Skip to main content

Ο δύσκολος συνδυασμός βιώσιμης παραγωγής και πράσινου επιχειρείν

Άρθρο του προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Αθανάσιου Σαββάκη για τις προοπτικές του πράσινου επιχειρείν στη χώρα μας.

Του Αθανάσιου Σαββάκη*

Με αφορμή την επιτακτική αναζήτηση του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας μας, θα πρέπει κατ’ αρχήν να εξετάσουμε το θέμα της συσχέτισης της βιώσιμης παραγωγής και της πράσινης επιχειρηματικότητας. Πολλά διαβάζουμε καθημερινά, αλλά η προσέγγιση του θέματος δεν εύκολη. Τα ζητήματα της πράσινης επιχειρηματικότητας είναι ιδιαίτερα σύνθετα και αρκετά δύσκολα για τις επιχειρήσεις. Αν, λοιπόν, εξετάσουμε μόνον την πλευρά της πράσινης επιχειρηματικότητας που σχετίζεται με το περιβάλλον, θα λέγαμε ότι η προσαρμογή των επιχειρήσεων στο θέμα ούτε προφανής είναι, ούτε αυτόματη. Συνεπώς θα πρέπει τόσο ως επιχειρήσεις, αλλά κυρίως ως πολιτεία να αποφασίσουμε με ποιους όρους και με ποιες προϋποθέσεις θα μετεξελιχθούν οι επιχειρήσεις μας σε πράσινες. Καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα υπάρχουν περί τα 600 και πλέον νομοθετήματα για το περιβάλλον και τα 150 από αυτά αφορούν άμεσα τη βιομηχανία.

Όλα αυτά συνθέτουν ένα πλαίσιο θεσμών και διαδικασιών, που είναι αδύνατον να αφομοιωθεί και να ενσωματωθεί στο σύνολό του στην καθημερινή πρακτική των μεταποιητικών επιχειρήσεων. Πολλές φορές, μάλιστα, είναι έντονα περιοριστικό, πολλές φορές αλληλοεπικαλυπτόμενο, και ως εκ τούτου, αντιαναπτυξιακό. Οπότε, πως μπορούμε να μεταβούμε σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, ειδικά στην Ελλάδα, όταν από μόνοι μας έχουμε θέσει πλήθος περιορισμών που στην ουσία τους αναιρούν αυτό το μοντέλο πριν ακόμη υιοθετηθεί;

Άρα, αν μιλήσουμε για την περιβαλλοντική πλευρά της πράσινης επιχειρηματικότητας πιο συγκεκριμένα, ουσιαστικά οι μόνες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να συμμορφωθούν με τις επιταγές της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ούτως ώστε να παράξουν πράσινα προϊόντα και να εφαρμόσουν πράσινες διαδικασίες παραγωγής, είναι οι επιχειρήσεις ηγέτες (leaders) της αγοράς. Οι πρωτοπόρες επιχειρήσεις των κλάδων της μεταποίησης είναι βέβαιο ότι θα ενσωματώσουν, αν δεν το έχουν κάνει ήδη, την πράσινη δραστηριοποίηση στην εταιρική τους στρατηγική. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, δηλαδή οι μεσαίες και οι μικρές, θα προσαρμοσθούν πολύ δυσκολότερα, αφού η διαδικασία της προσαρμογής αποτελεί μια επένδυση που στο ασταθές οικονομικό περιβάλλον στο οποίο συμμετέχουν φαντάζει πολύ δύσκολη. Η επικινδυνότητα μιας τέτοιας επένδυσης για μια μικρομεσαία επιχείρηση είναι πολύ μεγάλη και γι’ αυτό είτε υπάρχει διστακτικότητα, είτε μετάθεσή της για την περίοδο μετά την κρίση.





Τι κάνουμε με τη γεωθερμία;

Το επόμενο μεγάλο ζήτημα για την ανάπτυξη της χώρας και της ελληνικής περιφέρειας είναι η «πράσινη ενέργεια». Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γεωθερμία στη Θράκη. Στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν τρία γεωθερμικά πεδία, στο Δέλτα του ποταμού Έβρου, στο Δέλτα του Νέστου και στη Σαμοθράκη, που μαζί με αυτό της νότιας Χίου, υπολογίζεται ότι μπορούν να φέρουν στη χώρα μας επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ. Για τις περιοχές αυτές έχει εκδηλωθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν ενδιαφέρον από ξένες εταιρείες που προέρχονται από τον Καναδά, την Ιταλία, την Ισπανία και άλλες, οι οποίες θέλουν να αξιοποιήσουν την ελληνική γεωθερμία ξεκινώντας σχετικές έρευνες.  

Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για τις αδειοδοτήσεις επιχειρηματικών δραστηριοτήτων περί την γεωθερμία. Και πάλι βρίσκουμε το κράτος μπροστά μας. Αντί να δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον έτσι ώστε να δημιουργηθεί ανάπτυξη, αποφεύγει να δημιουργήσει το απαιτούμενο ρυθμιστικό πλαίσιο που θα επιτρέψει να υλοποιηθούν τέτοιες επενδύσεις. Αν σκεφθούμε ακόμη ότι αυτές οι επενδύσεις οδηγούν σε συμπληρωματικές δραστηριότητες, τότε αποτελεί επιτακτική ανάγκη να καλυφθεί το κενό. Να δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο, ώστε να καταστούν εφικτές τέτοιου είδους «πράσινες» επενδύσεις.

*Ο κ. Αθανάσιος Σαββάκης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος