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, κατεβαίνοντας υποψήφιος παρότι το Μέγαρο Μαξίμου είχε δώσει το επίσημο χρίσμα στον Γιάννη Ιωαννίδη. Όμως και ο περιφερειάρχης έλεγε τα καλύτερα για τον Μπουτάρη. Μη έχοντας κομματικές δεσμεύσεις, μετά το άδειασμά του από τη ΝΔ ο Τζιτζικώστας δεν είχε κανέναν λόγο να στηρίξει την υποψηφιότητα του Σταύρου Καλαφάτη στο δήμο Θεσσαλονίκης, κόντρα τον Μπουτάρη. Κάπως έτσι, είχε δημιουργηθεί τότε η εντύπωση ότι Μπουτάρης και Τζιτζικώστας αλληλοϋποστηρίχθηκαν.
Το τελευταίο επεισόδιο
Έκτοτε, η σχέση τους παρουσίασε πολλές διακυμάνσεις φτάνοντας την περασμένη Δευτέρα στο άλλο άκρο. Σε έναν πρωτοφανή για τα δεδομένα της Θεσσαλονίκης καβγά, σε δημόσιο χώρο, on camera, παρουσία κυβερνητικών στελεχών και δημάρχων οι οποίοι παρακολουθούσαν εμβρόντητοι. Το τι συνέβη είναι γνωστό. Ο δήμαρχος ζήτησε το λόγο από τον περιφερειάρχη γιατί, όπως ισχυρίστηκε, πληροφορήθηκε ότι σε ιδιωτικές συζητήσεις του ο Τζιτζικώστας τον αποκαλεί «κωλόγερο» (κατ’ άλλους χρησιμοποίησε προσβλητικότερο χαρακτηρισμό). Ο περιφερειάρχης αρνήθηκε ότι έχει κάνει κάτι τέτοιο. Στην υπόθεση ενεπλάκη και ο πρόεδρος της Εγνατίας Οδού Α.Ε. Απόστολος Αντωνούδης στον οποίο είχε προηγουμένως χρεώσει ο δήμαρχος τη μεταφορά των χαρακτηρισμών του περιφερειάρχη, εκείνος το αρνήθηκε… γενικώς μύλος.
Προθέρμανση με το λιμάνι
Όσα συνέβησαν στο περιθώριο του αγιασμού που έγινε στο εργοτάξιο του μετρό στην Πυλαία δεν είναι παρά η κορύφωση (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) της σταδιακής φόρτισης στη σχέση δημάρχου – περιφερειάρχη. Είχε προηγηθεί λίγες ημέρες πριν ο καβγάς τους με αφορμή την πρώτη προβλήτα του λιμανιού. Ο Μπουτάρης ζητά επίμονα να εξαιρεθεί από την ιδιωτικοποίηση και να παραχωρηθεί στον δήμο. Ο Τζιτζικώστας, στη σύσκεψη με τον πρωθυπουργό στο Διοικητήριο, ζήτησε η χρήση της πρώτης προβλήτας να παραμείνει ως έχει, δηλαδή ανοιχτή στους πολίτες, αλλά η ιδιοκτησία να περάσει στον ανάδοχο ο οποίος θα πάρει τον ΟΛΘ. Η στάση αυτή εξόργισε τον δήμαρχο ο οποίος του επιτέθηκε από το βήμα του δημοτικού συμβουλίου, χαρακτηρίζοντας τη στάση του «εχθρική ενέργεια».
Οι αρχικές προστριβές
Ωστόσο, οι προστριβές ανάμεσα στους δύο ισχυρότερους τοπικούς πολιτικούς παράγοντες είχαν ξεκινήσει εδώ και καιρό. Αρχικά αφορούσαν ζητήματα ήσσονος σημασίας, όπως η πεζοδρόμηση της Αγίας Σοφίας ή η μεταφορά του ποδηλατόδρομου στο οδόστρωμα της λεωφόρου Νίκης. Το θερμόμετρο άρχισε να ανεβαίνει όταν οι διαφωνίες άγγιξαν σοβαρότερα θέματα όπως το προσφυγικό. Ο Μπουτάρης είχε κατηγορήσει τον περιφερειάρχη ότι είχε βγάλει την ουρά του από τη διαχείριση του προσφυγικού, αποφεύγοντας να αναμειχθεί στη δημιουργία των κέντρων φιλοξενίας. Ο Τζιτζικώστας απάντησε καλώντας τον δήμαρχο να περιοριστεί στα του οίκου του και να μην επιχειρεί να το παίζει μητροπολίτης δήμαρχος, μιλώντας εξ ονόματος των υπολοίπων δημάρχων.
