Ο Διευθυντής του Παραρτήματος Βορ. Ελλάδος του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, Ματίας Χόφμαν είναι ένας συμπαθής Γερμανός τεχνοκράτης, που επί δέκα χρόνια ασχολείται με την επιχειρηματική συνεργασία των δύο πλευρών. Ήρθε στη Θεσσαλονίκη, πριν ξεσπάσει η κρίση. Έζησε όλη τη διαδρομή μέχρι σήμερα, συζητώντας για την Ελλάδα με εκπροσώπους τόσο του εγχώριου, όσο και του γερμανικού επιχειρείν, το οποίο δεν έπαψε ποτέ να ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για τη Θεσσαλονίκη και τη Β. Ελλάδα. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Χόφμαν μιλάει για το τι αποκόμισε όλα αυτά τα χρόνια. Κυρίως όμως, περιγράφει τι αναζητούν στη Β. Ελλάδα, οι γερμανικές επιχειρήσεις στην παρούσα συγκυρία, που η οικονομία της χώρας επανέρχεται –έστω και δειλά- σε αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Κύριε Χόφμαν, ποια είναι η εικόνα των γερμανικών επιχειρήσεων για την Ελλάδα των τελευταίων χρόνων;
Το 2016 ήταν μία δύσκολη χρονιά. Μετά τα όσα συνέβησαν το 2015, δεν υπήρχε εμπιστοσύνη από τη γερμανική αγορά στις εξελίξεις στην Ελλάδα. Δεν υπήρχε ενδιαφέρον από τις επιχειρήσεις να έρθουν στην Ελλάδα. Το 2017, η βελτίωση του κλίματος ήταν πολύ μεγάλη. Όσο η Ελλάδα παραμένει στην κανονικότητα, τόσο αυξάνεται η εμπιστοσύνη και το ενδιαφέρον από γερμανικές εταιρίες να προσφέρουν υπηρεσίες ή να δημιουργήσουν παραγωγή στη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος των γερμανικών εταιριών που ψάχνουν τρόπο να έρθουν και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα είναι η γερμανική αλλά και γενικότερα, οι διεθνείς αγορές.
Ποια είναι τα θέματα που εξετάζουν οι Γερμανοί επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα;
Το βασικότερο θέμα που τους ενδιαφέρει είναι η πολιτική σταθερότητα. Φυσικά επιθυμούν και την οικονομική σταθερότητα. Δεν τους πειράζει τόσο, εάν η φορολογία είναι 29%, αρκεί να ξέρουν ότι η κατάσταση θα παραμείνει σταθερή για χρόνια. Αυτό είναι το σημαντικό όταν φτιάχνουν ένα business plan. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό το θέμα του προσωπικού. Παρά τη μεγάλη ανεργία που υπάρχει στην Ελλάδα, η εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση.
Σε ποιες ειδικότητες δυσκολεύονται;
Κυρίως στις τεχνικές ειδικότητες. Υπάρχει μία γερμανική εταιρία που προμηθεύει με εξαρτήματα τις αυτοκινητοβιομηχανίες και θέλει να επενδύσει στη Θεσσαλονίκη. Τα προβλήματά της είναι δύο: Πρώτον, το ακριβό real estate. Όταν κοιτάμε οικόπεδα ή παλιές εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις που ενδεχομένως βολεύουν, οι τιμές είναι ακριβές. Υπάρχει ανταγωνισμός από γειτονικές χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πολύ ανταγωνιστικές παροχές. Δεύτερον, υπάρχει δυσκολία στην εξεύρεση τεχνιτών, όπως για παράδειγμα ηλεκτροσυγκολλητών.
Τα εργαλεία οικονομικής ενίσχυσης και χρηματοδότησης, ο αναπτυξιακός νόμος, το ΕΣΠΑ και τα συναφή, πόσο τους συγκινούν;
Πολύ λίγο. Η χρηματοδότηση δεν αποτελεί κίνητρο για τις γερμανικές επιχειρήσεις, οι οποίες όταν αποφασίζουν να κινηθούν στο εξωτερικό έχουν ήδη διασφαλίσει τα απαιτούμενα κεφάλαια.
