Skip to main content

Όταν ένα τριήμερο υπενθυμίζει την τουριστική γύμνια της Θεσσαλονίκης

Η Θεσσαλονίκη χάνει σημαντικές δυνατότητες κοσμοπολιτισμού, που σημαίνει παραγωγή πλούτου, οικονομική ανάπτυξη και τόνωση της απασχόλησης.

Το τριήμερο του Αγίου Δημητρίου και της 28ης Οκτωβρίου ήταν ανέκαθεν εκδρομικό για πολλούς Θεσσαλονικείς. Ειδικά εάν προηγείται ή ακολουθεί Σαββατοκύριακο και οι τρεις ημέρες γίνονται πέντε, οι δυνατότητες απόδρασης διευρύνονται.

Όπως συνέβη φέτος. Διότι ακόμη και τα χρόνια της κρίσης, των μνημονίων, της υπερφορολόγησης, της υποαπασχόλησης και της ανεργίας υπάρχουν αυτοί που επιλέγουν να κόψουν από αλλού για να αλλάξουν λίγο τον αέρα τους. Δημοφιλείς προορισμοί είναι οι πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης, εσχάτως και των Βαλκανίων, που θεωρούνται οικονομικά προσιτοί προορισμοί. Πόλεις όπως η Πράγα, η Βουδαπέστη, η Βιέννη, το Μόναχο, το Βελιγράδι, το Βουκουρέστι, που δεν έχουν τη λάμψη των μεγάλων μητροπόλεων της Ευρώπης (Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο κ.λπ.), αλλά καταφέρνουν να συγκεντρώσουν τουριστικό ενδιαφέρον. Πόλεις που προσφέρονται για ολιγοήμερες αποδράσεις –ακόμη και για το Σαββατοκύριακο (city break). Πόλεις που καταφέρνουν να πουλάνε ακόμη και την εικόνα ενός συμπαθούς σκύλου, που ρεμβάζει σε κάποιο παράθυρο. Πόλεις που φαινομενικά τουλάχιστον έχουν αρκετές αναλογίες με τη Θεσσαλονίκη, η οποία όμως στην πράξη υστερεί δραματικά και χάνει σημαντικές δυνατότητες κοσμοπολιτισμού, που σημαίνει παραγωγή πλούτου, οικονομική ανάπτυξη και τόνωση της απασχόλησης.  

Οι διαφορές της Θεσσαλονίκης με αυτές τις πόλεις είναι κατά βάσιν τρεις. Καταρχάς η περιορισμένη αναγνωρισιμότητα, αφού η Θεσσαλονίκη ποτέ δεν κατάφερε να προβάλει συστηματικά τον εαυτό της, δηλαδή την εικόνα της. Ως αποτέλεσμα όλες οι μετρήσεις δείχνουν ότι εκτός των ελληνικών συνόρων και πέραν των νοτίων Βαλκανίων παραμένει μια πόλη συγκλονιστικά άγνωστη. Δεύτερον, η έλλειψη διαμορφωμένου τουριστικού προϊόντος, που οφείλει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ιστορία, αστικό περιβάλλον, αγορά, ψυχαγωγία και διασκέδαση. Όλα μαζί. Η Θεσσαλονίκη τα διαθέτει όλα αυτά, ένα - ένα ξεχωριστά. Συνολικό πακέτο, όμως, δεν υπάρχει, αφού ποτέ και κανείς δεν ασχολήθηκε συστηματικά για να το δημιουργήσει. Κάτι που συνδέεται με την τρίτη διαφορά: την απουσία οργάνωσης και τουριστικής κουλτούρας. Αυτό σημαίνει ότι η κοινωνία και ο επαγγελματικός κόσμος οφείλουν να συντονιστούν στη λογική της φιλοξενίας. Της εξυπηρέτησης του επισκέπτη, χωρίς καμία ένσταση ή έκπτωση. Με όσες θυσίες κι αν χρειαστούν. Από τη Θεσσαλονίκη λείπουν δυστυχώς πολλά βασικά. Από το ότι δεν υπάρχει καθορισμένο σημείο για τη στάθμευση των τουριστικών λεωφορείων που φέρνουν κόσμο στο κέντρο, μέχρι την εξαιρετικά προβληματική σύνδεση της πόλης με το αεροδρόμιο. Εκτός κι αν θεωρείται σύνδεση το ένα λεωφορείο του ΟΑΣΘ κάθε μισή ή μία ώρα, με επιβάτες και βαλίτσες να μετακινούνται φύρδην μίγδην! Το μόνο που απομένει είναι τα ταξί, οι ταρίφες των οποίων από ένα σημείο προς ένα άλλο –για παράδειγμα από το αεροδρόμιο προς κάποιο ξενοδοχείο ή το αντίστροφο- είναι ζήτημα αν συμπίπτουν δύο φορές! Είναι μια πόλη με ένα κέντρο εντελώς αχαρτογράφητο (κυριολεκτικά) για κάποιον ξένο, αφού ούτε καν χάρτες –σαν κι αυτούς που σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις βρίσκεις οπουδήποτε και σε όσα αντίγραφα τραβάει η ψυχή σου- υπάρχουν. Για να μη μιλήσουμε για ευταξία, καθαριότητα, λειτουργικότητα, πληροφορίες, όλα αυτά που κάνουν ελκυστικό το αστικό περιβάλλον.

Το κακό με την περίπτωση της Θεσσαλονίκης είναι ότι όλα αυτά είναι γνωστά και καταγεγραμμένα εδώ και πολλά χρόνια. Τα λένε και τα ξαναλένε οι επαγγελματίες του τουρισμού και τις φιλοξενίας. Τα συζητούν και τα ξανασυζητούν μεταξύ τους όσοι τυχαίνει να πάνε ένα ταξίδι και κάνουν συγκρίσεις. Τα αναλύουν και τα ανασχεδιάζουν οι αρμόδιοι της αυτοδιοίκησης και της κεντρικής εξουσίας. Το ακόμη χειρότερο είναι ότι δεν χρειάζονται λεφτά για να αλλάξουν μερικά πράγματα!

Ο τουρισμός είναι στην Ελλάδα ολόκληρη βιομηχανία, που στηρίζεται κατά βάσιν σε δύο πυλώνες: στην ιστορία και στις καλοκαιρινές διακοπές (ήλιος, θάλασσα, ξεκούραση). Η Θεσσαλονίκη, προφανώς, δεν εμπίπτει σε καμία από τις δύο κατηγορίες, παρά το γεγονός ότι έχει πλούσια ιστορία και σε κοντινή απόσταση υπάρχουν μοναδικά παγκόσμια μνημεία. Δεν μπορεί, λοιπόν, κάτι φταίει. Τόσο δύσκολο είναι να το βρούμε και να το… παλέψουμε;