Τρεισήμισι φορές τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τα σχέδια βιώσιμης αστικής ανάπτυξης σε οχτώ δήμους της Θεσσαλονίκης, υπερβαίνουν οι προτάσεις που υπέβαλαν οι συγκεκριμένοι δήμοι! Και παρά το γεγονός ότι τα χρήματα που διαθέτει η Περιφέρεια για έργα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης είναι διπλάσια από όσα προβλέπονται μέσω του νέου ΕΣΠΑ, οι προτάσεις ξεπέρασαν κάθε όριο...
Ενδεικτικό προφανώς από τη μια των μεγάλων αναγκών που υπάρχουν και της γενικότερης υποβάθμισης του πολεοδομικού συγκροτήματος, με τα μεγάλα του προβλήματα, αλλά από την άλλη και της προσπάθειας των δήμων που υπερέβαλαν προκειμένου να αντλήσουν εξαιρετικά μεγάλα ποσά.
Προφανώς και πολύ λιγότερες από τις 175 προτάσεις των δήμων πρόκειται να υλοποιηθούν, αλλά αυτό είναι κάτι που θα απασχολήσει τη Διαχειριστική Αρχή, η οποία θα αξιολογήσει και θα εγκρίνει τη χρηματοδότηση μόνο συγκεκριμένων έργων. Είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση των μελετητών του σχεδίου ότι οι προτάσεις που υπέβαλαν οι δήμοι και φορείς έχουν χαμηλό βαθμό ωριμότητας, δεν περιλαμβάνουν όλους τους υποβαθμισμένους θύλακες ανά περιοχή, πολλά είναι έργα σε μη επιλέξιμα πεδία, υπάρχει έλλειψη διαδημοτικού χαρακτήρα (είναι ενδεικτικό ότι μόλις 20 από τα 175 έργα είναι διαδημοτικά), ενώ 73 προτάσεις έχουν ελλείψεις σε βασικά στοιχεία (από την περιγραφή μέχρι τον προϋπολογισμό και την ωριμότητα).
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που παρουσίασε σήμερα στη συνεδρίαση της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης η αντιπεριφερειάρχης, Βούλα Πατουλίδου, η «γενική εικόνα» του φιλόδοξου προγράμματος αστικών αναπλάσεων, που για οχτώ δήμους της Θεσσαλονίκης (Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Νεάπολης – Συκεών, Πυλαίας – Χορτιάτη, Δέλτα, Παύλου Μελά και Κορδελιού – Ευόσμου) προβλέπει χρηματοδότηση παρεμβάσεων ύψους περίπου 85 εκ. ευρώ, είναι η εξής:
-Το σύνολο των προτάσεων που υποβλήθηκαν από 25 φορείς (17 φορείς και οχτώ δήμοι) είναι 175, με έναν κατ' εκτίμηση συνολικό προϋπολογισμό 302 εκ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν 3,5 φορές τον προϋπολογισμό της ΟΧΕ. Επίσης, 23 έργα προτάθηκαν χωρίς προϋπολογισμό.
-Μόνο οι Δήμοι έχουν κάνει σχεδόν 130 προτάσεις με κατ' εκτίμηση προϋπολογισμό 279,5 εκ. ευρώ. Ορισμένοι Δήμοι πρότειναν στοχευμένες παρεμβάσεις, ενώ άλλοι πρότειναν ουσιαστικά όλο ή το μεγαλύτερο μέρος από τα Επιχειρησιακά τους Προγράμματα. Έτσι, υπάρχουν Δήμοι με μεγάλο πληθυσμό και οξυμένα προβλήματα που περιορίστηκαν σε 4 έως 13 έργα κόστους 9 έως 18 εκ. ευρώ και άλλοι Δήμοι που πρότειναν 13 έως 47 έργα κόστους 37 έως 106 εκ. ευρώ.
-Σε 59 προτάσεις δεν υπάρχει αναλυτική περιγραφή τους, ώστε να μπορέσουν να αξιολογηθούν. Οι άλλοι φορείς εκτός των δήμων (συνολικά 17) υπέβαλαν προτάσεις συνολικού προϋπολογισμού περίπου 22,4 εκ. ευρώ. Οι φορείς που υπέβαλαν προτάσεις είναι: Αθλητικός Όμιλος «Αρίων», Αμερικανική Γεωργική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Τμήμα Φυσικής Αγωγής και Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής), Σύλλογος Συμπαράστασης σε Άτομα με Προβλήματα Εθισμού «ΑΡΩΓΗ 12+», ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, ΔΕΘ – HELEXPO, Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, Μουσείο (ΟΣΕ), Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης, Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης, Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ), ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.
