Σημαντικά προβλήματα, παραλείψεις και παραβάσεις στη λειτουργία του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων της Ευκαρπίας κατέγραψε η τριμελής δημοτική επιτροπή κοινωνικού ελέγχου του δήμου Παύλου Μελά, σε ξαφνικό και απροειδοποίητο έλεγχο που διενήργησε την περασμένη Τρίτη στις εγκαταστάσεις του νεόδμητου Σταθμού.
Ύστερα από ενδελεχή έλεγχο που κράτησε πάνω από δύο ώρες, η επιτροπή συνέταξε έκθεση που περιλαμβάνει τα συμπεράσματα και τα προβλήματα που εντοπίστηκαν, με στόχο να δημοσιοποιηθούν στο ευρύ κοινό, αλλά και στους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς (ΦΟΔΣΑ, Δήμος Παύλου Μελά, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, Υπουργείο Περιβάλλοντος), προκειμένου αν χρειαστεί να γίνουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του ΣΜΑ, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), η προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής και η όχληση που δύναται να υπομένουν οι κάτοικοι της περιοχής.
Συγκεκριμένα, η τριμελής επιτροπή διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, διαρροές υγρών (σκουπιδόζουμο) να διασκορπίζονται τόσο στους χώρους του ΣΜΑ όσο στους παρακείμενους δρόμους στη γύρω περιοχή (πριν την είσοδο στο ΣΜΑ και μέχρι την έξοδο της εθνικής για Δερβένι). «Το αποτέλεσμα είναι οι δρόμοι να είναι λερωμένοι, ενώ εγείρονται ερωτήματα αν η έντονη οσμή που υπάρχει στους δρόμους εξαιτίας του “σκουπιδόζουμου” εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα και προστίθεται: «Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι η πλειοψηφία των κοντέινερ (αν και καινούρια, με μόλις λίγους μήνες λειτουργίας), αντί να είναι στεγανά όπως προβλέπεται, παρουσίαζαν σημαντικές διαρροές. Για την κατάσταση στους δρόμους διαπιστώθηκε ότι σημαντική αιτία του προβλήματος αποτελεί η παράλειψη εκ μέρους του ΦΟΔΣΑ προμήθειας μηχανημάτων τύπου Σαρώθρου, υδροφόρων κλπ. τα οποία θα καθάριζαν τους δρόμους».
Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι δεν έχει γίνει καμία δενδροφύτευση, παρά τα όσα είχαν εξαγγελθεί (τόσο μέσα στο χώρο και σύμφωνα με τα σχέδια που προβάλλανε το ΣΜΑ Ευκαρπίας, όσο και στα υπόλοιπα 70 στρέμματα του οικοπέδου), παρά μόνο περίπου 20 δεντράκια τα οποία ποτίζονται από την έξοδο του βιολογικού καθαρισμού. «Τα μισά από αυτά "κάηκαν" για άγνωστους λόγους. Το σίγουρο είναι ότι ο διαμορφωμένος χώρος είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν που παρουσιάστηκε στις μακέτες. Αντί για δέντρα και νησίδες πρασίνου, υπάρχουν χαλίκια, πέτρες και δρόμοι», επισημαίνεται με νόημα στην έκθεση.
Επιπροσθέτως, παρατηρήθηκε ότι εκτός από τους δήμους των οποίων τα απορρίμματα προβλέπεται να αποτίθενται στον Σταθμό (Παύλου Μελά, Κορδελιού, Αμπελοκήπων, Νεάπολης, Δέλτα, Ωραιοκάστρου και το 60% του δ. Θεσσαλονίκης), υπάρχουν και... εισαγόμενα σκουπίδια. Την ίδια στιγμή, ο δήμος Θεσσαλονίκης, παρά το ποσοστό που του αναλογεί (60% για το ΒΔ τομέα), δεν έχει αποθέσει ούτε ένα απορριμματοφόρο.
Ειδικότερα, στον ΣΜΑ Ευκαρπίας αποτίθεται και από:
i) όλο τον Νομό Κατερίνης (με την αιτιολογία ότι προέκυψε πρόβλημα στο ΧΥΤΑ του Νομού Κατερίνης και επειδή δεν έχουν ΣΜΑ, μέχρι να επιλυθεί το πρόβλημα θα εξυπηρετούνται από το ΣΜΑ Ευκαρπίας).
ii) από το Δήμο Θερμαϊκού (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
iii) από το Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
iv) από το Δήμο Καλαμαριάς (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
«Για τα ζητήματα ii, iii και iv ζητήθηκαν διευκρινίσεις και ως αιτιολόγηση παρουσιάστηκε ότι υπήρξε πολιτική απόφαση ως υποκατάσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης», διευκρινίζει η έκθεση.
Αναλυτικά το πόρισμα της επιτροπής:
«Την Τρίτη 11 Ιουλίου, η δημοτική επιτροπή κοινωνικού ελέγχου του δήμου Παύλου Μελά για το ΣΜΑ Ευκαρπίας, αποτελούμενη από 3 μέλη (Ασλανίδης Γεώργιος, Σπάσος Μιχάλης, Κουτσονικόλας Δημήτριος), επισκέφτηκε τις εγκαταστάσεις του νέου Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων.
