Skip to main content

Σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας, σχέσεις «αγάπης και μίσους»

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών απευθύνει σύσταση προς Ρώσους πολίτες να αποφεύγουν να πηγαίνουν στην Τουρκία κάνοντας αναφορά και στο δημοψήφισμα.

Κανείς δεν αμφέβαλε, πως τα μηνύματα φιλίας που εξέπεμπαν οι ηγέτες των δύο χωρών δεν ήσαν τίποτε άλλο από έκφραση λυκοφιλίας, γνωρίζοντας και οι δύο πως για υποκειμενικούς και αντικειμενικούς λόγους, συνύπαρξη Ρώσων και Τούρκων δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Η μοναδική περίπτωση ουσιαστικής συνεργασίας ήταν η σημαντική βοήθεια που πρόσφερε ο Λένιν στον Κεμάλ, για να αντιμετωπίσει τους Έλληνες. Ίσως να οφειλόταν και στο γεγονός, ότι πρώτοι οι Έλληνες στράφηκαν εναντίον των μπολσεβίκων με την συμμετοχή εκστρατευτικού σώματος στην Ουκρανία, ίσως πάλι η σοβιετο-τουρκική προσέγγιση να πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εφαρμογής της πολιτικής για την υποστήριξη των εθνικοαπελευθερωτικών, αντιαποικιακών κινημάτων από τον Λένιν.

Αριστερό περιοδικό παρουσιάζει μία εκδοχή, που δεν μπορεί να απορριφθεί κι αυτή. Ότι «Η σοβιετική κυβέρνηση βοήθησε υλικά και στρατιωτικά το κίνημα του Κεμάλ, ως κίνημα αστικό-εθνικοαπελευθερωτικό, το οποίο αντιμαχόταν τη φεουδαρχία, την ιμπεριαλιστική διείσδυση και τον διαμελισμό μιας χώρας. Αυτό δεν σημαίνει πως συμμεριζόταν το ιδεολογικό του περιεχόμενο, το οποίο ήταν εθνικιστικό / αστικό, ή τις μεθόδους εφαρμογής του.

» Επιπλέον, συνυπολογίζοντας τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων (καπιταλιστική περικύκλωση, ξένη στρατιωτική επέμβαση, κλπ.), η επαναστατημένη χώρα των Σοβιέτ είχε γνώση των κινδύνων που απέρρεαν από μια ενδεχόμενη μετατροπή της Τουρκίας σε στρατηγικό προγεφύρωμα εναντίον της ΕΣΣΔ».

Πλην αυτής της περιπτώσεως, ο Πούτιν υπενθύμισε στον Ερντογάν, μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, ότι το… σκορ είναι 17-0, υπονοώντας ότι οι Ρώσοι νίκησαν τους Τούρκους στις 17 ένοπλες συγκρούσεις που προηγήθηκαν. Φυσικά τα συμφέροντα είναι μεγάλα και η κάθε χώρα επιχειρεί να ωφεληθεί όσο μπορεί περισσότερο από την λυκοφιλία που αναφέραμε.

Οφέλη όμως θα υπάρξουν, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Η Ρωσία, εκτός από την ανάληψη σημαντικών ενεργειακών έργων στην Τουρκία και την κατασκευή του Turkish Stream, προσβλέπει και σε απρόσκοπτη στο μέλλον οικονομική συνεργασία στο εμπόριο. Η Τουρκία, στο μόνο που μπορεί να αποβλέπει, είναι να εκβιάσει την Δύση, με τον προσχηματικό προσανατολισμό της προς την Ρωσία, μόνο που το επαναλαμβανόμενο αυτό παιχνίδι έχει και ένα τέλος.

Η Τουρκία γνωρίζει πως δεν θα αποβληθεί από την Δύση ως χώρα, και ότι συνέπειες μπορεί να έχει μόνον ο Ερντογάν. Ούτε θα της επιτραπεί να αποχωρήσει μόνη της από την Δύση -όπως και η Ελλάδα- επειδή η γεωγραφική της θέση είναι σημαντική για την αποτροπή καθόδου της Ρωσίας στην Μεσόγειο.

Προσφάτως, και παρά τις διακηρύξεις περί αγοραπωλησίας οπλικών συστημάτων, που είναι αμφίβολο αν θα επιτραπεί από την Δύση, δημιουργήθηκε πάλι ρήξη αφενός για το Κουρδικό της Συρίας, αφετέρου λόγω του συνεχιζόμενου από την Ρωσία εμπάργκο σε ορισμένα αγροτικά προϊόντα της Τουρκίας. Η οποία, "τιμωρεί" την Ρωσία εξαιρώντας τα ρωσικά σιτηρά από τον κατάλογο των εισαγωγών άνευ δασμών, γεγονός που δημιουργεί τεράστια προβλήματα στις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών, καθώς η Τουρκία είναι ο δεύτερος μετά την Αίγυπτο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικών σιτηρών.

Η Άγκυρα μπορεί να επιβάλει δασμούς της τάξεως του 130% στις εισαγωγές των προϊόντων αυτών. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι σταματούν οι εισαγωγές ρωσικών σιτηρών. Από πλευράς Ρωσίας, οι περισσότεροι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί στις εισαγωγές φρούτων και οπωροκηπευτικών από την Τουρκία έχουν ήδη αρθεί, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν περιορισμοί στις εισαγωγές τομάτας και διαφόρων άλλων αγροτικών προϊόντων.

Μόλις εχθές όμως, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών απευθύνει σύσταση προς Ρώσους πολίτες να αποφεύγουν να πηγαίνουν στην Τουρκία επειδή μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Δόθηκαν και οδηγίες που ενημερώνουν για την εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, όπου το δημοψήφισμα μπορεί να οδηγήσει την χώρα σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Στις οδηγίες αυτές, γίνεται και μια ανάλυση της πολιτικής κατάστασης με τις αντιμαχόμενες πλευρές στο δημοψήφισμα και το πολωτικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί.

Η Τουρκία, επί δεκαετίες επιτυγχάνει πολλά με εκβιασμούς και επιθετικές ενέργειες. Είναι προφανές, πως η Δύση έχει κάποια σχέδια προς εφαρμογή, ώστε να μη εξαρτά την πολιτική της από τις διαθέσεις του εκάστοτε ηγέτη της Τουρκίας. Εκείνο που είναι αναντίρρητο, είναι πως στενή προσέγγιση Ρωσίας-Τουρκίας δεν θα επιτρέψει (σε έναν αγωγό ήθελε η Ελλάδα να συμμετάσχει, και όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη).