Στις αρχές Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθούν με καθυστέρηση δύο ετών οι εκλογές στα Επιμελητήρια της χώρας. Οι προηγούμενες είχαν γίνει το 2011, η θητεία είναι τετραετής, αλλά με συνεχείς παρατάσεις η κυβέρνηση έδωσε την ευκαιρία στις διοικήσεις να κάνουν εξαετή θητεία. Κάτι που –κατά γενική ομολογία- δεν είναι παραγωγικό, αφού καταγράφεται κόπωση ανθρώπων και διαδικασιών.
Στη Θεσσαλονίκη είναι πιθανό να μην έχουμε αλλαγές στα πρόσωπα των προέδρων, αν και στα δύο από τα τρία Επιμελητήρια οι σημερινοί πρόεδροι θα έχουν αντιπάλους από το στενό πυρήνα των συνεργατών τους τα τελευταία έξι χρόνια. Στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο απέναντι από τον Μιχάλη Ζορπίδη θα βρεθεί ο Χρήστος Νικολόπουλος, μέχρι σήμερα Γενικός Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο ο πρόεδρος Παναγιώτης Παπαδόπουλος έχει αντίπαλος τον Γιάννη Φωτιάδη, ο οποίος είναι μέχρι σήμερα οικονομικός επόπτης. Στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο τα πράγματα μάλλον θα εξελιχθούν πιο ομαλά, αφού η υποψηφιότητα του σημερινού προέδρου Δημήτρη Μπακατσέλου δεν αμφισβητείται στα σοβαρά, αφού συσπειρώνει γύρω της τη μεγάλη πλειοψηφία των μελών. Πολλά θα κριθούν, πάντως, από το πόσο θα «απλώσει» το κάθε Επιμελητήριο την ψηφοφορία, καθώς επειδή η εμβέλεια αφορά το νομό Θεσσαλονίκης ο νέος νόμος επιτρέπει τόσο την ηλεκτρονική ψηφοφορία, όσο και την τοποθέτηση κάλπης σε περισσότερες από μία περιοχές, δηλαδή εκτός από τη Θεσσαλονίκη μπορεί η ψηφοφορία να επεκταθεί σε άλλες περιοχές με τοποθέτηση κάλπης στο Λαγκαδά, στο Καλοχώρι, στην Ασπροβάλτα, στη Θέρμη, ώστε να διευκολυνθούν οι ψηφοφόροι και να αυξηθεί η συμμετοχή.
Πέρα από αυτό το «τοπικό» ρεπορτάζ που αφορά όσους δραστηριοποιούνται στα κοινά της Θεσσαλονίκης ή κινούνται στα πέριξ, οι εκλογές του Δεκεμβρίου –όπως και κάθε εκλογές- είναι ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος και η αποστολή των Επιμελητηρίων. Διότι ο νόμος και τα καταστατικά τους είναι σαφή, πλην όμως στην πράξη λειτουργούν κατά κανόνα διαφορετικά. Τα Επιμελητήρια δεν είναι συνδικαλιστικοί φορείς, είναι σύμβουλοι της Πολιτείας και οφείλουν να λειτουργούν επ’ ωφελεία των μελών τους. Συχνά όμως, υπό την πίεση των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων, που ιδιαίτερα στα χρόνια της κρίσης αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες, τα Επιμελητήρια εκδίδουν ανακοινώσεις πολιτικού περιεχομένου, καταγγέλλουν το κράτος και τα υπουργεία, υπερασπίζονται κλαδικά αιτήματα με καθαρά συνδικαλιστικό τρόπο, δηλαδή αμυντικά, ενώ ενισχύουν οικονομικά σωματεία, συλλόγους και ομοσπονδίες, που αφορούν τα μέλη τους. Αντίθετα πολύ λιγότερες είναι οι δημιουργικές πρωτοβουλίες των περισσότερων επιμελητηρίων, όπως –για παράδειγμα- οι επιμορφώσεις, οι θεσμικές ενημερώσεις και η τεκμηρίωση προτάσεων με τρόπο που να έχουν πιθανότητες να γίνουν αποδεκτές από την Πολιτεία. Παλαιότερα, μάλιστα, υπήρχαν περιπτώσεις κομματικών παρατάξεων στις εκλογές, κάτι που ευτυχώς έχει εξαλειφθεί.
Στις προηγμένες οικονομίες, όπως είναι η Γερμανία, ο ρόλος των Επιμελητηρίων στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων είναι πολύ σημαντικός, αφού συμβάλλουν και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων, ασκώντας διοικητικά καθήκοντα (αδειοδοτήσεις κ.λπ.). Σε άλλα συστήματα η δύναμη των Επιμελητηρίων είναι εφάμιλλη των υπουργείων, καθώς εκπροσωπούν το σύνολο του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, όπως συμβαίνει στην Τουρκία. Είναι γνωστό ότι ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης ή της Σμύρνης έχουν πρόσβαση στον Ταγίπ Ερνογάν ή στον πρωθυπουργό ευχερέστερη ενδεχομένως κάποιου υπουργού της κυβέρνησης.
Αυτό προϋποθέτει συνένωση δυνάμεων, δηλαδή έναν Καλλικράτη των Επιμελητηρίων, σχέδιο που διστακτικά προωθούσε η Λούκα Κατσέλη στις αρχές της δεκαετίας του 2010, αλλά ακύρωσαν τα τοπικά μικροσυμφέροντα. Διότι προφανώς η ύπαρξη ενός Επιμελητηρίου ανά περιφέρεια θα προσδώσει κύρος και μεγάλη δυναμική στο θεσμό, αλλά τότε θα υπάρχουν μόνο 13 πρόεδροι και μόνο 13 διοικητικά συμβούλια, ενώ σήμερα υπάρχουν 59 πρόεδροι και 59 διοικητικά συμβούλια. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις –ευτυχώς λίγες- που είτε οι πρόεδροι είναι έμμισθοι, είτε κάποιος από το συμβούλιο είναι ιδιοκτήτης του ακινήτου, το οποίο μισθώνει το Επιμελητήριο! Τέτοιος αλτρουισμός!