Η επίσκεψη έγινε απροειδοποίητα, με σκοπό τον ξαφνικό έλεγχο των εγκαταστάσεων και της λειτουργίας του ΣΜΑ Ευκαρπίας, ο οποίος εγκαινιάστηκε στις 6/3/2017.
Η επιτροπή έπειτα από τη συνάντησή της με τον Διευθυντή του σταθμού κ. Δαχλίδη Αντώνιο (και Προϊστάμενο Περιφερειακής Διεύθυνσης Επεξεργασίας και Μεταφοράς Α.Σ.Α.) και ύστερα από ενδελεχή έλεγχο που κράτησε πάνω από 2 ώρες συνέταξε έκθεση που περιλαμβάνει τα συμπεράσματα και τα προβλήματα που εντοπίστηκαν, με στόχο να δημοσιοποιηθούν στο ευρύ κοινό, αλλά και στους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς (ΦΟΔΣΑ, Δήμος Παύλου Μελά, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, Υπουργείο Περιβάλλοντος), προκειμένου αν χρειαστεί να γίνουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του ΣΜΑ, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), η προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής και η όχληση που δύναται να υπομένουν οι κάτοικοι της περιοχής.
Η έκθεση η οποία συντάχτηκε είναι η εξής:
Έπειτα από 2ωρο έλεγχο στις εγκαταστάσεις του ΣΜΑ Ευκαρπίας προέκυψαν τα παρακάτω αριθμημένα συμπεράσματα.
Α. Ο ΣΜΑ Ευκαρπίας στην Ε.Π.Ο. αναφέρεται ως ΣΜΑ Βόρειο Δυτικού Τομέα Θεσσαλονίκης και οι Δήμοι από τους οποίους θα προέρχονται τα απορρίμματα είναι: 1. Παύλου Μελά, 2. Ευόσμου - Κορδελιού, 3. Αμπελοκήπων-Μενεμένης, 4. Συκεών-Νεάπολης, 5. Δέλτα, 6. Ωραιοκάστρου (Δυτική Θεσσαλονίκη) και 7. το 60% του Δήμου Θεσσαλονίκης με χωροταξική εφαρμογή από το Δημαρχείο και Δυτικά.
Παρατηρήθηκε ότι εκτός από τους Δήμους 1-6, αποτίθενται απορρίμματα και από:
i) όλο το Νομό Κατερίνης (με την αιτιολογία ότι προέκυψε πρόβλημα στο ΧΥΤΑ του Νομού Κατερίνης και επειδή δεν έχουν ΣΜΑ, μέχρι να επιλυθεί το πρόβλημα θα εξυπηρετούνται από το ΣΜΑ Ευκαρπίας).
ii) από το Δήμο Θερμαϊκού (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
iii) από το Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
iv) από το Δήμο Καλαμαριάς (Ανατολική Θεσσαλονίκη)
Να σημειωθεί ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης, παρά το ποσοστό που του αναλογεί (60% για το ΒΔ τομέα), δεν έχει αποθέσει ούτε ένα απορριμματοφόρο στο ΣΜΑ Ευκαρπίας.
Για τα ζητήματα ii, iii και iv ζητήθηκαν διευκρινίσεις και ως αιτιολόγηση παρουσιάστηκε ότι υπήρξε πολιτική απόφαση ως υποκατάσταση του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Β. Σύμφωνα με στοιχεία που ζητήθηκαν από την επιτροπή για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο 2017, προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:
i) η μέση δυναμικότητα εκτιμάται στους 700 τόνους ημερησίως.
ii) η μέγιστη δυναμικότητα παρατηρείται την ημέρα Δευτέρα και πλησιάζει περίπου τους 1100 τόνους.
iii) το κάθε κοντέινερ μεταφέρει σε ποσότητα απορριμμάτων περίπου 2,2 απορριμματοφόρα. Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι η τεχνικοοικονομική μελέτη που είχε κάνει ο ΦΟΔΣΑ πριν από μερικά χρόνια για να δικαιολογήσει την κατασκευή του ΣΜΑ Ευκαρπίας ανέφερε για 3,7 απορριμματοφόρα ανά κοντέινερ.
iv) το ωράριο λειτουργίας του σταθμού είναι από τις 6 π.μ. μέχρι τις 4 μ.μ. (10ωρη λειτουργία). Με εξαίρεση το Δήμο Θεσσαλονίκης που λειτουργεί σε 24ωρη βάση στην αποκομιδή απορριμμάτων, ο οποίος όμως δεν αποθέτει απορρίμματα στο ΣΜΑ Ευκαρπίας όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, όλοι οι υπόλοιποι Δήμοι λειτουργούν μέχρι τις 2 μ.μ.
v) οι πρέσες χρησιμοποιούνται όλες ταυτόχρονα μόνο στις ώρες αιχμής (γύρω στις 11-1 το μεσημέρι κάθε Δευτέρας).
