«Bus και Thess να μοιραστείς την ιδέα σου για πιο καινοτόμα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) στη Θεσσαλονίκη» ρώτησε το ΑΠΘ τους Θεσσαλονικείς.
Και αρκετοί από αυτούς αποδέχθηκαν με μεγάλη χαρά την πρό(σ)κληση καταθέτοντας ένα πλήθος, άλλοτε ρεαλιστικών και πρακτικών άλλοτε... τρελών, προτάσεων και λύσεων για να βελτιώσουν ένα πονεμένο κομμάτι στη ζωής της πόλης.
Μετακίνηση από αέρος μέσω επανδρωμένων drones, wi-fi και πρίζες εντός των αστικών λεωφορείων, ηλιακά panels για τροφοδότηση των πινακίδων σε «έξυπνες στάσεις», λειτουργία της θαλάσσιας συγκοινωνίας όλο το χρόνο καθώς και η δημιουργία ενός κοινωνικού δικτύου αποκλειστικά για χρήστες των ΜΜΜ της πόλης ήταν κάποιες από τις ιδέες που πρότειναν και ανήρτησαν οι πολίτες στην ειδική πλατφόρμα πληθοπορισμού του προγράμματος CIPTEC (δείτε εδώ).
Στόχος του ερευνητικού προγράμματος, που υλοποιεί το Αριστοτέλειο, είναι να εισαγάγει έναν νέο τρόπο σκέψης στον τομέα των Δημόσιων Συγκοινωνιών αλλά και να δημιουργήσει, εκμεταλλευόμενο τη συλλογική ευφυΐα μια «τράπεζα καινοτόμων προτάσεων» που θα παρέχει γνώση στους ενδιαφερόμενους φορείς. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε επτά ευρωπαϊκές χώρες ενώ αντίστοιχες πλατφόρμες έχουν δημιουργηθεί για το Ρότερνταμ, τη Νότια Τοσκάνη, τη Φρανκφούρτη αλλά το σύνολο της Ευρώπης.
Οι Θεσσαλονικείς ήταν σαν να περίμεναν από καιρό μια τέτοια ευκαιρία καθώς σε διάστημα περίπου τεσσάρων μηνών, στην πλατφόρμα κατατέθηκαν 129 ιδέες, εγγράφηκαν 451 χρήστες, έγιναν 63 σχόλια και καταμετρήθηκαν 827 ψήφοι.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η ανταπόκριση των Θεσσαλονικέων ξεπερνάει κατά πολύ τη συμμετοχή που υπήρχε στην πανευρωπαϊκή πλατφόρμα.
Το όραμα των Θεσσαλονικέων
«Υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση. Το κοινό κατανόησε ότι η πλατφόρμα είναι ένα βήμα έκφρασης για τη βελτίωση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και όχι μόνο ένα βήμα για να εκφράσουν τα παράπονα και τη δυσαρέσκειά τους. Ουσιαστικά η πλατφόρμα είναι το επόμενο στάδιο συλλογικότητας όπου πρέπει να προτείνουμε λύσεις. Εξάλλου, είναι η πρώτη φορά που οι πολίτες έχουν ένα τέτοιο βήμα, αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ» αναφέρει ο Γιώργος Καζάνας, ένα εκ των μελών της ερευνητικής ομάδας.
Σύμφωνα με τα μέλη της ομάδας, αρκετοί ήταν οι χρήστες που αφιέρωσαν πολύ χρόνο και κόπο για να συντάξουν τις προτάσεις τους, καθώς σε κάποιες εξ' αυτών περιλαμβάνονται μαθηματικοί υπολογισμοί, σχέδια και φωτογραφίες.
Οι χρήστες στάθηκαν σε μικρά θέματα της καθημερινής μεταφοράς μέχρι και σε μακροσκοπικά ζητήματα όπως η σύνδεση μεταξύ των ΜΜΜ που θα δημιουργηθούν στο μέλλον στη Θεσσαλονίκη.
Οι περισσότερες ιδέες που κατατέθηκαν κινήθηκαν γύρω από τη δημιουργία νέων μέσων, όπως τραμ, υπερυψωμένων λεωφορείων και προαστιακού σιδηροδρόμου, τη διαχείριση δυσκολιών στην πρόσβαση των δυτικών και βορειοδυτικών συνοικιών, τη συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών και των ΜΜΜ, τη βελτίωση, λειτουργική και αισθητική, των υποδομών, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, την τιμολογιακή πολιτική, και τη χρήση της τεχνολογίας και των mobile apps.
