«Ακόμη κι αν κατά το παρελθόν η πορεία ή το όραμα για μια ηνωμένη Ευρώπη κατανοούνταν με την έννοια ενός μονόδρομου κι ο συνασπισμός όλο και περισσοτέρων ευρωπαϊκών κρατών ως εγγύηση της ειρήνης και της αρμονίας, απεδείχθη τελευταίως ότι η ευρωπαϊκή ιδέα στηρίζεται σε ασταθή θεμέλια, ενώ ταυτοχρόνως καλείται να αντιμετωπίσει πολλά και διάφορα φαντάσματα», τόνισε ο μητροπολίτης Αυστρίας και έξαρχος Ουγγαρίας Αρσένιος σε διάλεξη που έδωσε στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης με θέμα «Ο ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και Θεολογίας για την Ευρώπη». Μάλιστα, προσδιόρισε ότι «Κίνδυνο για το ευρωπαϊκό όραμα δεν αποτελεί μόνον η πρόσφατη έξοδος της γηραιάς Αλβιόνας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά γενικότερα κάθε μορφή ριζοσπαστικοποίησης προς οποιαδήποτε πολιτική κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι κινδυνεύει το όραμα των Ευρωπαίων προγόνων μας με στόχο την πολιτική ενότητα της Ευρώπης για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας της γηραιάς ηπείρου».
Επιπλέον, αναφέρθηκε στον μόνιμο πια κίνδυνο της τρομοκρατίας και τον φόβο, «ο οποίος με κάθε νέο χτύπημα σε κάποια ευρωπαϊκή πόλη διαρκώς αυξάνει, καθώς και οι ροές των προσφύγων, που σε πολλούς δίδουν την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα τεράστιο εθνικοθρησκευτικό παλιρροϊκό κύμα, το οποίο απειλεί να πλημμυρίσει την χώρα φιλοξενίας των, προκαλούν ανησυχίες και υποψίες που μελλοντικώς θα διαμορφώσουν ουσιαστικά τον τύπο του ευρωπαϊκού μας πολιτισμού». Επ' αυτού, δήλωσε «σαφώς πεπεισμένος ότι βρισκόμαστε σήμερα σε ένα τέτοιο σημείο καμπής της ιστορίας της Ευρώπης, με αποτέλεσμα όχι να αφήσουμε απλώς εποχή, αλλά κατά κύριο λόγο να χαράξουμε τη νέα που βρίσκεται προ των πυλών».
O ομιλητής αναφέρθηκε στις σχέσεις Ευρώπης και Ορθοδοξίας από την ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ το 1981 και ακολούθως των ορθοδόξων κρατών της Κύπρου, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, αλλά και στην παρουσία των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών εντός ευρωπαϊκών χωρών και στη συνέχεια μίλησε για το ευρωπαϊκό ζήτημα ως ανθρωπιστικό ζήτημα και για τη σχέση της Ορθόδοξης Θεολογίας με τον ευρωπαϊκό ανθρωπισμό. «Με την ιδιότητα του ιεράρχη αναρωτήθηκα ποιον ρόλο πρέπει και καλείται να διαδραματίσει η Ορθόδοξη Εκκλησία και Θεολογία στην Ευρώπη όπως αυτή διαμορφώνεται σήμερα; Τι σημαίνει Ευρώπη για την Ορθοδοξία και αντιστρόφως, τι σημαίνει Ορθοδοξία για την Ευρώπη;», σημείωσε για να υπογραμμίσει ότι «Το ορθόδοξο πλήρωμα αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστο θρησκευτικό και πολιτιστικό τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ειδικότερα, όπως σημείωσε, «Ως μέλος του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, του Οικουμενικού Συμβουλίου Εκκλησιών, αλλά και πολλών διαχριστιανικών και διαθρησκευτικών Επιτροπών, η Ορθόδοξη Εκκλησία συμβάλλει καθοριστικά, σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο, στη συνύπαρξη των διαφορετικών πολιτισμών, των διαφόρων θρησκευτικών δοξασιών, αλλά και των ιδεολογιών γενικότερα. Πέραν τούτου, την απασχολούν διάφορα ηθικά και οικολογικά ζητήματα, τα οποία πρωτίστως αναδεικνύει και επισημαίνει η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, αφού, ως φαίνεται, πρόκειται να διαμορφώσουν όχι μόνον το αύριο της Ευρώπης, αλλά και του πλανήτη μας».
Πρότεινε ως λύση στην κρίση και τα σύγχρονα προβλήματα της Ευρώπης τον επανευαγγελισμό, διότι «Η αποπομπή της Θεολογίας από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα κατά τις τελευταίες δεκαετίες είχε ως αποτέλεσμα να μην είναι ικανός ο άνθρωπος να αναγνωρίζει πια κάποια απόλυτη αλήθεια. Η εκκοσμίκευση, με την έννοια της ανθρωποποίησης και αποϊεροποίησης του θείου, δεν επέφερε μόνον την κρίση της πίστεως στις Εκκλησίες της Δύσης, αλλά καθρεπτίζεται και στην κρίση της διάρθρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Οι άνθρωποι χάνουν την εμπιστοσύνη τους, αφού πλέον δεν μπορούν να εναποθέσουν τις ελπίδες τους για το μέλλον, μήτε στις ευρωπαϊκές δομές μήτε όμως και στην Εκκλησία σε πολλές περιοχές. Η Ορθόδοξη Θεολογία και Εκκλησία καλείται να διαδραματίσει, ιδιαιτέρως εν μέσω αυτής της κρίσεως της πίστεως, έναν σημαντικό και καταλυτικό ρόλο».
Τέλος, επισήμανε την αξία του βιώματος ως προτύπου και της προσευχής στην καθημερινότητα του ανθρώπου: «Η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων κατοχυρώνεται μέσα από το γεγονός της ενανθρωπήσεως του Θεού. Εδώ παρουσιάζεται η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων στην πιο ολοκληρωμένη μορφή της. Αυτή ενέχει και μια σωτηριολογική διάσταση, αφού μόνον επί τη βάσει της αξιοπρέπειας των πάντων δύναται να επιτευχθεί μια συμβίωση. Όταν διαμορφώσουμε συνειδητά κατά τέτοιον τρόπο την ζωή μας, βιώνουμε ήδη από το παρόν αυτό που μας αποκαλύπτεται στην πληρότητά του στα έσχατα. Κάθε άνθρωπος αποτελεί εικόνα Θεού και μόνον μέσα από το γεγονός αυτό πρέπει να κατανοείται η ευρωπαϊκή αντίληψη περί ανθρώπου. Η επανεισαγωγή της ευρωπαϊκής κοινωνίας σε αυτό το μυστήριο αποτελεί και την διακονία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όχι μόνο μέσα από τον λόγο, κυρίως μέσα από το τρόπο ζωής της. Η Εκκλησία καλείται στην ουσία να αποτελέσει εκείνη την προφητική-εσχατολογική φωνή της κοινότητας, η οποία θα προβάλλει συνεχώς την αλήθεια ως απόλυτο ανθρωπιστικό δικαίωμα», πρόσθεσε.
Ο μητροπολίτης Αυστρίας, έξαρχος Ουγγαρίας και Μεσευρώπης Αρσένιος (Καρδαμάκης), διδάκτωρ Θεολογίας, έδωσε την ανωτέρω διάλεξη, χθες, στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών μαθημάτων του διευθυντή του Τομέα Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Γραμματείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, καθηγητή Πατρολογίας, Χρήστου Αραμπατζή.