της Σοφίας Ασλανίδου*
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει ήδη από το φθινόπωρο του 2015, τη συνεργασία με υπερκείμενους κρατικούς φορείς, διεθνείς οργανισμούς, όμορους δήμους και φορείς της κοινωνίας των πολιτών, με σκοπό το συντονισμό των δράσεων για την ορθή διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, με τρόπο που να εξασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος και ταυτόχρονα να διασφαλίζει τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ όλων των κοινωνικών ομάδων.
Με την 2868/30-5-2017 απόφασή του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης όρισε τη Δημοτική Σύμβουλο της πλειοψηφίας, Σοφία Ασλανίδου ως εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλο για δράσεις κοινωνικής στήριξης και ένταξης μεταναστών και προσφύγων του δήμου Θεσσαλονίκης. Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί την ιδιαίτερη βαρύτητα που δίνει ο δήμος στην δημιουργία ενός πλαισίου οργανωτικής δομής, ώστε να αναπτύξει δράσεις και στρατηγική για την ομαλή ένταξη των προσφύγων. Η ανάπτυξη μιας στρατηγικής ομαλής ένταξης προϋποθέτει γνώσεις από την διεθνή εμπειρία , απαιτεί συνέργειες με διεθνείς οργανισμούς αλλά και φορείς της πόλης, συναινέσεις με κινήσεις πολιτών, δουλειά με την εκπαίδευση (μαθητές και εκπαιδευτικούς) και την γειτονιά. Η μέχρι τώρα στρατηγική του δήμου μπόρεσε και απορρόφησε τους ελάχιστους κραδασμούς της πόλης με μηδενικό κόστος, χάρη στην δουλειά και την προεργασία που έκανε, ώστε να προετοιμάσει το έδαφος για μια ομαλή συμβίωση του ντόπιου στοιχείου με τους πρόσφυγες.
Ποιες όμως είναι οι δράσεις του Δήμου σ’ αυτό τον τομέα;
Αποτέλεσμα των παραπάνω προσπαθειών είναι ο σχεδιασμός και υλοποίηση του έργου REACT, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκη Ενωση και στηρίζεται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Το πρόγραμμα αυτό στόχο έχει την εξασφάλιση 860 θέσεων φιλοξενίας σε μισθωμένα διαμερίσματα, και συνοδεύεται από μία ευρεία γκάμα συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών (ψυχολογική στήριξη, νομική στήριξη, οικονομική στήριξη κτλ ). Η υποδειγματική λειτουργία του προγράμματος από τις υπηρεσίες του δήμου αποτελεί συχνά εγγύηση για την θετική αναφορά σε αυτήν από θεσμικούς κρατικούς παράγοντες αλλά και από διεθνείς οργανισμούς .
Με την ίδια (πλέον) χρηματοδότηση, συνεχίζει τη λειτουργία του, το «Φιλοξενείο» για τους αιτούντες άσυλο του δήμου Θεσσαλονίκης που παρέχει υπηρεσίες σε οικογένειες αιτούντων άσυλο και είχε ιδρυθεί με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων.
Καθώς οι διαδικασίες της μετεγκατάστασης και της αποσυμφόρησης των νησιών βαίνουν προς ολοκλήρωση, ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει εγκαίρως αντιληφθεί ότι η μεγάλη πρόκληση που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι πόλεις το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, είναι η ομαλή κοινωνική ένταξη του προσφυγικού πληθυσμού που θα παραμείνει με χαρακτηριστικά μονιμότερης εγκατάστασης. Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει ένα στρατηγικό σχεδιασμό με ολιστική προσέγγιση και μακροχρόνια προοπτική και έχει ήδη δρομολογήσει τα απαραίτητα πρώτα βήματα.
Με την 1057/24-7-2017 απόφασή του, το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης ενέκρινε την τροποποίηση του κανονισμού λειτουργίας του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών, εντάσσοντας στην φιλοσοφία του και τoυς πρόσφυγες. Έτσι έθεσε τις βάσεις για την ανασύσταση και επαναδραστηριοποίησή του ως συμβουλευτικό όργανο του δήμου για την ενίσχυση της ένταξης των μεταναστών και των προσφύγων στην τοπική κοινωνία.
Σ’ αυτή την προοπτική, στο ήδη υπάρχον πρόγραμμα « Ανοιχτά σχολεία ανοικτές Αυλές», σχεδιάζονται να υλοποιηθούν δράσεις με την καινούρια σχολική χρονιά που θα συμπεριλαμβάνουν και τους πρόσφυγες. Ο χώρος του σχολείου αποτελεί την καλύτερη προϋπόθεση για την συνύπαρξη του ντόπιου με το προσφυγικό στοιχείο.
Σε επίπεδο ευρωπαϊκών συνεργιών με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα URBACT III, ο δήμος Θεσσαλονίκης συμμετέχει στο δίκτυο πόλεων Arrival Cities, στο πλαίσιο του οποίου καταρτίζει σε συνεργασία με όμορους δήμους και τοπικούς φορείς, ένα συμμετοχικό και ολοκληρωμένο Τοπικό Σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των προσφύγων στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Με την συμμετοχή 10 ευρωπαϊκών κρατών εμπλουτίζει τις εμπειρίες του από τις δράσεις όλων των Ευρωπαϊκών Εταίρων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα σε θέματα καλών πρακτικών σχετικά με το θέμα της ένταξης.
Παράλληλα με τα παραπάνω, ο δήμος Θεσσαλονίκης καταβάλει συνεχείς προσπάθειες για δικτύωση και συνεργασία με εθνικούς και διεθνείς φορείς και οργανισμούς για να εξασφαλίσει τους απαραίτητους χρηματικούς και άλλους πόρους που θα του επιτρέψουν να χρηματοδοτήσει την υλοποίηση των σχεδιαζόμενων δράσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εκπρόσωποι του Δήμου συμμετείχαν πρόσφατα (18/9/2017) στις Βρυξέλλες, σε συνάντηση του δικτύου πόλεων Eurocities με τίτλο "Πόλεις και Ιδρύματα: Δουλεύοντας μαζί για μια ενταξιακή εκπαίδευση προσφύγων".
Η φιλοσοφία του δήμου είναι να ανοίξει ο χώρος και ο τόπος σ’ ένα ευρύτερο χώρο και τόπο πιο μητροπολιτικό, πιο ευρωπαϊκό αλλά και πιο διεθνές. Μοιράζομαι και ενεργώ μαζί με άλλους αποτελεί κεντρικό πυρήνα της στρατηγικής του.
* Η Σοφία Ασλανίδου είναι εντεταλμένη σύμβουλος του Δήμου Θεσσαλονίκης για δράσεις κοινωνικής στήριξης και ένταξης μεταναστών και προσφύγων