Ιδιαίτερα μεγάλη είναι η αύξηση της συμμετοχής στους διαγωνισμούς και τις προκηρύξεις του ΑΣΕΠ τα τελευταία χρόνια και παρότι έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των προκηρυσσόμενων θέσεων, έχει παράλληλα αυξηθεί και η αναλογία υποψηφίων προς θέση. Αυτό σημειώνει σε συνέντευξή του στη Voria ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ, Θάνος Παπαϊωάννου, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι πρόσφατα σε μια προκήρυξη η αναλογία ήταν 144 υποψήφιοι για μία θέση.
Μάλιστα, τονίζει πως σε μια εποχή που έχει μειωθεί σημαντικά η ανεργία, το μεγάλο αυτό ενδιαφέρον για θέσεις στο δημόσιο -που, όπως υπογραμμίζει, δεν έχουν σημαντικές αποδοχές- σημαίνει πως οι υποψήφιοι δεν είναι ικανοποιημένοι από τις συνθήκες εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και αναζητούν ασφαλή ωράρια, ενώ, πέραν τούτου, συνεχίζεται και η πολυετής τάση μείωσης του ενδιαφέροντος των νέων για στήσιμο ατομικών ή μικρών επιχειρήσεων.
Σε αυτή την εικόνα πολύ μεγαλύτερη από τις άλλες περιοχές ήταν η συμμετοχή των υποψηφίων από τη Βόρεια Ελλάδα στον πρόσφατο πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, αναλογικά με τον πληθυσμό της. Ειδικότερα, από την περιοχή έκαναν αίτηση περίπου 33.000 άτομα και τελικώς προσήλθαν σχεδόν 24.000 υποψήφιοι, όταν συνολικά στον διαγωνισμό έκαναν αίτηση πάνω από 108.000 υποψήφιοι και προσήλθαν περίπου 77.000.
Ο κ. Παπαϊωάννου περιγράφει, μεταξύ άλλων, στη Voria και τον προγραμματισμό του ΑΣΕΠ για τις επόμενες προκηρύξεις, σημειώνοντας πως η δεύτερη μεγάλη προκήρυξη του β΄ σταδίου του γραπτού διαγωνισμού, που αφορά περίπου 1.800 θέσεις τεχνολογικής εκπαίδευσης για τους επιτυχόντες του, αναμένεται να εκδοθεί στα τέλη της εβδομάδας.
Περιγράψτε μας τον προγραμματισμό των προκηρύξεων του ΑΣΕΠ μέχρι το τέλος του χρόνου, τι ακριβώς αφορούν και πόσες προσλήψεις προβλέπουν.
Μόλις πριν λίγες ημέρες έληξε η υποβολή αιτήσεων της πρώτης προκήρυξης που θα απορροφήσει επιτυχόντες του πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού που έγινε τον Μάρτιο του 2023. Αναφέρομαι στην Προκήρυξη 1ΓΒ/2023 για την πλήρωση 141 θέσεων στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Να τονίσω ότι οι 92 θέσεις θα αφορούν ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, για τις οποίες οι υποψήφιοι θα πρέπει να συμμετάσχουν και σε μία σειρά από πρόσθετες δοκιμασίες λόγω των αυξημένων απαιτήσεων του αντικειμένου του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας.
Είμαστε έτοιμοι στο τέλος της εβδομάδας, αφού λάβαμε τη σύμφωνη γνώμη των 116 φορέων στους οποίους ανήκουν οι προκηρυσσόμενες θέσεις, για την έκδοση της δεύτερης μεγάλης προκήρυξης του β΄ σταδίου του γραπτού διαγωνισμού που αφορά 1.800 περίπου θέσεις τεχνολογικής εκπαίδευσης από τους επιτυχόντες και πάλι του γραπτού διαγωνισμού. Παράλληλα, βρισκόμαστε στο στάδιο της επεξεργασίας της τρίτης μεγάλης προκήρυξης για την πλήρωση 4.300 περίπου θέσεων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης από επιτυχόντες του πανελλήνιου γραπτού.
Οι άλλες μεγάλες προκηρύξεις που θα εκδοθούν μέσα στο επόμενο δίμηνο θα είναι δύο για την πλήρωση 1.600 περίπου θέσεων στο Υπουργείο Υγείας πανεπιστημιακής, τεχνολογικής, δευτεροβάθμιας και υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ενώ συνεχίζουμε να είμαστε σε συνεργασία με διάφορους φορείς για την επεξεργασία μικρότερων προκηρύξεων που θα εκδοθούν έως τα τέλη του έτους και δεν εμπίπτουν στο πεδίο του γραπτού διαγωνισμού. Επίσης, προγραμματίζουμε περί τα τέλη αυτής της χρονιάς την έκδοση μιας μεγάλης προκήρυξης με μοριοδότηση 1.200 θέσεων ΑΜΕΑ, κάτι που θα γίνει για πρώτη φορά από το ΑΣΕΠ.
