Tην πρώτη δράση του προγράμματος «100 Resilient Cities» («100 Ανθεκτικές Πόλεις») στη Θεσσαλονίκη παρουσίασαν ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, ο αναπληρωτής διευθυντής του «100RC», Scott Rosenstein, η πρόεδρος και διευθύνουσα Σύμβουλος της Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης ΑΕ, Λίνα Λιάκου και ο εντεταλμένος σύμβουλος σε δράσεις που αφορούν στην Κυκλοφορία στην πόλη, Γιώργος Δημαρέλος.
Το πρόγραμμα «100 Resilient Cities», που αποτελεί πρωτοβουλία του Ιδρύματος Rockefeller, έχει σκοπό να βοηθήσει πόλεις ανά τον κόσμο να γίνουν πιο ανθεκτικές απέναντι στις φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και υποστηρίζει την υιοθέτηση και ενσωμάτωση της αστικής ανθεκτικότητας τόσο ως προς απρόσμενες κρίσεις (καταστάσεις έκτακτης ανάγκης), όπως είναι σεισμοί, πλημμύρες, επιδημίες κλπ, όσο και ως προς χρόνιες πιέσεις (κοινωνικές περιβαλλοντικές ή οικονομικές), που εξασθενούν τον αστικό ιστό.
Η συμμετοχή της Θεσσαλονίκης στο «Δίκτυο των Ανθεκτικών Πόλεων» ανακοινώθηκε το Δεκέμβριο του 2014, όταν επιλέχθηκαν 35 πόλεις ανάμεσα σε 330 από ολόκληρο τον κόσμο. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται μόνο 7 ευρωπαϊκές πόλεις, η Θεσσαλονίκη, η Αθήνα, το Λονδίνο, το Παρίσι, το Μιλάνο, η Λισσαβόνα και το Βελιγράδι. Η πρώτη δράση στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε χθες με την παρουσίαση του προγράμματος και ολοκληρώνεται σήμερα με εργαστήριο (workshop), το οποίο περιλαμβάνει διαδραστικές ασκήσεις με θέματα την αστική ανθεκτικότητα, την ιεράρχηση των απρόσμενων κρίσεων και των χρόνιων πιέσεων, τους τρόπους διάγνωσης της αστικής ανθεκτικότητας και τη χαρτογράφηση των φορέων της πόλης πάνω στην αστική ανθετικτικότητα.
Ο Δήμαρχος επισήμανε ότι η Θεσσαλονίκη εντάχθηκε στο πρόγραμμα έπειτα από μία διαδικασία που δεν ήταν απλή. «Στόχος του προγράμματος είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αυτών των πόλεων που θα ανταλλάσσουν καλές πρακτικές και θα βοηθούν η μία την άλλη σε ζητήματα που προσδιορίζουν μια πόλη ως ανθεκτική. «Αυτό που ορίζουμε ως ανθεκτική πόλη δεν είναι μόνο η αντιμετώπιση ορισμένων κρίσεων που προκύπτουν κάποια στιγμή και οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα. Άλλωστε, για ένα σεισμό ή μία πλημμύρα έχουμε την πολιτική προστασία. Στόχος είναι να αναπτυχθούν διαδικασίες και λειτουργίες, ώστε να αντιμετωπιστούν και κοινωνικές κρίσεις, για τις οποίες δεν επαρκούν τα προγράμματα του κράτους ή των δήμων. Το σημαντικότερο, όμως, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι πρέπει να αναπτυχθεί κοινωνική συνείδηση, ώστε οι πολίτες να κάνουν ό,τι χρειάζεται από την πλευρά τους για την αντιμετώπιση της κάθε κρίσης. Πρέπει να αλλάξει και η νοοτροπία μας και να είμαστε πιο εύκολα προσαρμόσιμοι στις όποιες αλλαγές προκύπτουν», τόνισε.
Ο Scott Rosenstein ανέφερε ότι η Θεσσαλονίκη επελέγη μέσα από μία ανταγωνιστική διαδικασία, που είχε ως κριτήρια τη δυνατότητα ηγεσία, στην οποία προσμετρήθηκε η προσωπικότητα του Δημάρχου, την καινοτομία στη διοίκηση, την εξωστρέφεια και τη δυνατότητα συνεργασίας για την αντιμετώπιση χρόνιων πιέσεων και απρόσμενων κρίσεων. Σε ό,τι αφορά τις παροχές στις πόλεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, επισήμανε ότι κινούνται σε τέσσερις άξονες:
1. Οικονομική και υλικοτεχνική καθοδήγηση για τη θέσπιση μιας νέας, καινοτόμου θέσης αστικής διακυβέρνησης, ενός συμβούλου για την αστική ανθεκτικότητα (Chief Resilience Officer – CRO), ο οποίος θα διευθύνει την πορεία της πόλης προς την αστική ανθεκτικότητα.
2. Υποστήριξη του CRO, ώστε να μπορέσει να καθοδηγήσει τους φορείς της πόλης στην ανάπτυξη μιας στρατηγικής ανάπτυξης της αστικής ανθεκτικότητας. Αυτή η στρατηγική θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια περιόδου 6 έως 9 μηνών και θα αποτελέσει το χάρτη πορείας της πόλης προς την αστική ανθεκτικότητα.
3. Πρόσβαση σε εργαλεία, παρόχους υπηρεσιών και συνεργάτες από τον ιδιωτικό, δημόσιο και μη κερδοσκοπικό τομέα, οι οποίοι είναι σε θέση να βοηθήσουν τις πόλεις να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν συγκεκριμένες στρατηγικές αστικής ανθεκτικότητας.
4. Ένταξη στο δίκτυο «100RC», μέσα στο οποίο οι CRO μπορούν να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές, να προχωρήσουν στην επίλυση προβλημάτων συλλογικά και να συλλέξουν γνώσεις ο ένας από τον άλλο, καθώς και από τους διάφορους ειδικούς στην αστική ανθεκτικότητα.
Αναφερόμενος στην πρώτη δράση στη Θεσσαλονίκη τόνισε έχει ως στόχο την παρουσίαση του προγράμματος στους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να έρθουν σε επαφή με την έννοια της αστικής ανθεκτικότητας και να ξεκινήσει η διαδικασία μέσα από την οποία θα ιεραρχηθούν τα προβλήματα και θα αναπτυχθούν οι καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπισή τους, που θα περιλαμβάνει το στρατηγικό σχέδιο. Σε επόμενη φάση θα διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο η Θεσσαλονίκη θα αξιοποιήσει τα εργαλεία που παρέχει το δίκτυο, ώστε να υλοποιήσει τις λύσεις σε συνεργασία με άλλες πόλεις και φορείς.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της ιεράρχησης των ζητημάτων, η Λίνα Λιάκου τόνισε πως οι προτεραιότητες θα εξεταστούν με συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς και θα προσδιοριστούν μέσα από συλλογικές διαδικασίες.
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Δημαρέλος υπογράμμισε πως είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι φορέας υλοποίησης του προγράμματος είναι η Μητροπολιτική Αναπτυξιακή, στην οποία συμμετέχουν και άλλοι δήμοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. «Μόνο με αυτήν την αντίληψη μπορούμε να αντιμετωπίσουμε θέματα αστικής ανθεκτικότητας. Χωρίς συνεργασία με τους όμορους δήμους σε μία πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, δεν μπορούν να λυθούν τέτοιου είδους ζητήματα. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο, ώστε να αγκαλιάσουν την προσπάθεια κι άλλοι δήμοι, φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις και εταιρίες», είπε χαρακτηριστικά.