Οι τέσσερις νέοι απόφοιτοι του ΑΠΘ, οι οποίοι έχουν επιστημονική σχέση με το συγκοινωνιακό αντικείμενο και βρίσκονται πίσω από την πλατφόρμα, δηλώνουν ικανοποιημένοι και παράληλλα έκπληκτοι με τη συμμετοχή του κόσμου στη διαδικασία συλλογής ιδεών.
«Μερικές φορές θεωρούμε ότι οι πολίτες είναι μη experts, ωστόσο μας εκπλήσσουν με την ευρηματικότητα τους και μας δίνουν έναυσμα για περαιτέρω έρευνα» σχολιάζει ο Γιώργος Καζάνας.
Στο ίδιο πνεύμα η Νατάσα Ρουκούνη αναφέρει ότι κάποιος που προέρχεται από διαφορετικό πεδίο, μπορεί να σκεφθεί κάτι που εμείς που οι έχοντες επιστημονικό υπόβαθρο δεν το έχουν σκεφθεί. «Η διαφορετική οπτική γωνία δεν σε περιορίζει. Επειδή ένας πολίτης μπορεί να μην γνωρίζει τους περιορισμούς που αναγνωρίζουμε εμείς, σκέφτεται ελεύθερα, out of the box», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Η δημιουργική σκέψη “έξω από το κουτί” είναι και ένα από τα μότο μας» συμπληρώνει η Αφροδίτη Σταμέλου, τονίζοντας ότι το ενδιαφέρον στοιχείο στη συγκεκριμένη διαδικασία είναι ότι ζητούνται ιδέες από τους ίδιους τους χρήστες, που έχουν καθημερινή και άμεση επαφή με τα ΜΜΜ.
«Οι ιδέες ξεκινάνε από τη βάση, τους πολίτες, και έπειτα φθάνουν στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Η πλατφόρμα είναι προσβάσιμη σε όλους, ώστε οι γνώμες και τα προβλήματα να μπορούν να τροφοδοτήσουν μεταξύ άλλων και τους αρμόδιους φορείς» προσθέτει η κ. Σταμέλου.
Υπογραμμίζοντας τη σημασία του πρότζεκτ, ο Βαγγέλης Γενήτσαρης ανέφερε ότι Μεσα Μαζικής Συγκοινωνίας είναι ένας τομέας που επηρεάζει σχεδόν όλες τις πτυχές της ζωής της πόλης. «Το δίκτυο των ΜΜΜ καθορίζει και τον ρυθμό και τον ιστό μιας πόλης» τονίζει.
Το επόμενο βήμα
Οι ιδέες που αναρτώνται στην πλατφόρμα ψηφίζονται από το κοινό. Αυτές που θα συγκεντρώσουν τις περισσότερες ψήφους, θα χαρίσουν στους εμπνευστές τους δώρα, όπως ένα tablet και κάρτες απεριόριστων διαδρομών από τον ΟΑΣΘ.
Στη συνέχεια οι βραβευμένες ιδέες των πλατφορμών των τεσσάρων πόλεων αλλά και της πανευρωπαϊκής θα συμπεριληφθούν σε ένα ερωτηματολόγιο που θα διαμοιρασθεί στις αντίστοιχες πόλεις συμπεριλαμβανομένης της Θεσσαλονίκης.
Τέλος, οι ιδέες θα παρουσιασθούν και σε ένα συνέδριο κοινωνική επιχειρηματικότητας που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του προγράμματος.
Πληροφορίες για το πρόγραμμα
Η διαγωνιστική διαδικασία κατάθεσης ιδεών λήγει επίσημα στις 31 Μαρτίου 2017.
Η ομάδα απαρτίζεται από τους Βαγγέλη Γενήτσαρη, Γιώργο Καζάνα, Νατάσα Ρουκούνη και Αφροδίτη Σταμέλου. Ο επιστημονικά υπεύθυνος είναι ο καθηγητής Αριστοτέλης Νανιόπουλος.
Στο πλαίσιο συλλογής καινοτόμων ιδεών, πραγματοποιήθηκαν και δύο workshops τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο αντίστοιχα. Στο πρώτο συμμετείχε ενδεικτικό δείγμα του τοπικού πληθυσμού ενώ στο δεύτερο συμμετείχαν από κοινού ειδικοί πάνω στο θέμα και απλοί πολίτες.
Το πρότζεκτ χρηματοδοτείται από το Horizon 2020.
Η φωτογραφία συνοδεύει μια από τις ιδέες της πλατφόρμας του προγράμματος.