Πότε θα δρομολογηθεί ο προγραμματισμός των προκηρύξεων για το 2024; Έχετε μια εικόνα για το σύνολο των θέσεων που θα αφορούν;
Ο αριθμός και η κατανομή των προσλήψεων ανά φορέα και κλάδο-ειδικότητα που θα γίνουν κάθε χρονιά ανήκει στην αρμοδιότητα της εκάστοτε κυβέρνησης. Οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται τον Σεπτέμβριο κάθε χρόνου. Συνεπώς, ας περιμένουμε λίγες εβδομάδες ακόμη.
Με βάση την εικόνα του πρόσφατου πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού, πώς αποτυπώνεται η συμμετοχή της Βόρειας Ελλάδας;
Το ενδιαφέρον ήταν πραγματικά μεγάλο σε πανελλαδική βάση. Θυμίζω ότι συνολικά υπέβαλαν αίτηση συμμετοχής πάνω από 108.000 υποψήφιοι και προσήλθαν, στο σύνολο των 527 εξεταστικών κέντρων σε όλη την Ελλάδα, περίπου 77.000 υποψήφιοι. Ειδικότερα, από τη Βόρεια Ελλάδα έκαναν αίτηση 33.000 περίπου άτομα και τελικώς προσήλθαν σχεδόν 24.000 υποψήφιοι. Ενδιαφέρον επίσης έχει ότι η συμμετοχή υποψηφίων από τη Βόρεια Ελλάδα, αναλογικά με τον πληθυσμό της, ήταν πολύ μεγαλύτερη από τις άλλες περιοχές.
Διαπιστώνετε αυξημένο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια για συμμετοχή στους διαγωνισμούς και τις προκηρύξεις του ΑΣΕΠ;
Νομίζω πως υπάρχει ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση της συμμετοχής. Παρά το ότι έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των προκηρυσσόμενων θέσεων, έχει παράλληλα αυξηθεί και η αναλογία υποψηφίων προς θέση. Πρόσφατα, σε μια προκήρυξη είχαμε αναλογία 144 υποψηφίους για 1 θέση! Σε μια εποχή που έχει μειωθεί σημαντικά η ανεργία, το μεγάλο αυτό ενδιαφέρον για θέσεις στο δημόσιο -που, εδώ που τα λέμε, δεν έχουν σημαντικές αποδοχές- σημαίνει πως οι υποψήφιοι δεν είναι ικανοποιημένοι από τις συνθήκες εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και αναζητούν ασφαλή ωράρια. Πέραν αυτού, εκτιμώ ότι συνεχίζεται η πολυετής τάση μείωσης του ενδιαφέροντος των νέων για στήσιμο ατομικών ή μικρών επιχειρήσεων. Για λόγους που θέλουν διερεύνηση, η μισθωτή εργασία, και δη η μισθωτή εργασία στο Δημόσιο, κερδίζει τη μάχη.
Έχετε μιλήσει στο παρελθόν για την ανάγκη μιας γραπτής διαγωνιστικής διαδικασίας που θα στραφεί ακόμη περισσότερο προς την κατεύθυνση των δεξιοτήτων, αλλά και μιας συστηματικής προσπάθειας για τη βελτίωση του τρόπου διεξαγωγής της διαδικασίας αυτής, με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας. Μιλήστε μας για τους δύο αυτούς στόχους…
Έχετε δίκιο. Πράγματι έχω κάνει και τις δύο αυτές αναφορές. Πρώτον, το σύστημα των τυπικών κριτηρίων μπορεί να προσφέρει αντικειμενικότητα, αλλά δεν προσφέρει, πάντα, αξιοκρατία. Το ότι κάποιος έχει πολλούς τίτλους σπουδών δυστυχώς δεν σημαίνει πολλά πράγματα σε μια εποχή που τα πανεπιστήμια εντός και εκτός Ελλάδος έχουν μεταβληθεί σε μηχανισμούς παραγωγής πτυχίων κάθε βαθμίδας αμφίβολης ποιότητας. Ο διαγωνισμός προσφέρει καλύτερα εχέγγυα, ακριβώς όπως οι πανελλήνιες προσφέρουν περισσότερα εχέγγυα από τον βαθμό του απολυτηρίου του Λυκείου.
