Καθιερώθηκε από την Ελληνική Πολιτεία, με Προεδρικό Διάταγμα, η 19η Απριλίου ως «Ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης», με αφορμή την επέτειο του θανάτου του Λόρδου Βύρωνα, στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, στις 19 Απριλίου 1824.
Δεν είδα κάποια ιδιαίτερη εκδήλωση της Πολιτείας, που να υπενθυμίζει το γεγονός, παρότι όφειλε να αποτελεί προτεραιότητα η αναβάθμιση των Ελλήνων σε Φιλέλληνες. Έλληνες, επειδή έτυχε, έχουμε αρκετούς, αλλά Έλληνες κατά συνείδηση πόσους;
Με τα πρώτα μηνύματα της οικονομικής καταστροφής μας, υπήρξαν εκδηλώσεις συμπαράστασης, και το σύνθημα που αντήχησε σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά και στις Η.Π.Α. ήταν "We are all Greeks - Είμαστε όλοι Έλληνες". Πρόκειται άραγε για ρεύμα νέο-φιλελληνισμού ή μήπως είναι ενστικτώδης εκδήλωση αυτοπροστασίας των συμμετεχόντων στις εκδηλώσεις, οι οποίοι διαβλέπουν ότι έρχεται η σειρά τους και επιχειρούν να απομακρύνουν τα δυσάρεστα; Ίσως και τα δύο, ίσως τα κίνητρα των διαδηλωτών δεν είναι όλα ίδια.
Αναμφιβόλως, υπάρχει σε μεγάλη μερίδα των λαών ένα ρεύμα συμπάθειας προς τους νεοέλληνες, οι οποίοι καλούνται να βαστάξουν δυσανάλογο βάρος από το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί, για τη χρεοκοπία της χώρας. Δεν μπορεί βέβαια να ταυτιστεί με τον ιστορικό φιλελληνισμό, που ήταν μια κρυπτοδημοκρατική ουτοπία των Pομαντικών συνδυασμένη με ένα θρησκευτικό αντιοθωμανικό υπόβαθρο.
Εκείνος ο ρομαντικός φιλελληνισμός, είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις σε όλα τα πληθυσμιακά στρώματα της Ευρώπης, και κατέστη το πιο μαζικό κοινωνικό κίνημα μεταξύ των Nαπολεόντειων Πολέμων και των επαναστάσεων του 1848.
Κατ’ εκείνα τα χρόνια και μετέπειτα, εμφανίσθηκε και άλλη μορφή φιλελληνισμού, πιο εκλεκτική, που βασίστηκε περισσότερο στη μελέτη και τη γνώση της ελληνικής παράδοσης: δεν είχε καμιά σχέση με την πολιτική, και φυσικά ούτε με την υποστήριξη ή την άρνηση των θέσεων των ελληνικών κυβερνήσεων στο εξωτερικό. Γι’ αυτόν τον φιλελληνισμό, είχε γράψει ο καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βάλτερ Πούχνερ, ότι οφειλόταν στη διερεύνηση και στο θαυμασμό για το σύνολο των ελληνικών παραδόσεων, από τον Όμηρο και τον Aισχύλο έως τους νεότερους Έλληνες λογίους.
Ο Πούχνερ περιγράφει ως εξής την ελληνική δημιουργία, που ενέπνευσε τον νεότερο φιλελληνισμό: «Πρόκειται για εκείνο το εκπληκτικό πανύψηλο δέντρο με τον πανάρχαιο κορμό και τα ατελείωτα κλαδιά και παρακλάδια, που περιέχει στην πυκνή φυλλωσιά του ολόκληρη την Ευρώπη, κάποτε πανέμορφη και νέα, σήμερα αδύναμη γριά, που δε θα την απαγάγει κανένας εύρωστος Δίας-ταύρος πια στην Κρήτη, αντίθετα κινδυνεύει από τους ανέμους της παγκοσμιότητας και τις απρόσεκτες πυρκαγιές της αντι-ιστορικότητας της εποχής μας, που απειλούν να τη ρίξουν κάτω και να την κάψουν σαν κακή μάγισσα».
Οι πρόσφατες φιλελληνικές εκδηλώσεις όμως έχουν και άλλη διάσταση, πλην της αναφερόμενης συμπάθειας στον ελληνικό λαό για τα δεινά του. Ουσιαστικά, την περιέγραψαν οι ενώσεις των Occupy London που οργάνωσαν στο Λονδίνο την κινητοποίηση και κατέβαλαν προσπάθεια να ενημερωθεί ο ακαδημαϊκός κόσμος του Λονδίνου, «για να συνειδητοποιηθεί ότι όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα αφορούν άμεσα όλους τους Ευρωπαίους».
Το είπαν και στη Γαλλία. Ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα, όχι διότι η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρώπης, αλλά διότι η "θεραπεία" στην οποία υποβάλλεται η χώρα μας αποτελεί τον πιλότο, προκειμένου να εφαρμοστεί και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με προσθαφαιρέσεις στις μεθόδους, ανάλογα με τα αποτελέσματα που θα υπάρξουν στην Ελλάδα.
Ανησυχούν, επομένως, οι νέοι, κυρίως, της Ευρώπης και για το δικό τους μέλλον. Και προσπαθούν να προλάβουν τις εξελίξεις στις δικές τους χώρες. Αντελήφθησαν πολλοί, αυτό που δεν έγινε ακόμη αντιληπτό πλήρως στην Ελλάδα, και το οποίο αναλύσαμε σε σημειώματά μας, που θεωρήθηκαν από ορισμένους αιρετικά. Ότι δηλαδή, επιχειρούμε να θεραπεύσουμε λάθος ασθένεια. Αφού ο υπογραφόμενος υποστηρίζει ότι οι δανειστές μας δεν θέλουν να εισπράξουν άμεσα τα οφειλόμενα, αλλά επιζητούν εξουσία επί των χωρών.
Γι’ αυτό και τα μέτρα που επιβάλλουν, δεν έχουν σκοπό την ίαση αλλά την διατήρηση της ασθένειας, ώστε μόλις ο οργανισμός της αδύναμης χώρας μας εξαντληθεί και απουσιάσει η δυνατότητα ισχυρής αντίδρασης, να αποκτήσουν "κοψοχρονιάς" όλον τον διαθέσιμο πλούτο της, που σημαίνει την υπαγωγή της σε προτεκτοράτο, όπως άλλωστε συμβαίνει.
Αν βλέπουμε τον τόπο μας απλώς ως έδαφος διαμονής, τότε ελπίδα δεν υπάρχει. Απεναντίας, αν τον αγαπήσουμε ως κομμάτι της ψυχής μας, και από Έλληνες γίνουμε και Φιλέλληνες, αν αγαπήσουμε δηλαδή τον ελληνισμό, τότε θάρθει κάποια στιγμή η βελτίωση.