Ποια είναι στα μάτια των Γερμανών επιχειρηματιών τα πλεονεκτήματα της Θεσσαλονίκης;
Πρώτα πρώτα, η πόλη έχει λιμάνι, κάτι που διευκολύνει τις εταιρίες, οι οποίες από την Ελλάδα θέλουν να πουλήσουν και να στείλουν προϊόντα στην Αφρική και στην Ασία. Ταυτόχρονα, μετράει πολύ το φιλικό περιβάλλον για τους Γερμανούς. Λόγω της μετανάστευσης Ελλήνων στη Γερμανία στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, υπάρχει εξοικείωση με τη γερμανική νοοτροπία. Οι Γερμανοί αισθάνονται άνετα στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη, μια λειτουργική πόλη με διαχειρίσιμα μεγέθη, στις μετακινήσεις, τους κρατικούς μηχανισμούς κ.α.
Άρα τα μηνύματα που φτάνουν στο Επιμελητήριο από τις γερμανικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη είναι θετικά…
Ακριβώς. Πρόσφατα συζητούσα με τους υπευθύνους μίας Τράπεζας γερμανικών κεφαλαίων στην Ελλάδα, και εκφράστηκαν θετικά. Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται επιμονή και υπομονή, αυτή είναι γενικότερα η νοοτροπία του Γερμανού επενδυτή. Το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν να δουλεύουν δύο ακόμα γερμανικές εταιρίες στη Θεσσαλονίκη. Η Prodyna, μια επιχείρηση του κλάδου της τεχνητής νοημοσύνης που έχει προσλάβει προσωπικό, κυρίως προγραμματιστές. Και η Exciting, που παρέχει υπηρεσίες τηλεφωνικού κέντρου σε μεγάλες γερμανικές εταιρίες και ήδη εκπαιδεύει περίπου στα 40 άτομα, ώστε να ξεκινήσει τη λειτουργία της.
Υπάρχει περίπτωση η επιδείνωση των σχέσεων Γερμανίας – Τουρκίας να ευνοήσει τη Β. Ελλάδα;
Για τις γερμανικές επιχειρήσεις είναι σημαντικό να βρίσκονται σε μια χώρα, με την οποία η Γερμανία έχει καλές σχέσεις. Ή τουλάχιστον δεν έχει κακές σχέσεις. Τα τελευταία προβλήματα Γερμανίας – Τουρκίας έχουν βάλει σε σκέψεις πολλούς. Βλέπετε, όμως, ότι καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε οι δύο χώρες να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα. Και είμαι πεπεισμένος ότι θα ξεπερασθούν.
Ποιο είναι το πλάνο του Επιμελητηρίου για το 2018;
Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο εξακολουθεί να στηρίζει ενεργά τους πέντε οικονομικούς κλάδους, στους οποίους βλέπει ότι η Ελλάδα έχει προοπτικές, όπως: τουρισμός, ενέργεια, τρόφιμα, υπηρεσίες και τεχνολογία. Οι επιχειρήσεις – μέλη μας μπορούν να αξιοποιήσουν το δίκτυο των Διμερών Επιμελητηρίων –που η Γερμανία έχει σε 90 χώρες και στα οποία είναι εγγεγραμμένα συνολικά 45.000 μέλη. Για τη Γερμανία τα Διμερή Επιμελητήρια, είναι επίσημος θεσμός, που εποπτεύεται από την Αρχή των Γερμανικών Επιμελητηρίων και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας και στην ουσία ασκούν τα καθήκοντα, που έχουν τα γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στις πρεσβείες της Ελλάδας. Οι γερμανικές εταιρίες αξιοπούν τα Επιμελητήρια όταν θέλουν να επενδύσουν ή να πουλήσουν σε μια χώρα. Απευθύνονται σε μας για να βρουν από συνεργάτες και ακίνητα, μέχρι δικηγόρους και λογιστές. Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας.