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ο τεράστιος αριθμός όσων μετέχουν σε γραπτούς διαγωνισμούς. Οι 108.000 υποψήφιοι που ανέφερα προηγουμένως και που δήλωσαν συμμετοχή στον τελευταίο διαγωνισμό είναι αδιανόητος αριθμός για κάθε άλλη χώρα και δημιουργεί τεράστια επιχειρησιακά ζητήματα. Γι’ αυτό αναζητούνται τρόποι ψηφιοποίησής του. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα, αλλά εάν δεν προσπαθήσουμε δεν θα καταφέρουμε τίποτε.
Τι πιστεύετε ότι έχει καταφέρει να προσφέρει στις τρεις δεκαετίες της ιστορίας του το ΑΣΕΠ και πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο ρόλος του τα επόμενα χρόνια;
Το 1994, πριν λειτουργήσει το ΑΣΕΠ, η νεοκλεγείσα τότε κυβέρνηση απέλυσε όσους είχαν προσληφθεί στη ΔΕΗ στην αμέσως προηγούμενη προεκλογική περίοδο και επαναπροσέλαβε όσους είχε απολύσει η προηγούμενη κυβέρνηση στην προ-προηγούμενη εκλογική περίοδο. Αυτά τα φαινόμενα εξέλειπαν με το ΑΣΕΠ. Ο υποψήφιος και οι συγγενείς του γνωρίζουν πως η διαδικασία είναι αντικειμενική, και όπως λέω συχνά, «τα αποτελέσματα είναι αυτά που θα βγάλει το κομπιούτερ». Το γεγονός ότι αυτό είναι πλέον δεδομένο και απλώς προσπαθούμε να βρούμε καλύτερες μεθόδους αξιολόγησης των υποψηφίων αποτελεί ένα τεράστιο κεκτημένο για το κράτος και την κοινωνία μας.
Πώς συνδέεται το ΑΣΕΠ με την έρευνα και την καινοτομία και ποιες είναι οι δράσεις του για την αναβάθμιση της λειτουργίας του, σύμφωνα με τις επιταγές της σύγχρονης αγοράς εργασίας;
Συνδέεται άρρηκτα. Πώς μπορούμε να μιλάμε για υλοποίηση εξαιρετικά μεγάλων διαγωνιστικών διαδικασιών (βλ. γραπτούς διαγωνισμούς), για επιτάχυνση της έκδοσης αποτελεσμάτων για γενικότερη επιτάχυνση των διαδικασιών προσλήψεων, χωρίς να αξιοποιούμε στο έπακρο τις δυνατότητες που μας προσφέρουν οι συνεχώς εξελισσόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας;
Στο ΑΣΕΠ έχουμε θέσει τις βάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Μόλις πριν ένα χρόνο ολοκληρώσαμε το ερευνητικό πιλοτικό πρόγραμμα «Στελέχωση του δημόσιου τομέα – Η περίπτωση του ΑΣΕΠ» ως μία από τις πέντε πιλοτικές εφαρμογές του ευρωπαϊκού προγράμματος QualiChain. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, τη Βουλή των Ελλήνων και άλλους δημόσιους, ιδιωτικούς και ερευνητικούς ευρωπαϊκούς φορείς και είχε σκοπό να απλοποιήσει και να βελτιστοποιήσει τις διαδικασίες που σχετίζονται με την αξιολόγηση, την επιλογή και την πρόσληψη προσωπικού στον δημόσιο τομέα αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες όπως τo Blockchain.
Επίσης, τον Ιούλιο του 2021 στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, Επιχειρησιακό πρόγραμμα: «Μεταρρύθμιση δημόσιου τομέα» υπογράψαμε προγραμματική συμφωνία με το Υπουργείο Εσωτερικών για το έργο «Δημιουργία βάσης δεδομένων για τη συσχέτιση και διασύνδεση μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών των υποψηφίων με τις προκηρυσσόμενες θέσεις ευθύνης σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους» το οποίο ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο. O σκοπός του έργου είναι η δημιουργία ενός εργαλείου συσχέτισης και διασύνδεσης του γνωστικού αντικειμένου των μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών με τις αρμοδιότητες των προκηρυσσόμενων θέσεων ευθύνης στον δημόσιο τομέα. Η βάση δεδομένων βασίζεται στη διαλειτουργικότητα με άλλα συστήματα του δημοσίου τομέα όπως το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Τέλος, να αναφέρω ότι πρόσφατα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από την Κοινωνία της Πληροφορίας το έργο για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του ΑΣΕΠ. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος προσλήψεων, υπογραμμίζουν τον προσανατολισμό μας σε δράσεις που βασίζονται στη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.