Δυόμιση χρόνια μετά τo ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και οι χώρες της ευρωζώνης κοιμούνται και ξυπνάνε με τον εφιάλτη της υποτίμησης της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης
Της Κωνσταντίνας Δημητρούλη
Με άλλα λόγια να αγαπιόμαστε ή και στην κορφή κανέλα. Όποιο θέλετε κρατάτε αλλά και τα δύο αποτυπώνουν τις συζητήσεις που κάνει η Κομισιόν με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Δυόμιση χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Bothers στις ΗΠΑ και οι χώρες της ευρωζώνης κοιμούνται και ξυπνάνε με τον εφιάλτη της υποτίμησης της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης, που ενδέχεται να σημάνει την αρχή του κακού για τις προοπτικές δανεισμού τους, η Κομισιόν ακόμα αναζητά τους τρόπους για να βάλει τάξη σε αυτό το χάος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να τεθούν ειδικοί κανόνες για τις αξιολογήσεις κρατικού χρέους. Στις προτάσεις, τις οποίες έδωσαν για διαβούλευση οι Βρυξέλλες στα τέλη του 2010, περιλαμβάνεται η υποχρέωση των οίκων αξιολόγησης να ειδοποιούν τις χώρες αρκετές ημέρες πριν από την έκδοση των αξιολογήσεων τους και να δίνουν δωρεάν στους επενδυτές την πλήρη έκθεση των αξιολογήσεων τους.
Φαντάζομαι ότι σας ακούγεται απολύτως λογικό και φρόνιμο αυτό που προτείνεται. Και έτσι είναι. Αλλά ο οίκος Moody΄s, ο οποίος σπέρνει τον πανικό εδώ και μήνες στην ευρωζώνη, απάντησε την περασμένη εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι διαφωνεί με τις συγκεκριμένες προτάσεις, θεωρώντας ότι η αγορά των αξιολογήσεων πρέπει να είναι ενιαία και να μην υπάρχει ειδική μεταχείριση όσον αφορά τις αξιολογήσεις κρατικού χρέους.
«Είναι κρίσιμης σημασίας να μην θεωρεί η διεθνής επενδυτική κοινότητα ότι οι εκδότες κρατικού χρέους έχουν μια μη ελεγχόμενη επιρροή στη διαδικασία αξιολόγησης», αναφέρεται στο έγγραφο του οίκου, ενώ σε άλλο απόσπασμα σημειώνεται: «Είναι εξ ίσου σημαντικό για την αξιοπιστία της αγοράς, οι επενδυτές να μη θεωρούν ότι η κοινοτική νομοθεσία προσαρμόζεται προς όφελος των εκδοτών κρατικού χρέους. Συνεπώς, οι οίκοι αξιολόγησης πρέπει να εφαρμόζουν την ίδια διαδικασία, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο εκδότης ή ποιο είναι το χρέος».
Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι άλλα ζητά η Κομισιόν και άλλα απαντάει ο οίκος. Ποιος μίλησε για διακριτική μεταχείριση; Αυτό που ζητά η Κομισιόν είναι διαφάνεια και έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση για τα σχέδια τους. Και επίσης ποιος είπε ότι αν η ανακοίνωση τους γίνεται αιφνίδια δεν επηρεάζει τους εκδότες χρέους και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που φτάνει στα όρια της πλήρους αναταραχής στις αγορές.
Όσον αφορά την πρόταση να δίνονται δωρεάν οι πλήρεις αξιολογήσεις στους επενδυτές, ο οίκος Moody΄s αναφέρει ότι «αυτό θα μπορούσε να αποθαρρύνει τους οίκους αξιολόγησης να επενδύουν στο πνευματικό κεφάλαιο που είναι αναγκαίο για να υπάρχουν αξιόπιστες αξιολογήσεις ή σχόλια αγορών». Για αυτό το σημείο τι να πούμε; Το πρόβλημα δηλαδή θα είναι η επένδυση σε πνευματικό κεφάλαιο ή το γεγονός ότι οι οίκοι παίζουν με τις επενδύσεις και το μέλλον ολόκληρων λαών;
Πάντως, ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος για την εσωτερική αγορά Μισέλ Μπαρνιέ έχει καταστήσει σαφές ότι θα χρειαστεί και μια τρίτη δέσμη μέτρων για τον έλεγχο των οίκων αξιολόγησης, καθώς θεωρεί ότι οι δύο προηγούμενες δεν ήταν αρκετές. Μιλώντας, μάλιστα, στην κοινή συνεδρίαση επιτροπών της ελληνικής βουλής, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη χώρα μας, είπε ότι η ΕΕ πρέπει να κάνει βελτιώσεις στο πλαίσιο λειτουργίας των οίκων αξιολόγησης, σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, αλλά και να υπάρξει περισσότερος ανταγωνισμός, σημειώνοντας πάντως ότι «δεν φταίει το θερμόμετρο για τον πυρετό», τον οποίο απέδωσε σε διεθνές περιβάλλον.
Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν κατηγορηθεί για την αποτυχία τους να επισημάνουν τους κινδύνους που έφεραν τα δομημένα ομόλογα, τα οποία μετατράπηκαν σε «τοξικά» ομόλογα και προκάλεσαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Κατηγορήθηκαν, επίσης, από αξιωματούχους και ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ για τις αποφάσεις τους στη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Και εν τέλει αυτό που πρέπει να κατανοήσουν όλοι είναι ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να εναποθέτουν τις ελπίδες και το μέλλον των ευρωπαϊκών λαών στις ορέξεις και στις διαθέσεις των περιβόητων αυτών οίκων αξιολόγησης.