-Σε σύγκριση με την κατανομή των πόρων για την ΟΧΕ στο ΠΕΠ, σε άλλα Πεδία Παρέμβασης μένουν πόροι χωρίς προτάσεις και Πεδία όπου οι προτάσεις ξεπερνούν έως και δέκα φορές τους διαθέσιμους πόρους.
«Επιπλέον, στα Πεδία για την επιχειρηματικότητα και τους ανθρώπινους πόρους αντιμετωπίζουμε το πρόσθετο πρόβλημα ότι δεν έχουν εξειδικευθεί επαρκώς τα αντίστοιχα 'τομεακά' Επιχειρησιακά Προγράμματα, έτσι ώστε να επιλέξουμε ποιες παρεμβάσεις θα γίνουν από μας ή από αυτά τα προγράμματα και ποιες θα χρηματοδοτηθούν από το ΠΕΠ ή από άλλους πόρους», εξήγησε η κ. Πατουλίδου.
Η διαβούλευση για το στρατηγικό σχέδιο βιώσιμης αστικής ανάπτυξης ολοκληρώθηκε πριν από ενάμιση μήνα και πλέον μπαίνει στην τελική ευθεία.
Μετά τη σημερινή συζήτησή του, το σχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 25 Ιανουαρίου 2017, ώστε με γοργούς ρυθμούς να ολοκληρωθούν όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες για την υποβολή του και την έγκρισή του από την αρμόδια Διαχειριστική Αρχή κι έτσι να αρχίσει η έκδοση των προσκλήσεων για την υλοποίηση των προβλεπόμενων παρεμβάσεων.
Όπως είπε η κ. Πατουλίδου, «η κρίση των τελευταίων ετών έχει ως συνέπεια την αύξηση των υφιστάμενων αδυναμιών της πόλης και ταυτόχρονα την ελλιπή αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των προοπτικών της. Ολοκληρώσαμε την πρώτη φάση της διαβούλευσης με επιτυχία με τη συμμετοχή των Δήμων, των εμπλεκόμενων θεσμικών φορέων αλλά και της κοινωνίας των πολιτών με μοναδικό στόχο να καταρτίσουμε από κοινού ένα επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο θα είναι άμεσα υλοποιήσιμο και με το οποίο θα απαντήσουμε στις προκλήσεις και θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της ευρύτερης περιοχής του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Με βάση τη στρατηγική που έχει εκπονηθεί θέλουμε τώρα από όλους τους φορείς να επισπεύσουν την ωρίμανση των έργων τους έτσι ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την υλοποίηση των παρεμβάσεων όσο το δυνατόν νωρίτερα. Παραμένουμε πιστοί στη στενή συνεργασία με όλους τους φορείς προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους μας».
«Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στο νέο ΕΣΠΑ, φροντίσαμε να δεσμεύσουμε τους απαραίτητους πόρους για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, συνολικά 10% των πόρων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος, διπλάσιους δηλαδή από την εθνική υποχρέωση, ενώ ήδη προσδιορίσαμε όλες τις παρεμβάσεις που θα γίνουν αφενός στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, η οποία αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα ήδη από τη δεκαετία του 1990, αφετέρου σε έναν αριθμό άλλων αστικών κέντρων της Περιφέρειάς μας. Πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς μέσα από πνεύμα συνεργασίας να σταθούν αρωγοί στη μεγάλη μας προσπάθεια να υλοποιήσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά τις σημαντικές αυτές παρεμβάσεις αστικής αναγέννησης, για να διατηρήσουμε και την κοινωνική συνοχή», επισήμανε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.
Τα έργα που υποβλήθηκαν
Τα έργα που θα υλοποιηθούν έχουν κατηγοριοποιηθεί σε οχτώ τομείς:
1.Αστικής αναβάθμισης.
2.Βιώσιμης κινητικότητας.
3.Εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα.
4.Καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
5.Πράσινης ανάπτυξης.
6.Προστασίας από κινδύνους.
7.Προώθησης πολιτισμού και τουρισμού.
