«Σφιχτός» και υλοποιήσιμος χαρακτηρίζεται ο προϋπολογισμός της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το 2017, σύμφωνα με τη διοίκηση της Περιφέρειας. Ο προϋπολογισμός δείχνει το νοικοκύρεμα που έχει γίνει στα οικονομικά, λόγω της κρίσης τα τελευταία χρόνια, αλλά και το συμμάζεμα χρεών και την αποπληρωμή οφειλών της Περιφέρειας.
Ο προϋπολογισμός, σύμφωνα με την αρμόδια αντιπεριφερειάρχη, Αθηνά Αηδονά, είναι διεκδικητικός στο βαθμό που είναι δυνατό, ώστε να μπορεί να εγκριθεί. Θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο διεκδικητικός προς το κεντρικό κράτος, πλην όμως αυτό θα εγκυμονούσε τον κίνδυνο να μην εγκριθεί τελικά...
Τα περιθώρια εξάλλου είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Η κ. Αηδονά είπε ότι ο προϋπολογισμός της Περιφέρειας για το 2017 είναι «σφιχτός, αλλά μέσα στα οικονομικά δεδομένα της χώρας. Είναι ρεαλιστικός, φερέγγυος, ισοσκελισμένος, έχει περάσει όλες τις φάσεις ελέγχου, μπορεί να υλοποιηθεί και είναι επιβεβλημένο να καταρτιστεί ως έχει, στη βάση των οδηγιών, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος αφενός να μην εγκριθεί, αφετέρου να μην υλοποιηθεί. Δεν έχουμε δυστυχώς το περιθώριο να καταρτίσουμε τον προϋπολογισμό που θέλουμε και να σχεδιάζουμε τα έργα που θα θέλαμε. Λειτουργούμε σε ένα δεσμευτικό πλαίσιο».
Η κ. Αηδονά έκανε λόγο για συνεχείς περικοπές πόρων από την κεντρική διοίκηση και παράλληλα αύξηση των απαιτήσεων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης, που οδηγούν σε ένα «ασφυκτικό πλαίσιο» λειτουργίας και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζεται με προχειρότητα και επίσης η συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλειά της καταργείται ή έστω περιορίζεται δραματικά», τόνισε η αντιπεριφερειάρχης.
Το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ αν και βρήκε το σχέδιο προϋπολογισμού της Περιφέρειας ισοσκελισμένο, δεν το βρήκε ρεαλιστικό, για τρεις τυπικούς όμως λόγους, οι οποίοι διορθώθηκαν. Ο ένας αφορούσε σε έναν απλό αναριθμητισμό, ο δεύτερος σε μια παρακράτηση (υπέρ ΔΕΗ) που η Περιφέρεια δεν την περιέλαβε στα έσοδα διότι δεν την εισπράττει, αλλά το Παρατηρητήριο επέμεινε να μπει και για την αλλαγή του κωδικού στον οποίο εγγράφονται τα λιγοστά (3 εκ. ευρώ) κονδύλια για επενδυτικές δαπάνες και για τη συντήρηση του οδικού δικτύου. Όλα διορθώθηκαν κατά τις επιταγές του Παρατηρητηρίου, οπότε και επισήμως πλέον ο προϋπολογισμός θεωρείται ρεαλιστικός.
Τα έργα θα συγκεκριμενοποιηθούν τους πρώτους μήνες του 2017 και η κ. Αηδονά ζήτησε από την αντιπολίτευση όταν θα καταρτιστεί το πλάνο των έργων προς υλοποίηση να συμμετάσχουν και οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης με τις προτάσεις τους.
Στοιχεία
Τα προβλεπόμενα έσοδα της Περιφέρειας για το 2017 είναι 234,5 εκ. ευρώ και τα προβλεπόμενα έξοδα είναι 312,4 εκ. ευρώ. Οπότε εμφανίζεται έλλειμμα 77,9 εκ. ευρώ, που καλύπτεται από το ταμειακό υπόλοιπο του 2016, όπως εξήγησε η κ. Αηδονά.