Να σημειωθεί ότι η Ε.Π.Ο. αναφέρει ότι ο ΣΜΑ Ευκαρπίας κατασκευάστηκε για μέση δυναμικότητα 1100 τόνους και μέγιστη 2340 τόνους ημερησίως. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν αφαιρεθούν από τη δυναμικότητα τα απορρίμματα που αποθέτουν Δήμοι που δεν προβλέπονται στην Ε.Π.Ο. τότε η μέση και η μέγιστη δυναμικότητα θα ήταν πολύ μικρότερες.
Γ. Από τον έλεγχο που έγινε για τον τρόπο διαχείρισης των υγρών που προκύπτουν από τη συμπίεση των απορριμμάτων προέκυψε ότι υπάρχει εγκατεστημένη μονάδα Βιολογικής επεξεργασίας. Η μονάδα είναι σχεδόν σε πλήρη λειτουργία (εκκρεμεί να ολοκληρωθεί η μονάδα ξήρανσης και αδρανοποίησης της παραγόμενης ιλύος) και τα επεξεργασμένα λύματα που προκύπτουν συγκεντρώνεται σε ανοιχτή δεξαμενή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν για άρδευση του χώρου. Τυχόν υπερχείλιση της δεξαμενής οδηγείται μέσω σωληνώσεων σε σημεία εντός του οικοπέδου του ΣΜΑ, σύμφωνα με το σχέδιο που παρουσιάστηκε. Η επιτροπή ελέγχου ζήτησε να γίνουν και να παρουσιαστούν αναλύσεις στα επεξεργασμένα λύματα που προκύπτουν από την μονάδα βιολογικού καθαρισμού, ώστε να διαπιστωθεί η επάρκεια της επεξεργασίας. Τέτοια στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα κατά την ημέρα ελέγχου.
Δ. Από τον έλεγχο που έγινε στον χώρο εκφόρτωσης των απορριμμάτων στις πρέσες (κλειστός χώρος) διαπιστώθηκε πολύ υψηλή συγκέντρωση σκόνης και αιωρούμενων σωματιδίων, τα οποία ήταν ορατά ακόμη και με “γυμνό” μάτι. Η επιτροπή ελέγχου ζήτησε διευκρινίσεις και ενημερώθηκε ότι έχει δρομολογηθεί η προμήθεια και εγκατάσταση ενός ειδικού συστήματος με καταιωνιστήρες (το οποίο δεν προβλεπόταν στην αρχική μελέτη) για τον περιορισμό του προβλήματος.
Ε. Από τον έλεγχο που έγινε σε διερχόμενα αλλά και σε σταθμευμένα κοντέινερ (όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες που επισυνάπτονται μαζί με την έκθεση) διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν διαρροές υγρών (σκουπιδόζουμος) οι οποίες διασκορπίζονται τόσο στους χώρους του ΣΜΑ όσο και στους παρακείμενους δρόμους στη γύρω περιοχή (πριν την είσοδο στο ΣΜΑ και μέχρι την έξοδο της εθνικής για Δερβένι). Το αποτέλεσμα είναι οι δρόμοι να είναι λερωμένοι, ενώ εγείρονται ερωτήματα αν η έντονη οσμή που υπάρχει στους δρόμους εξαιτίας του “σκουπιδόζουμου” εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι η πλειοψηφία των κοντέινερ (αν και καινούρια, με μόλις λίγους μήνες λειτουργίας), αντί να είναι στεγανά όπως προβλέπεται, παρουσίαζαν σημαντικές διαρροές. Για την κατάσταση στους δρόμους διαπιστώθηκε ότι σημαντική αιτία του προβλήματος αποτελεί η παράλειψη εκ μέρους του ΦΟΔΣΑ προμήθειας μηχανημάτων τύπου Σαρώθρου, υδροφόρων κλπ. τα οποία θα καθάριζαν τους δρόμους. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι ζητήθηκε και χρησιμοποιήθηκε το σάρωθρο του Δήμου Παύλου Μελά για την περιστασιακή αντιμετώπιση του προβλήματος. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι η επιτροπή ενημερώθηκε ότι έχει δρομολογηθεί η προμήθεια κατάλληλων μηχανημάτων για την μόνιμη αντιμετώπιση του προβλήματος.
ΣΤ. Διαπιστώθηκε ότι δεν έχει γίνει καμία δενδροφύτευση, παρά τα όσα είχαν εξαγγελθεί (τόσο μέσα στο χώρο και σύμφωνα με τα σχέδια που προβάλλανε το ΣΜΑ Ευκαρπίας, όσο και στα υπόλοιπα 70 στρέμματα του οικοπέδου), παρά μόνο περίπου 20 δεντράκια τα οποία ποτίζονται από την έξοδο του βιολογικού καθαρισμού. Τα μισά από αυτά "κάηκαν" για άγνωστους λόγους. Το σίγουρο είναι ότι ο διαμορφωμένος χώρος είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν που παρουσιάστηκε στις μακέτες. Αντί για δέντρα και νησίδες πρασίνου, υπάρχουν χαλίκια, πέτρες και δρόμοι».