Οι οργανωμένες κοινωνίες χρειάζονται πρότυπα. Αναφορές από το παρελθόν, που επηρεάζουν το παρόν και προβάλλονται δημιουργικά στο μέλλον. Γι’ αυτό συνηθίζουν να έχουν επετείους. Να τιμούν πρόσωπα. Να αναζητούν το μήνυμα κάθε περιόδου του παρελθόντος, που με τη ματιά της σύγχρονης εποχής μοιάζει ηρωική.
Πέρσι, το 2015, συμπλήρωσε 100 χρόνια ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, που ιδρύθηκε αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στον εθνικό κορμό, σε μια πραγματικά ταραγμένη και γι’ αυτό δημιουργική εποχή. Φέτος, συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής το Εμπορικό και βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, που δημιουργήθηκε μάλλον νωρίτερα επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά ως επίσημη χρονολογία γέννησης έχει κατοχυρωθεί το 1916. Για τη Θεσσαλονίκη οι δύο αυτοί επέτειοι είναι σημαντικοί για τους εξής λόγους:
Πρώτον, διότι αφορούν την επιχειρηματικότητα, ένα πεδίο στο οποίο η πόλη διαχρονικά διακρίνεται για περισσότερους από 23 αιώνες.
Δεύτερον, διότι σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου η πόλη αποκτά θεσμούς με ιδιαίτερο ειδικό βάρος και εξαιτίας του χρόνου. Ένας αιώνας είναι τρεις - ,τέσσερις γενιές και μπορεί να μη συγκρίνεται με ανάλογους ευρωπαϊκούς θεσμούς που μετρούν όχι έναν αλλά αρκετούς αιώνες, αλλά το τριψήφιο στην ηλικία δεν παύει να είναι… τριψήφιο.
Τρίτον, διότι με πρωτοβουλία των δύο διοικήσεων οι επέτειοι τιμώνται δεόντως. Ο ΣΒΒΕ κατάφερε να κάνει αισθητή τη παρουσία του την περσινή χρονιά.
Και ο απόηχος συνεχίζεται: Με την εντυπωσιακή έκδοση που θα κοσμεί πλέον πολλές βιβλιοθήκες ωε πολύτιμη ιστορική πηγή και ντοκουμέντο. Με το καλαίσθητο πανό που ακόμη είναι αναρτημένο στο δημαρχείο. Με το ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί σε λίγες ημέρες και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, καθώς και σε ιστορικές ζώνες τηλεοπτικών καναλιών, που ήδη το έχουν ζητήσει. Με το γραμματόσημο για την επέτειο, που θα κυκλοφορήσει από τα ΕΛΥΑ το φθινόπωρο.
Όσο για το ΕΒΕΘ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση ολοκληρώνει σε αυτή τη φάση τον προγραμματισμό της για δράσεις και εκδηλώσεις που θα σηματοδοτήσουν τον αιώνα που πέρασε, μέσα από την πορεία της επιχειρηματικότητας της Θεσσαλονίκης, που το ΕΒΕΘ ως πρώτο χρονικά Επιμελητήριο εκπροσωπεί αυθεντικά, τόσο στην οικονομική, όσο και στην κοινωνική της διάσταση.
Βέβαια, το στοίχημα των δύο φορέων –αλλά και άλλων που δημιουργήθηκαν στο ενδιάμεσο και μετρούν αρκετές δεκαετίες- είναι το παρόν και το μέλλον. Όχι ως απλοί καταγραφείς μέσα από μητρώα, αλλά ως κύριοι συνδιαμορφωτές των συνθηκών που αναπτύσσεται η επιχειρηματικότητα. Κάτι δύσκολο σε ένα υδροκέφαλο αθηνοκεντρικό κράτος όπως η Ελλάδα.
Αλλά εξίσου απαραίτητο για να υπάρξουν ισορροπίες, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η παραγωγική ανάπτυξη που σχεδιάζεται και επιβάλλεται δια των κανόνων από το κέντρο έχει εξαιρετικά αδύνατα περιφερειακά χαρακτηριστικά. Κι επειδή οι νοοτροπίες στην Ελλάδα δύσκολα αλλάζουν μόνη διέξοδος παραμένει η Ευρώπη. Οι Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, όπου η έννοια της περιφερειακής ανάπτυξης είναι βαθύτατα εμπεδωμένη στα πρόσωπα και στους μηχανισμούς. Με δύο λόγια: τα 100 χρόνια είναι ικανό διάστημα για τον απογαλακτισμό των σημαντικών επιχειρηματικών θεσμών της Θεσσαλονίκης. Αρκεί να καταφέρουν να συσπειρώσουν τις δυνάμεις που υπάρχουν. Στο κάτω κάτω αυτόν το τελευταίο αιώνα η πόλη και η ευρύτερη περιοχή δεν έχει να επιδείξει τίποτα δημιουργικότερο από τον επιχειρηματικό κόσμο.
Οι παλαιότεροι επιχειρηματίες, ανεξαρτήτως μεγέθους, έφτασαν τη Θεσσαλονίκη ως εδώ. Οι νεότεροι που τους διαδέχονται είναι, μάλλον, οι μόνοι που μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για να πάει η κοινωνία της παρακάτω.