Η κόντρα για το ΕΣΠΑ
Η διεκδίκηση μητροπολιτικού ρόλου από τον Γ. Μπουτάρη είναι μια από τις ουσιαστικές αιτίες της διαμάχης του με τον Απ. Τζιτζικώστα. Ο δήμαρχος πίστευε εξ αρχής, από τότε που ήταν απλός δημοτικός σύμβουλος με τον Αγάπιο Σαχίνη, ότι στη Θεσσαλονίκη θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μεγάλος μητροπολιτικός δήμος. Όμως, ο «Καλλικράτης» δεν του έκανε τη χάρη. Παρόλα αυτά, ο Μπουτάρης συνέχισε, ως δήμαρχος πλέον, να διεκδικεί ντε φάκτο μητροπολιτικό ρόλο. Το έδειξε με σαφή τρόπο στην περίπτωση της διαχείρισης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ. Βάσει θεσμικού πλαισίου η αρμοδιότητα ανήκει στην αιρετή περιφέρεια. Ο δήμαρχος επιχείρησε να δημιουργήσει μια δεύτερη, άτυπη γραμμή διαχείρισης κονδυλίων ΕΣΠΑ μέσω της Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής, προσπαθώντας να συνασπιστεί και με άλλους δημάρχους στην κατεύθυνση αυτή. Η απάντηση του περιφερειάρχη ήταν σκληρή και ξεκάθαρη. Ο Τζιτζικώστας τόνισε ότι την αρμοδιότητα αυτή την έχει περιφέρεια λέγοντας ότι «ο κ. Μπουτάρης είναι απλώς ένας από τους 38 δημάρχους της Κεντρικής Μακεδονίας».
Οι πολιτικές αιτίες
Όσοι γνωρίζουν καλά τους δύο άνδρες υποστηρίζουν ότι το γυαλί στη σχέση τους άρχισε να ραγίζει επικίνδυνα την περίοδο των εσωκομματικών εκλογών για την ανάδειξη αρχηγού στη Νέα Δημοκρατία. Η υποψηφιότητα Τζιτζικώστα φέρεται να ενόχλησε τον Μπουτάρη γιατί του χάλασε το αφήγημα ότι στα δύο κορυφαία αυτοδιοικητικά αξιώματα της Θεσσαλονίκης είχαν εκλεγεί πρόσωπα χωρίς κομματικές εξαρτήσεις. Στην ενόχληση αυτή, λένε συνομιλητές του δημάρχου, αποδίδεται η ανοιχτή στήριξη του δημάρχου στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η στάση του εκείνη ενόχλησε αφάνταστα τον Απ. Τζιτζικώστα. Έκτοτε τη σχέση τους τη χαρακτηρίζει η επιφυλακτικότητα και η καχυποψία. Ο δήμαρχος αντιλαμβάνεται πλέον τον περιφερειάρχη και ως πολιτικό αντίπαλο, παρότι ο Τζιτζικώστας έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν τον ενδιαφέρει υποψηφιότητα για το δήμο Θεσσαλονίκης καθώς έχει ήδη ανακοινώσει πως θα διεκδικήσει την επανεκλογή του. Ο Μπουτάρης πιστεύει ότι ο επανακάμψας στη ΝΔ περιφερειάρχης, θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του προκειμένου να αλλάξει χέρια ο δήμος Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 2019. Από την άλλη, η πλευρά Τζιτζικώστα θεωρεί ότι όλα αυτά τα κάνει ο δήμαρχος προκειμένου να συσπειρώσει την παράταξή του η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα.
Όλα αυτά δημιουργούν τη βεβαιότητα ότι το επόμενο επεισόδιο στις σχέσεις δημάρχου – περιφερειάρχη δεν μπορεί παρά να είναι πολύ κοντά.