Σχεδιασμός, κατάλογος, δανειζόμενα έργα, προϋπολογισμός, ασφάλειες, μεταφορικά. Μία χρονοβόρα διαδικασία για γερά νεύρα
Μόλις ξεκινήσει μια έκθεση στο περίφημο μουσείο Städel της Φρανκφούρτης, η δουλειά για την Κάτια Χίλμπιχ έχει τελειώσει. Η Κάτια Χίλμπιχ διευθύνει το τμήμα οργάνωσης εκθέσεων στο μουσείο. Μια καθόλου απλή υπόθεση και εξαιρετικά χρονοβόρα. Και όσο πιο γνωστά τα ονόματα των καλλιτεχνών τόσο πιο πολύς ο χρόνος που απαιτείται. Οι προετοιμασίες για τις εκθέσεις του 2020, 2021 και εν μέρει 2022 έχουν ξεκινήσει ήδη.
Για να πραγματοποιηθεί όμως μια έκθεση καταρχάς απαιτείται μια ιδέα. Η ιδέα του επιμελητή για την έκθεση του Ρούμπενς που θα εγκαινιαστεί το 2018 είναι η επιρροή που άσκησε ο μεγάλος Φλαμανδός καλλιτέχνης στους ομοτέχνους του. Ανάμεσα στην ιδέα και τα εγκαίνια μεσολαβούν περίπου τρία με πέντε χρόνια. «Ένας από τους κύριους λόγους που η διαδικασία διαρκεί τόσο πολύ είναι τα δανειζόμενα έργα» λέει η Κάτια Χίλμπιχ. «Εάν ο επιμελητής χρειάζεται συγκεκριμένα έργα, μπορεί να χρειάζεται και πολύ χρόνο για να πείσει αυτούς που θα τα δανείσουν. Και εάν αυτοί λένε «όχι» τότε ο επιμελητής θα πρέπει να επιμείνει και να ρωτήσει εάν μπορεί να περάσει να τους δει και να πιουν ένα καφεδάκι» επισημαίνει ο επιμελητής Φέλιξ Κρέμερ.
Προϋπολογισμός και συμβόλαια
Για να πραγματοποιηθεί όμως μια έκθεση καταρχάς απαιτείται μια ιδέα. Η ιδέα του επιμελητή για την έκθεση του Ρούμπενς που θα εγκαινιαστεί το 2018 είναι η επιρροή που άσκησε ο μεγάλος Φλαμανδός καλλιτέχνης στους ομοτέχνους του. Ανάμεσα στην ιδέα και τα εγκαίνια μεσολαβούν περίπου τρία με πέντε χρόνια. «Ένας από τους κύριους λόγους που η διαδικασία διαρκεί τόσο πολύ είναι τα δανειζόμενα έργα» λέει η Κάτια Χίλμπιχ. «Εάν ο επιμελητής χρειάζεται συγκεκριμένα έργα, μπορεί να χρειάζεται και πολύ χρόνο για να πείσει αυτούς που θα τα δανείσουν. Και εάν αυτοί λένε «όχι» τότε ο επιμελητής θα πρέπει να επιμείνει και να ρωτήσει εάν μπορεί να περάσει να τους δει και να πιουν ένα καφεδάκι» επισημαίνει ο επιμελητής Φέλιξ Κρέμερ.
Προϋπολογισμός και συμβόλαια
Μέχρι τρία χρόνια σχεδιασμού απαιτούν δυο σημαντικοί τομείς για το στήσιμο της έκθεσης στο μουσείο. Το ένα είναι η επιστημονική έρευνα γύρω από το θέμα και το άλλο είναι ο προϋπολογισμός. Πόσα χρήματα θα διατεθούν; Πόσα χρήματα μπορούν να καλυφθούν από χορηγούς; Πόσα έσοδα αναμένονται από τα εισιτήρια;
Μέχρι δυο χρόνια απαιτούνται για να συνταχθούν τα συμφωνητικά για τον δανεισμό των έργων από άλλα μουσεία, συλλογές και ιδιώτες. «Διαπραγματεύεται κανείς με τον καθένα ξεχωριστά, οι όροι είναι διαφορετικοί και απαιτείται πολύς χρόνος» δηλώνει η Κάτια Χίλμπιχ.
Ένα χρόνο πριν εγκαινιαστεί η έκθεση ξεκινά η διαφημιστική εκστρατεία με ενημερώσεις στα κοινωνικά δίκτυα. Εννέα μήνες πριν από τα εγκαίνια αρχίζει η μεταφορά των δανειζόμενων έργων. Όσο πιο μακριά, τόσο πιο ακριβά. Κάποια έργα πρέπει να έρθουν από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και να μεταφερθούν με καράβια. Πολλές φορές τα ποσά φθάνουν τα πενταψήφια νούμερα, ωστόσο η υπεύθυνη στο μουσείο Städel δεν θέλει να αναφερθεί σε συγκεκριμένους αριθμούς. Εκτός από τα μεταφορικά είναι όμως και η ασφάλεια, η οποία υπολογίζεται βάσει ποσοστών επί της αξίας του έργου.
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και άγχος
Μέχρι δυο χρόνια απαιτούνται για να συνταχθούν τα συμφωνητικά για τον δανεισμό των έργων από άλλα μουσεία, συλλογές και ιδιώτες. «Διαπραγματεύεται κανείς με τον καθένα ξεχωριστά, οι όροι είναι διαφορετικοί και απαιτείται πολύς χρόνος» δηλώνει η Κάτια Χίλμπιχ.
Ένα χρόνο πριν εγκαινιαστεί η έκθεση ξεκινά η διαφημιστική εκστρατεία με ενημερώσεις στα κοινωνικά δίκτυα. Εννέα μήνες πριν από τα εγκαίνια αρχίζει η μεταφορά των δανειζόμενων έργων. Όσο πιο μακριά, τόσο πιο ακριβά. Κάποια έργα πρέπει να έρθουν από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και να μεταφερθούν με καράβια. Πολλές φορές τα ποσά φθάνουν τα πενταψήφια νούμερα, ωστόσο η υπεύθυνη στο μουσείο Städel δεν θέλει να αναφερθεί σε συγκεκριμένους αριθμούς. Εκτός από τα μεταφορικά είναι όμως και η ασφάλεια, η οποία υπολογίζεται βάσει ποσοστών επί της αξίας του έργου.
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και άγχος
Μισό χρόνο πριν ξεκινήσει η έκθεση σχεδιάζεται η αρχιτεκτονική παρουσίαση στους χώρους του μουσείου. Πόσα και ποια έργα θα παρουσιαστούν. Μεμονωμένα ή σε ομάδες. Τι γίνεται με το φωτισμό;
Τρεις μήνες πριν από τα εγκαίνια γράφονται τα κείμενα για τον κατάλογο. «Ο μεγάλος μου εφιάλτης είναι να εγκαινιαστεί η έκθεση και να μην έχουν γίνει όλα στην εντέλεια, να παραμείνουν εκκρεμότητες. Το σημαντικό στη δουλειά είναι μια υγιής μίξη από χάος και ακρίβεια. Είναι πάντως μια δουλειά που χρειάζεται γερά νεύρα» καταλήγει η 47χρονη Κάτια Χίλμπιχ.
Σάντρα Τράουνερ / Μαρία Ρηγούτσου
Τρεις μήνες πριν από τα εγκαίνια γράφονται τα κείμενα για τον κατάλογο. «Ο μεγάλος μου εφιάλτης είναι να εγκαινιαστεί η έκθεση και να μην έχουν γίνει όλα στην εντέλεια, να παραμείνουν εκκρεμότητες. Το σημαντικό στη δουλειά είναι μια υγιής μίξη από χάος και ακρίβεια. Είναι πάντως μια δουλειά που χρειάζεται γερά νεύρα» καταλήγει η 47χρονη Κάτια Χίλμπιχ.
Σάντρα Τράουνερ / Μαρία Ρηγούτσου
Πηγή: Deutsche Welle