Η άτυπη ανάθεση από τις ΗΠΑ στην Βρετανία της "κηδεμονίασ" της Ευρώπης προκαλεί ανησυχίες, λόγω της ιδιαιτέρως στενής σχέσης που διατηρεί η Βρετανία με την Τουρκία, η οποία επιβεβαιώθηκε τόσο κατά την Διάσκεψη της Γενεύης, όσο και κατά την πρόσφατη επίσκεψη της πρωθυπουργού Τερέζας Μέι στην Άγκυρα.
Το ενδιαφέρον της Βρετανίας για την κατάσταση στην Κύπρο συνδέεται με τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Βρετανίας, από την στιγμή που την παρέλαβε από τους Οθωμανούς δίδοντάς τους την δυνατότητα να διατηρούν ένα τμήμα εδάφους στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι Τούρκοι, από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, ήταν το χρήσιμο εργαλείο για τους Βρετανούς να αποτρέψουν τους Κυπρίους να ενωθούν με την Ελλάδα. Και το 1974, η Βρετανία λησμόνησε τον ρόλο της ως εγγυήτριας δύναμης για την ασφάλεια της Κύπρου και η Τουρκία κατέκτησε το 40% του κυπριακού εδάφους.
Τα δυο -κυρίως- τελευταία χρόνια συντελείται μεγάλη ανατροπή της "κρατούσας κατάστασης", με επιστέγασμα την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Όπου με τον όρο κρατούσα κατάσταση η Πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ περιέγραψε την παγκοσμιοποίηση, η οποία γέμισε με ελπίδες τους λαούς, διαφημισθείσα καταλλήλως, ιδιαιτέρως τον επιχειρηματικό κόσμο που πίστεψε ότι το άνοιγμα των αγορών αποτελούσε λαμπρό πεδίο διεθνούς δραστηριοποίησης, αλλά όχι μόνο δεν υλοποίησε καμιά από τις υποσχέσεις, απεναντίας είδαμε τις πολυεθνικές να γιγαντώνονται και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ασφυκτιούν. Αναμενόμενο ήταν, επειδή δεν ήσαν αφελείς αυτοί που επέβαλαν την παγκοσμιοποίηση, να αδειάσουν τα πορτοφόλια τους για να γεμίσουν τα πορτοφόλια άλλων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος μοιάζει έτοιμος να προσφέρει στους Βρετανούς όλη τη στήριξη την οποία έχουν ανάγκη, προκειμένου να βγουν από την Ε.Ε. χωρίς μεγάλες και επικίνδυνες αναταράξεις. Μάλιστα, αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν διαρρεύσει ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο το νέο "οικονομικό συμβόλαιο" ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Βρετανία μπορεί να υπογραφεί καταρχάς μέσα σε 90 ημέρες, με τις Βρυξέλλες να προειδοποιούν την Βρετανία, να μη ξεκινήσει παράλληλες συνομιλίες όσο η χώρα παραμένει μέλος της Ε.Ε.
Είτε σήμερα, είτε αύριο, έχει δρομολογηθεί η στενή συνεργασία ΗΠΑ-Βρετανίας, σε σημείο ώστε η Πρωθυπουργός της Βρετανίας ξεκαθάρισε ότι το όραμά της είναι η αναβίωση κι ενίσχυση του άξονα Λονδίνου Ουάσιγκτον, λέγοντας, λίγο υπερφίαλα ίσως, ότι «Οι δύο χώρες μας μαζί έχουν μια υποχρέωση να ηγηθούν. Διότι καθώς οι άλλοι επιταχύνουν ενώ εμείς υποχωρούμε είναι κακό για την Αμερική, την Βρετανία και τον κόσμο. Οι ημέρες κατά τις οποίες η Βρετανία και η Αμερική επενέβαιναν σε κυρίαρχα κράτη σε μία προσπάθεια επαναδημιουργίας με την δική μας εικόνα, έχουν παρέλθει. Αλλά δεν μπορούμε ν’ ανεχθούμε να παραμείνουμε άπραγοι όταν η απειλή είναι πραγματική κι όταν είναι προς το συμφέρον μας να επέμβουμε. Πρέπει να είμαστε ισχυροί, ευφυείς κι έξυπνοι. Και πρέπει να επιδείξουμε την απαραίτητη αποφασιστικότητα να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας».
Ο ενισχυμένος ρόλος της Βρετανίας την φέρει αναπότρεπτα σε θέση υποστήριξης των τουρκικών θέσεων. Ο επικεφαλής του Φόρειν Όφις, Μπόρις Τζόνσον, (με τους 20 + αξιωματούχους συμβούλους του) ήταν στην Γενεύη ως "δικηγόρος" του Ερντογάν Μάλιστα, ο Μπόρις, απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων για τις κατηγορίες εναντίον της τουρκικής κυβέρνησης, είπε ότι είναι πολύ σημαντικό να αναγνωριστεί ότι η τουρκική κυβέρνηση ήταν το θύμα μίας βίαιης απόπειρας πραξικοπήματος! «Ήταν εντελώς λάθος, νομίζω, από πολλές κυβερνήσεις στην ΕΕ να καταδικάσουν άμεσα την Τουρκία για την αντίδρασή της, αντί να δουν ότι πρέπει να υπάρχει μία ισορροπία».
Στην επίσκεψη της Μέι στην Τουρκία, και με την υπογραφή συμφωνίας για την από κοινού κατασκευή μαχητικών, είπε ότι η συμφωνία αυτή σημαδεύει την έναρξη μιας νέας και ενισχυμένης εμπορικής σχέσης με την Τουρκία. Κατά δεν την συνάντησή της με τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, όταν αυτός είπε πως αποβλέπουν σε μια βιώσιμη και δίκαιη λύση του Κυπριακού και για τις δύο πλευρές, που όμως «περνάει από την διατήρηση των εγγυήσεων», η Μέι δεν απάντησε, αλλά στη συνομιλία της με τον Ν. Αναστασιάδη φέρεται να παραδέχθηκε πως δεν την ενδιαφέρει ο θεσμός των εγγυήσεων. Θα αντιταχθεί όμως στην απαίτηση της Τουρκίας για παραμονή των εγγυητριών δυνάμεων;
Ο διαμορφούμενος Βρετανο-Τουρκικός "άξονας" στην Ανατ. Μεσόγειο, τι θα φέρει άραγε στο Κυπριακό, γνωστού όντος ότι τόσο το Σχέδιο Ανάν, όσο και τα προβαλλόμενα σχέδια της Άγκυρας, είναι βρετανικής εμπνεύσεως;
Πρέπει, επομένως, να θεωρείται βέβαιο ότι οι Βρετανοί θα προσπαθήσουν να κρατήσουν ζωντανή την ημιθανή διαδικασία των διαπραγματεύσεων, εξυπηρετώντας και το σχεδιασμό του Ερντογάν. Είναι, επίσης, πολύ πιθανόν το Κυπριακό να τεθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο της απόπειρας επηρεασμού εκ μέρους της Μ. Βρετανίας του συνόλου των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο τα βρετανικά σχέδια θα οδεύουν παραλλήλως προς τον αμερικανικό σχεδιασμό για την περιοχή, ή θα βρίσκονται σε αντίθεση. Αυτό θα φανεί, όταν καταστεί ξεκάθαρη η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.