8.Κοινωνικού χαρακτήρα – Πρόνοιας.
Ανά δήμο οι προτάσεις για έργα που υποβλήθηκαν είναι:
-Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης: Πρότεινε 5 έργα, με προϋπολογισμό 17,3 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 2 έργα αστικής αναβάθμισης και 3 βιώσιμης κινητικότητας.
-Δήμος Θεσσαλονίκης: Πρότεινε 47 έργα, με προϋπολογισμό 61,8 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 8 έργα αστικής αναβάθμισης, 5 βιώσιμης κινητικότητας, 6 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 6 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, 4 πρόληψης κινδύνων, 4 κοινωνικά – πρόνοιας, 2 πολιτισμού – τουρισμού και 12 πράσινης ανάπτυξης.
-Δήμος Καλαμαριάς: Πρότεινε 9 έργα, με προϋπολογισμό 13,8 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 1 έργο αστικής αναβάθμισης, 1 βιώσιμης κινητικότητας, 1 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 3 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, 1 πρόληψης κινδύνων, 1 πολιτισμού – τουρισμού και 1 πράσινης ανάπτυξης.
-Δήμος Κορδελιού – Ευόσμου: Πρότεινε 13 έργα, με προϋπολογισμό 37,2 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 9 έργα αστικής αναβάθμισης, 1 βιώσιμης κινητικότητας, 1 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 1 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας και 1 πρόληψης κινδύνων.
-Δήμος Νεάπολης – Συκεών: Πρότεινε 33 έργα, με προϋπολογισμό 107,2 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 10 έργα αστικής αναβάθμισης, 3 βιώσιμης κινητικότητας, 1 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 2 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, 2 πρόληψης κινδύνων, 10 κοινωνικά – πρόνοιας, 2 πολιτισμού – τουρισμού και 3 πράσινης ανάπτυξης.
-Δήμος Παύλου Μελά: Πρότεινε 6 έργα, με προϋπολογισμό 18 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 1 έργο αστικής αναβάθμισης, 1 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 1 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, 2 κοινωνικά – πρόνοιας και 1 πολιτισμού – τουρισμού.
-Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη (δημοτική ενότητα Πυλαίας): Πρότεινε 13 έργα, με προϋπολογισμό 14,7 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 2 έργα αστικής αναβάθμισης, 2 βιώσιμης κινητικότητας, 1 εκσυγχρονισμού δημόσιου τομέα, 3 καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, 2 πρόληψης κινδύνων, 1 κοινωνικό – πρόνοιας και 2 πολιτισμού – τουρισμού.
-Δήμος Δέλτα (δημοτική κοινότητα Καλοχωρίου): Πρότεινε 4 έργα, με προϋπολογισμό 9,5 εκ. ευρώ. Πρόκειται για 1 έργο αστικής αναβάθμισης, 1 βιώσιμης κινητικότητας και 2 πρόληψης κινδύνων.
Μεταξύ αυτών είναι έργα όπως η αναβάθμιση του δυτικού παράκτιου μετώπου από το λιμάνι μέχρι το Καλοχώρι, του ανατολικού παράκτιου μετώπου στη ζώνη από Καλαμαριά μέχρι και την παραλία της Πυλαίας, η ανάπλαση του Δενδροποτάμου, η αναβάθμιση όλου του δικτύου ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο δήμο Κορδελιού – Ευόσμου, η ανάπλαση του εμπορικού κέντρου του ίδιου δήμου, η ενοποίηση της μεγάλης περιοχής που καταλαμβάνουν σήμερα η Τεχνόπολη, η Ζώνη Καινοτομίας, το Cedefop κτλ.
Προβλήματα προς αντιμετώπιση
Στη σημερινή παρουσίαση της «Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης», περιγράφηκαν μια σειρά από μείζονα ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το πολεοδομικό συγκρότημα.
Τα οικονομικά και κοινωνικά είναι:
-Έντονη οικονομική συρρίκνωση και απο-παραγωγικοποίηση ήδη από τη δεκαετία του 1990.
-Μείωση του εισοδήματος στην πόλη με ρυθμό διπλάσιο από ό,τι σε όλη την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
-Σχετική στασιμότητα του συνολικού αστικού πληθυσμού.
-Απογύμνωση των κεντρικών περιοχών από οικονομική δραστηριότητα.
-Μη επίτευξη του από το 1989 στρατηγικού μας στόχου για «ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της πόλης».