Υπάρχει κάτι άλλο που τα Γερμανικά Επιμελητήρια ανά τον κόσμο θα προωθήσουν μέσα στο 2018;
Το δίκτυο των Γερμανικών Επιμελητηρίων θέλει να αναδείξει στις εταιρίες –μέλη του τα οφέλη από την ψηφιοποίηση της οικονομίας και να βοηθήσει στην προσαρμογή τους. Νομικά θέματα, ζητήματα προσωπικών δεδομένων, digital marketing, social media. Ενθαρρύνουμε τα μέλη μας σε όλο τον κόσμο να προσαρμοστούν σε όλα αυτά, διότι επηρεάζουν θετικά την ανταγωνιστικότητα.
Ποια είναι η ταυτότητα του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου;
Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο έχει 820 μέλη, εκ των οποίων τα 200 εδρεύουν στη Β. Ελλάδα. Μέλη είναι γερμανικές εταιρίες που εξάγουν ή ψάχνουν να επενδύσουν στην Ελλάδα, γερμανικές εταιρίες που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, καθώς και ελληνικές εταιρίες που έχουν δραστηριότητα στη Γερμανία, συνεργάζονται με γερμανικές εταιρίες ή επιθυμούν να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους στο εξωτερικό και να εξάγουν τα προϊόντα τους στη γερμανική και σε άλλες αγορές.
Κύριε Χόφμαν, είστε ικανοποιημένος από τη ζωή σας στη Θεσσαλονίκη;
Ήρθα στη Θεσσαλονίκη πριν από δέκα χρόνια, όταν ήμουν 26 ετών, επειδή το επέλεξα. Μου αρέσει επειδή η πόλη είναι ευρωπαϊκή, αλλά έχει και στοιχεία από την Ανατολή. Έμαθα Ελληνικά μόνος μου, χωρίς να κάνω μαθήματα. Από την επαφή μου με τους Έλληνες που με βοήθησαν πολύ. Το περιβάλλον είναι πολύ φιλικό.
Μιλάμε, όμως, για μια δύσκολη δεκαετία για την Ελλάδα…
Όταν ήρθα, υπήρχε έντονη οικονομική ανάπτυξη. Μετά ήρθε η κρίση και η ύφεση. Τώρα τα πράγματα γίνονται πάλι καλύτερα. Ήταν πράγματι μία δύσκολη κατάσταση, μπορείς να μάθεις πολλά από το πώς η αγορά και οι επιχειρήσεις προσαρμόζονται σε τέτοιες απαιτητικές συνθήκες.
Υπάρχει κάτι που νιώθετε ότι στην Ελλάδα διευκολύνει τη ζωή σας και δεν υπάρχει στη Γερμανία;
Εμείς οι Γερμανοί δεν είμαστε τόσο ευέλικτοι όσο οι Έλληνες. Και στις δουλειές και στα πάντα. Για παράδειγμα, στις επιχειρήσεις, μπορεί να έχουμε ένα σύστημα που δουλεύει καλά και αποδοτικά, αλλά όταν κάτι αλλάξει ξαφνικά, δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Στην Ελλάδα αυτό δεν θεωρείται καν πρόβλημα.
Τα δύσκολα χρόνια των Μνημονίων για την Ελλάδα πολλοί Έλληνες καταφέρονται κατά της Γερμανίας ή κατά συγκεκριμένων Γερμανών πολιτικών. Εσείς στη Θεσσαλονίκη έχετε εισπράξει αυτό τον αρνητισμό;
Αισθάνομαι πάντοτε ότι το περιβάλλον γύρω μου είναι φιλικό. Σε καμία περίπτωση οι συμπεριφορές που αντιμετώπισα δεν ήταν αρνητικές, ούτε με έκαναν να αισθανθώ άσχημα ή άβολα, πραγματικά ποτέ.