Με άλλα λόγια να αγαπιόμαστε ή και στην κορφή κανέλα. Όποιο θέλετε κρατάτε αλλά και τα δύο αποτυπώνουν τις συζητήσεις που κάνει η Κομισιόν με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Δυόμιση χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Bothers στις ΗΠΑ και οι χώρες της ευρωζώνης κοιμούνται και ξυπνάνε με τον εφιάλτη της υποτίμησης της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης, που ενδέχεται να σημάνει την αρχή του κακού για τις προοπτικές δανεισμού τους, η Κομισιόν ακόμα αναζητά τους τρόπους για να βάλει τάξη σε αυτό το χάος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να τεθούν ειδικοί κανόνες για τις αξιολογήσεις κρατικού χρέους. Στις προτάσεις, τις οποίες έδωσαν για διαβούλευση οι Βρυξέλλες στα τέλη του 2010, περιλαμβάνεται η υποχρέωση των οίκων αξιολόγησης να ειδοποιούν τις χώρες αρκετές ημέρες πριν από την έκδοση των αξιολογήσεων τους και να δίνουν δωρεάν στους επενδυτές την πλήρη έκθεση των αξιολογήσεων τους.
Φαντάζομαι ότι σας ακούγεται απολύτως λογικό και φρόνιμο αυτό που προτείνεται. Και έτσι είναι. Αλλά ο οίκος Moody΄s, ο οποίος σπέρνει τον πανικό εδώ και μήνες στην ευρωζώνη, απάντησε την περασμένη εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι διαφωνεί με τις συγκεκριμένες προτάσεις, θεωρώντας ότι η αγορά των αξιολογήσεων πρέπει να είναι ενιαία και να μην υπάρχει ειδική μεταχείριση όσον αφορά τις αξιολογήσεις κρατικού χρέους.
«Είναι κρίσιμης σημασίας να μην θεωρεί η διεθνής επενδυτική κοινότητα ότι οι εκδότες κρατικού χρέους έχουν μια μη ελεγχόμενη επιρροή στη διαδικασία αξιολόγησης», αναφέρεται στο έγγραφο του οίκου, ενώ σε άλλο απόσπασμα σημειώνεται: «Είναι εξ ίσου σημαντικό για την αξιοπιστία της αγοράς, οι επενδυτές να μη θεωρούν ότι η κοινοτική νομοθεσία προσαρμόζεται προς όφελος των εκδοτών κρατικού χρέους. Συνεπώς, οι οίκοι αξιολόγησης πρέπει να εφαρμόζουν την ίδια διαδικασία, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο εκδότης ή ποιο είναι το χρέος».
Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι άλλα ζητά η Κομισιόν και άλλα απαντάει ο οίκος. Ποιος μίλησε για διακριτική μεταχείριση; Αυτό που ζητά η Κομισιόν είναι διαφάνεια και έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση για τα σχέδια τους. Και επίσης ποιος είπε ότι αν η ανακοίνωση τους γίνεται αιφνίδια δεν επηρεάζει τους εκδότες χρέους και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που φτάνει στα όρια της πλήρους αναταραχής στις αγορές.
Όσον αφορά την πρόταση να δίνονται δωρεάν οι πλήρεις αξιολογήσεις στους επενδυτές, ο οίκος Moody΄s αναφέρει ότι «αυτό θα μπορούσε να αποθαρρύνει τους οίκους αξιολόγησης να επενδύουν στο πνευματικό κεφάλαιο που είναι αναγκαίο για να υπάρχουν αξιόπιστες αξιολογήσεις ή σχόλια αγορών». Για αυτό το σημείο τι να πούμε; Το πρόβλημα δηλαδή θα είναι η επένδυση σε πνευματικό κεφάλαιο ή το γεγονός ότι οι οίκοι παίζουν με τις επενδύσεις και το μέλλον ολόκληρων λαών;
Πάντως, ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος για την εσωτερική αγορά Μισέλ Μπαρνιέ έχει καταστήσει σαφές ότι θα χρειαστεί και μια τρίτη δέσμη μέτρων για τον έλεγχο των οίκων αξιολόγησης, καθώς θεωρεί ότι οι δύο προηγούμενες δεν ήταν αρκετές. Μιλώντας, μάλιστα, στην κοινή συνεδρίαση επιτροπών της ελληνικής βουλής, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη χώρα μας, είπε ότι η ΕΕ πρέπει να κάνει βελτιώσεις στο πλαίσιο λειτουργίας των οίκων αξιολόγησης, σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, αλλά και να υπάρξει περισσότερος ανταγωνισμός, σημειώνοντας πάντως ότι «δεν φταίει το θερμόμετρο για τον πυρετό», τον οποίο απέδωσε σε διεθνές περιβάλλον.
Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν κατηγορηθεί για την αποτυχία τους να επισημάνουν τους κινδύνους που έφεραν τα δομημένα ομόλογα, τα οποία μετατράπηκαν σε «τοξικά» ομόλογα και προκάλεσαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Κατηγορήθηκαν, επίσης, από αξιωματούχους και ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ για τις αποφάσεις τους στη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Και εν τέλει αυτό που πρέπει να κατανοήσουν όλοι είναι ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να εναποθέτουν τις ελπίδες και το μέλλον των ευρωπαϊκών λαών στις ορέξεις και στις διαθέσεις των περιβόητων αυτών οίκων αξιολόγησης.