Τα 119 εκ. ευρώ από το σύνολο των εσόδων είναι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και είναι δεσμευμένα για έργα, που εκτελούνται. Από τα υπόλοιπα έσοδα, τα 45 εκ. ευρώ είναι για τη μισθοδοσία. Τα 43 εκ. ευρώ για μεταβιβαστικές πληρωμές (26 εκ. ευρώ για τη μεταφορά μαθητών, 15 για το επίδομα νεφροπαθών και 2 για τα προνοιακά ιδρύματα). Οπότε μένουν 28 εκ. ευρώ, τα οποία διατίθενται σε δράσεις αγροτικής οικονομίας (δακοκτονία και Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου) και σε λειτουργικές δαπάνες. Μόλις 3 εκ. ευρώ διατίθενται από την Πολιτεία προς την Περιφέρεια για το οδικό δίκτυο, ποσό που θεωρείται πολύ μικρό για τις ανάγκες που υπάρχουν. «Δυστυχώς, μετά το 2011 δεν πήραμε τίποτα σε χρήματα για τη βελτίωση και συντήρηση του οδικού δικτύου... Σκεφτείτε ότι το 2011 είχαμε πάρει 23 εκ. ευρώ και τώρα μας δίνουν μόνο 3 εκ. ευρώ και δεν ξέρουμε καν αν θα τα πάρουμε. Το 2015 μας είπαν πάλι ότι θα παίρναμε χρήματα, αλλά δεν πήραμε τίποτα», τόνισε η κ. Αηδονά.
Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη, «ικανοποιούνται οι βασικοί στόχοι για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των περιφερειών οικονομικού έτους 2017, όπως η ορθολογική και ρεαλιστική κατάρτισή του, με εγγραφή εσόδων που αναμένεται ότι θα εισπραχθούν και ανάλογη εγγραφή δαπανών, η συγκράτηση των δαπανών και η ορθολογική διαχείριση των πόρων και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης με όσο το δυνατό μικρότερη δέσμευση οικονομικών πόρων».
Από τα 234,5 εκ ευρώ που έχουν υπολογιστεί στα έσοδα, τα 103,4 προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό, τα 119,6 από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων και τα 11,4 από ίδια έσοδα (φόροι, τέλη, πρόστιμα, επιχορηγήσεις, ασφαλιστικές εισφορές κ.ά.).
Η αντιπολίτευση
Ο περιφερειακός σύμβουλος της μείζονος αντιπολίτευσης (Περιφέρεια Πρωταθλήτρια), Γιάννης Ανδρίτσος, δήλωσε: «Η εισήγηση απέχει πολύ από το στόχο της οικονομικής αυτοτέλειας της αυτοδιοίκησης. Ακολουθήθηκε η γραφειοκρατία και οι τυπικοί κανόνες, αλλά ο προϋπολογισμός δεν είναι επενδυτικός και αναπτυξιακός. Προφητεύετε ότι θα εισπραχθούν τα προβλεπόμενα έσοδα, ενώ η διοίκηση ισχυρίζεται πως περιορίστηκαν τα έξοδα, αλλά σε ορισμένους κωδικούς αυτά έχουν εκτιναχθεί στα ύψη. Μπορούν να περιοριστούν πολλές δαπάνες, όπως σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων. Θα πρέπει να γίνει μελέτη για τη βελτίωση της λειτουργίας και των οικονομικών μεγεθών κάθε οργανικής μονάδας χωριστά. Τα στοιχεία είναι αποπροσανατολιστικά. Επίσης, πρόγραμμα τεχνικών έργων δεν έχει κατατεθεί, αλλά θα κατατεθεί το πρώτο τρίμηνο του 2017. Αυτό σημαίνει ότι θα απομείνει πολύ λίγος χρόνος (στην ουσία ένα εξάμηνο) για να υλοποιηθούν τα έργα. Δεν είναι ρεαλιστικός ο προϋπολογισμός και στερείται προοπτικής ανάπτυξης». Η παράταξη καταψήφισε.
Η επικεφαλής της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας, Δέσποινα Χαραλαμπίδου, τόνισε ότι «οι προβλέψεις του προϋπολογισμού για το 2017, όχι μόνο δεν διαφοροποιούνται από τις περσινές, αλλά διαμορφώνονται λίγο πιο στενά, με βάση τις μνημονιακές απαιτήσεις λιτότητας και συρρίκνωσης της αυτοδιοίκησης. Τη στιγμή που τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής καθιερώνονται και εμπεδώνονται όλο και πιο βαθιά σε όλους τους τομείς της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, οι ΟΤΑ οδηγούνται, χρόνο με το χρόνο, όλο και πιο βαθιά στον οικονομικό στραγγαλισμό. Το αποτέλεσμα είναι πολλές περιφέρειες και δήμοι να παύουν να αποτελούν πολιτικούς θεσμούς και να μετατρέπονται σε απλό διαχειριστή των πόρων». Η κ. Χαραλαμπίδου προέβλεψε ότι το 2017 θα είναι η πιο δύσκολη χρονιά των τελευταίων μνημονιακών ετών για την αυτοδιοίκηση, ενώ παρατήρησε ότι δεν θα μπορέσουν, λόγω περιορισμένων πόρων να καλυφθούν τυχόν έκτακτες ανάγκες,, τα έσοδα θα είναι ακόμη λιγότερα από όσα υπολογίζει η διοίκηση της Περιφέρειας, ενώ χαρακτήρισε το Παρατηρητήριο «τρόικα των περιφερειών και των δήμων». Όπως εξήγησε η κ. Χαραλαμπίδου, «τα τρία μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα, κατέστρεψαν και καταστρέφουν την Αυτοδιοίκηση, εξαθλιώνουν τους εργαζόμενους, διαλύουν τις δημόσιες υπηρεσίες και καταστρέφουν την παραγωγική βάση της χώρας και ειδικά της Κεντρικής Μακεδονίας. Η Περιφέρεια πρέπει να διεκδικήσει πλήρη απόδοση θεσμοθετημένων πόρων (ΚΑΠ), αύξηση των κονδυλίων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και αναπροσαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων έργων (ΕΣΠΑ) με προτεραιότητα στη δημιουργία σταθερών και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας στον παραγωγικό και κοινωνικό τομέα». Η παράταξη καταψήφισε.
Ο περιφερειακός σύμβουλος της παράταξης «Συμμετέχω», Δημήτρης Μούρνος, επίσης τόνισε ότι ο προϋπολογισμός είναι άτολμος και όχι διεκδικητικός και καταρτίστηκε υπό τον απόλυτο έλεγχο του Παρατηρητηρίου, δηλαδή του εργαλείου που επέβαλαν τα μνημόνια. «Αναιρέθηκε η οικονομική αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης και ο αναπτυξιακός ρόλος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Ο προϋπολογισμός των 234,5 εκ. ευρώ με μέρος του να είναι η μισθοδοσία και τα ταμειακά υπόλοιπα, δεν μπορεί να επιτρέψει έργα και ανάπτυξη. Στην πράξη θα υλοποιηθεί σε χαμηλότερο επίπεδο, διότι τα έσοδα θα είναι μικρότερα από τα προβλεπόμενα. Ο προϋπολογισμός δεν έχει πολιτικό στίγμα. Γίνεται απλή διαχείριση της μίζερης πραγματικότητας, χωρίς ουσιαστικές και γενναίες διεκδικήσεις», είπε ο κ. Μούρνος. Η παράταξη καταψήφισε.
Η «Ελληνική Αυγή» δήλωσε δια του επικεφαλής της, Νίκου Χρυσομάλλη, ότι η παράταξη θα απέχει από τη συζήτηση και θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό, επειδή πρόκειται για προϋπολογισμό, ο οποίος καταρτίστηκε υπό τους περιορισμούς της κεντρικής διοίκησης και τις μνημονιακές απαιτήσεις, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά σφιχτός, να μην είναι αναπτυξιακός και να μη δίνει τη δυνατότητα για την ανακούφιση των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Ο περιφερειακός σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης», Βασίλης Ρέβας, επισήμανε ότι «οι προϋπολογισμοί περιφερειών και δήμων συμπληρώνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, που αποτελεί έναν από τους βασικούς μηχανισμούς αναδιανομής, σε όφελος του κεφαλαίου του πλούτου που παράγει ο λαός μας». Χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας «υπερμίζερο», σε ό,τι αφορά στις χρηματοδοτήσεις που έχουν σχέση με τις λαϊκές ανάγκες και «ταξικό» σε βάρος τους. Όπως τόνισε ο κ. Ρέβας, ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε σε ένα καταναγκαστικό πλαίσιο, όταν η κρατική χρηματοδότηση προς την τοπική αυτοδιοίκηση μειώθηκε το 2015 κατά 45%, διατηρήθηκε και το 2016, μετά τη δραματική μείωση κατά 62% την περίοδο 2009-2014, ενώ προβλέπεται για τη διετία 2017-2018 νέα μείωση κατά 23%. Σε αυτό το πλαίσιο, αποτυπώνονται στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας, τα κατακρεουργημένα προνοιακά επιδόματα, η υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, τα ανεπίλυτα προβλήματα μεταφοράς των μαθητών, την εγκατάλειψη των έργων σχολικής στέγης, την ανεπάρκεια έργων αντιπυρικής, αντιπλημμυρικής και αντισεισμικής θωράκισης, την ουσιαστική εγκατάλειψη έργων συντήρησης κυρίως του επαρχιακού οδικού δικτύου, την εγκατάλειψη των μικροπαραγωγών αγροτοκτηνοτρόφων – αλιέων, την αποψίλωση των υπηρεσιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και την πολιτική διαχείρισης της ακραίας φτώχειας. Η παράταξη καταψήφισε.
Η επικεφαλής της παράταξης «Πολίτες Μπροστά», Νιόβη Παυλίδου, είπε: «Τόσο το ύψος, όσο και τα περιθώρια είναι τόσο ασφυκτικά και περιορισμένα, δυστυχώς όλα είναι δύσκολα. Πρέπει πάντως ακόμη και σ' αυτό το πλαίσιο να κινηθούμε αναπτυξιακά. Θα μπορούσαμε να κάνουμε αλλαγές με άμεσο αποτέλεσμα. Το ποσό που αφιερώνεται στη διοικητική δομή της Περιφέρειας είναι μεγάλο ποσοστό. Θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Οι λειτουργικές δαπάνες της Περιφέρειας και των Περιφερειακών Ενοτήτων είναι πολύ υψηλές και θα έπρεπε να περιοριστεί. Χωρίς απολύσεις, αλλά με ουσιαστική διοικητική μεταρρύθμιση και ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Θα μπορούσαν να μειωθούν οι δαπάνες μετακινήσεων με τηλεδιασκέψεις για παράδειγμα. Να μη μείνουμε μόνο στους πόρους του κράτους, αλλά να διεκδικήσουμε κι άλλους πόρους από άλλες πηγές, υιοθετώντας υπάρχουσα τεχνογνωσία, που εφαρμόζεται στα Πανεπιστήμια». Η κ. Παυλίδου είπε ότι ήθελε έναν προϋπολογισμό πιο διεκδικητικό και ψήφισε «παρόν».
Ο επικεφαλής της παράταξης «Οικολογία – Αλληλεγγύη», Δαμιανός Ανδρέου, υπογράμμισε ότι «είναι συμπιεσμένος λόγω οικονομικής κρίσης και χωρίς όραμα. Θα θέλαμε στροφή σε μια 'πράσινη' κατεύθυνση, κάτι που δε βλέπουμε. Θα θέλαμε πιο κοινωνικό πρόσημο για να μειωθούν οι ανισότητες. Πρέπει να προωθηθεί η τοπική και περιφερειακή παραγωγή και κατανάλωση. Θα μπορούσαν να περιληφθούν πιο οικολογικές πολιτικές με περισσότερες σταθερές θέσεις εργασίας. Η παράταξη απείχε.
Ο επικεφαλής της παράταξης ΑΝΤΑΡΣΙΑ, Θανάσης Αγαπητός, σημείωσε ότι ο προϋπολογισμός σφραγίζει δυο πράγματα:
1.Απόλυτη αποδοχή, υπεράσπιση και αξιοποίηση του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής από την Περιφέρεια, παρόλη την κατά καιρούς «φτηνή αντιπολίτευση» και το λανσάρισμα της «πολιτικής ανεξαρτησίας». Το μνημόνιο και η ΕΕ να είναι καλά...
2.Επιχείρηση θεμελίωσης ενός τοπικού κράτους, που έχοντας μια πενιχρή κρατική χρηματοδότηση, θα περιορίζει και θα καταργεί όλα τα ψήγματα κοινωνικής πολιτικής και θα επιχειρηματικοποιείται με ταχύτατους ρυθμούς, προκειμένου να διευκολύνει τη δημιουργία «επενδυτικών παραδείσων – εργασιακών κολαστηρίων». Χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό «λιτότητας, περικοπών και εργολάβων», χωρίς αναπτυξιακή προοπτική. Η παράταξη καταψήφισε.