Η υπόσχεση -επαναλαμβανόμενη- του Τραμπ ότι θα μεταφέρει την αμερικανική Πρεσβεία από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, ανάβει φωτιές σε μια ευαίσθητη περιοχή, που ήδη υποφέρει από τις ένοπλες συγκρούσεις σε Συρία, Ιράκ και Υεμένη.
Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ είναι αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα σε Ισραήλ και Παλαιστίνη, από την στιγμή που το Ισραήλ ανακήρυξε την πόλη πρωτεύουσά του το 1949. Μόνο που, μέχρι σήμερα τόσο η Ουάσιγκτον, όσο και η πλειονότητα των κρατών της διεθνούς κοινότητας, δεν αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του Ισραήλ γι’ αυτό και η αμερικανική Πρεσβεία έχει την έδρα της στο Τελ Αβίβ, όπως και οι άλλες χώρες.
Ο ΟΗΕ και μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας θεωρούν εξάλλου παράνομες όλες τις οικιστικές δραστηριότητες και τις εγκαταστάσεις του Ισραήλ στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Πάντως, μετά τον πόλεμο των έξι ημερών, το 1967, όταν οι Ισραηλινές δυνάμεις κατέλαβαν το τμήμα από την Ιορδανία, στην Ιερουσαλήμ βρίσκονται η Κνεσέτ (το κοινοβούλιο του Ισραήλ), η προεδρική και η πρωθυπουργική κατοικία, καθώς και το Ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ. Ειρήσθω εν παρόδω, τα περισσότερα δημόσια κτίρια της πόλης, μηδέ της Κνεσέτ εξαιρουμένης, αποτελούν ιδιοκτησία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ έρχεται να ταράξει τα νερά, υιοθετώντας την εντελώς αντίθετη πολιτική από αυτήν του προκατόχου του, Ομπάμα, αναγνωρίζοντας ουσιαστικώς την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, μεταφέροντας εκεί την Πρεσβεία των ΗΠΑ. Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων και η λήψη μιας τέτοιας απόφασης σήμερα θα σηματοδοτούσε την «καταστροφή της ειρηνευτικής διαδικασίας», είπε ο Σάεμπ Ερεκάτ, ο Γενικός Γραμματέας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Το ζήτημα του καθεστώτος της πόλης -όπου βρίσκονται σημαντικοί τόποι λατρείας διαφόρων θρησκειών- είναι ένα από τα πιο ακανθώδη προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν για τη διευθέτηση της σύγκρουσης. Το Ισραήλ θεωρεί όλη την Ιερουσαλήμ αδιαίρετη πρωτεύουσά του, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, του τμήματος όπου οι Παλαιστίνιοι αποτελούν την πλειονότητα και ο ισραηλινός στρατός κατέλαβε το 1967 και προσάρτησε κατόπιν. Οι Παλαιστίνιοι θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ να αποτελέσει την πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης.
Η υλοποίηση της απόφασης του Τραμπ θα αποτελέσει ευθεία πρόκληση προς τον αραβικό κόσμο, ο οποίος υποστηρίζει την θέση των προηγούμενων αμερικανικών κυβερνήσεων, πως το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, θα καθοριστεί μόνο μετά από μια συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Η νέα θέση των ΗΠΑ, επέτρεψε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ να συνεχίσει τον εποικισμό των κατεχομένων παλαιστινιακών εδαφών, παρά την αντίθετη απόφαση του ΗΕ, που μόλις προσφάτως ελήφθη, και την οποία ο Τραμπ πληροφορήθηκε με δυσαρέσκεια, υποσχόμενος να την τροποποιήσει με την φράση «περίμενε Ισραήλ ως τις 20 Ιανουαρίου»
Ο Νετανιάχου, ήδη έδωσε έγκριση για την κατασκευή 566 νέων διαμερισμάτων σε ισραηλινούς εποικισμούς στα ανατολικά της πόλης. Μάλιστα οι αρμόδιοι εκτιμούν πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει δοθεί έγκριση για 11.000 κατοικίες. Ο αντιδήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Μέιρ Τούργκεμαν, αποκάλυψε ότι η χρονική συγκυρία είναι κάθε άλλο παρά τυχαία. «Μου είχε ζητηθεί από όλους να περιμένω ως τις 20 του μήνα, που θα ξεκινούσε η εποχή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Τραμπ μας δίνει ελπίδα. Είπε ξεκάθαρα ότι θα επιτρέψει την οικοδόμηση στην Ιερουσαλήμ και όχι τις ανοησίες που συνέβαιναν πριν», είπε χαρακτηριστικά.
Οι Παλαιστίνιοι κάλεσαν τον Τραμπ να πάρει σαφή θέση στο ακανθώδες ζήτημα. «Η μπάλα είναι στο γήπεδο του κυρίου Τραμπ για να εξηγήσει αν στηρίζει το Ισραήλ εντός των συνόρων του 1967 ή στηρίζει ένα επεκτατικό, φασιστικό, ρατσιστικό, αποικιστικό κράτος», είπε ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος Τζιμπρίλ Ρατζούμπ. Το πιο σκληρό μήνυμα ήλθε από την ισλαμική οργάνωση Χαμάς, η οποία ξεκαθάρισε πως η αμερικανική κυβέρνηση θα παραβιάσει «όλες τις κόκκινες γραμμές» σε περίπτωση που μεταφέρει τη διπλωματική αποστολή της στην Ιερουσαλήμ, την οποία και χαρακτήρισε «κατεχόμενη» πόλη.
Αυτό είναι το ιστορικό. Πρόκειται για υπόθεση που δεν θα έχει ειρηνικό τέλος.