-Υψηλός κίνδυνος περιθωριοποίησης της πόλης σε μια περίοδο οξύτατου ανταγωνισμού μεταξύ μητροπόλεων.
Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις είναι σημαντικότατες και αλληλοσυνδέονται με τις οικονομικές και τις κοινωνικές:
-Κτιριακό απόθεμα γερασμένο και συχνά ανίκανο να παράσχει αξιοπρεπή διαβίωση στον πληθυσμό ή να υποστηρίξει τις οικονομικές δραστηριότητες.
-Πυκνότητα δόμησης που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την προστασία έναντι της κλιματικής αλλαγής και φυσικά τη βιώσιμη κινητικότητα.
-Δίκτυο πρασίνου απογοητευτικό, που δεν μπορεί να αποτρέψει το φαινόμενο της αστικής «θερμικής νησίδας».
-Κυκλοφοριακό πρόβλημα γιγαντιαίων διαστάσεων.
-Διάσπαρτες αναπλάσεις, που συχνότατα δε συνδέονται με τα οικονομικά και τα κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά των περιοχών.
-Αναξιοποίητο απόθεμα κτιρίων και γηπέδων δημόσιας ή δημοτικής ιδιοκτησίας.
«Η υποβάθμιση του υλικού περιβάλλοντος αλληλοσυνδέεται με την επεκτεινόμενη, λόγω της κρίσης, εισοδηματική και κοινωνική διαφοροποίηση πολλών γειτονιών, την πληθυσμιακή αποδυνάμωση και γήρανση τους και, κατά περιοχές, ακόμη και τη 'διάρρηξη' του κοινωνικού ιστού. Ως αποτέλεσμα προκύπτουν περιοχές με πολύ οξυμένα προβλήματα, δηλαδή 'Θύλακες Επικέντρωσης' των προβλημάτων και άρα επικέντρωσης και της προσπάθειας που πρέπει να καταβάλουμε», υπογράμμισε η κ. Πατουλίδου.
Οι πέντε βασικές προκλήσεις των αστικών περιοχών λόγω της κρίσης, που θα αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι:
-Οικονομικές: με την κατάρρευση και το κλείσιμο επιχειρήσεων.
-Κοινωνικές: με την ανεργία, τη μείωση εισοδήματος, τον αποκλεισμό κοινωνικών ομάδων.
-Δημογραφικές: με τη γήρανση του πληθυσμού.
-Περιβαλλοντικές: με την άναρχη οικοδόμηση, τη μείωση των χώρων πρασίνου και το κυκλοφοριακό πρόβλημα).
-Κλιματικής αλλαγής: με τη σπατάλη ενέργειας και τον υψηλό κίνδυνο φυσικών καταστροφών.
Φιλόδοξοι στόχοι
Με την ολοκλήρωση της στρατηγικής οι φιλόδοξοι στόχοι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι:
-Μια Θεσσαλονίκη, ανταγωνιστική και καινοτόμα: Να υποστηρίζει την επιχειρηματικότητα και να προσελκύσει νέες επιχειρήσεις, να συνδέει τη ζήτηση με την προσφορά εργασίας, να προωθεί την εκπαίδευση και απόκτηση δεξιοτήτων των ανθρώπινων πόρων της, να προσελκύει έρευνα, καινοτομία και δημιουργική δραστηριότητα κινητοποιώντας ιδιωτικούς πόρους.
-Μια Θεσσαλονίκη, που θα έχει επανακαθορισει της ταυτότητας της: Να αναδείξει την πόλη σε τουριστικό προορισμό με βάση τον πολιτισμό.
-Μια Θεσσαλονίκη, αεικίνητη και βιώσιμη: Να προσφέρει καλύτερο, βιώσιμο περιβάλλον ζωής και εργασίας στους κατοίκους της, ιδίως στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές και στις πιο ευάλωτες κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες.
-Μια Θεσσαλονίκη, πράσινη: Με βελτίωση του αστικού μικροκλίματος, βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
-Μια Θεσσαλονίκη, συμμετοχική: Για να αντιμετωπίσει τις άμεσες συνέπειες της κρίσης και να ενσωματώσει τις μειονεκτούσες ομάδες, να ενισχύσει την κοινωνική οικονομία και να επιτύχει τη δημογραφική αναζωογόνηση της.
-Μια Θεσσαλονίκη, λειτουργική αποτελεσματική: Με εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης και εκσυγχρονισμό της οργάνωσης των τοπικών λειτουργιών, κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων, προώθηση της ολοκληρωμένης αστικής διακυβέρνησης και των μητροπολιτικών συνεργιών.
Τι είπαν
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των δήμων και φορέων που κατέθεσαν προτάσεις.
Η αντιδήμαρχος Αστικής Ανθεκτικότητας και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης, Λίνα Λιάκου, είπε ότι πρέπει να προωθηθεί η διαδημοτική συνεργασία, ενώ εξήγησε ότι είναι λογικό να μην υπάρχει ωριμότητα των έργων στις προτάσεις που υποβλήθηκαν, ζητώντας από την Περιφέρεια και τη Διαχειριστική Αρχή να βοηθήσουν ώστε να ωριμάσουν ειδικά τα διαδημοτικά έργα.
Η επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Πολίτες Μπροστά», Νιόβη Παυλίδου, έθεσε σειρά ερωτημάτων σχετικά με τις διαδικασίες που θα ακολουθήσουν προκειμένου να τρέξει το σχέδιο γρήγορα και να αρχίσουν οι παρεμβάσεις που θα αξιολογηθούν.
Η επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα», Δέσποινα Χαραλαμπίδου, ρώτησε για τα κριτήρια με τα οποία επιλέχτηκε ο σύμβουλος, που πραγματοποίησε τη μελέτη του σχεδίου, όπως και τους λόγους για τους οποίους συμμετέχουν άλλοι φορείς εκτός των Δήμων. «Διαπιστώθηκε ότι η Θεσσαλονίκη, το πολεοδομικό συγκρότημα, έχει μεγάλα προβλήματα και τεράστιες ανισότητες. Υπάρχει και έχει εντοπιστεί δυσαναλογία μαθησιακού επιπέδου δυτικά και ανατολικά. Κατά τη γνώμη μου το ζουμί από την παρουσίαση των διαπιστώσεων είναι σε δύο παραμέτρους: Πρώτον ότι έχουμε τεράστια αποβιομηχάνιση και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τεράστια ανεργία και δεύτερον ότι έχουμε τεράστια έλλειψη χώρων πρασίνου με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον στο πολεοδομικό συγκρότημα. Να προχωρήσουμε πέρα από τις διαπιστώσεις και στο τι αποτελέσματα θα φέρει η υλοποίηση αυτού του προγράμματος στους Δήμους ή τους φορείς στους οποίους έχει αναφορά το πρόγραμμα», επισήμανε η κ. Χαραλαμπίδου, ενώ ζήτησε να απαντηθεί και πόσες θέσεις εργασίας πρόκειται να δημιουργηθούν. Αλλιώς, είπε, θα μιλάμε για σχέδιο που δε δημιουργεί θέσεις εργασίας και θα επαναλαμβάνει όσα γνωρίζαμε το προηγούμενο χρονικό διάστημα, με την υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, που είχαν ως αποτέλεσμα επιφανειακά έργα και μικρές δράσεις που μεγάλωσαν τις τσέπες κάποιων, οι οποίοι έχουν εντρυφήσει στο αντικείμενο και έχουν δημιουργήσει μια παράδοση σε αυτό. «Η πόλη έχει τεράστια έλλειψη πρασίνου τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα και η δυτική πλευρά της πόλης είναι πολύ επιβαρυμένη. Έχουμε 13 στρατόπεδα ανενεργά που καλύπτουν τεράστια έκταση που αν έχουμε ήπιες δράσεις δημόσιου χαρακτήρα μπορούν να βοηθήσουν ή να συμβάλουν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της περαιτέρω επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Έπρεπε να υπάρχει μια κεντρική κατεύθυνση πώς σχεδιάζουμε πώς εντάσσουμε στις πραγματικές ανάγκες όλα αυτά τα εργαλεία που μπορεί να είναι χρήσιμα», τόνισε.
Ο περιφερειακός σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης», Βασίλης Ιγνατιάδης, τόνισε ότι υπάρχει μεν ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος, αλλά τι ύψος κονδυλίων μπορεί να απορροφηθεί δεν το γνωρίζουμε. Επίσης, έθεσε σειρά ζητημάτων ανά άξονα προτεραιότητας.