Χωρίς συνεννόηση, χωρίς ουσιαστικό σχέδιο, χωρίς πραγματική ατζέντα βρίσκει γι' ακόμη μια φορά τη Θεσσαλονίκη η καθυστερημένη επί διετία έναρξη και της νέας προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020.
Οι τοπικοί φορείς, που προφανώς θεωρούν τη συνεννόηση χάσιμο χρόνου (διότι μάλλον είναι από τους πολλούς που κατέχουν την απόλυτη γνώση σ' αυτό τον τόπο), ούτε αυτή τη φορά κάθισαν σε ένα τραπέζι για να συμφωνήσουν σε ένα πλαίσιο έργων, δράσεων, πρωτοβουλιών, προκειμένου αυτή η πόλη και η ευρύτερη περιοχή που επηρεάζει να βάλει συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους μέχρι το τέλος της νέας προγραμματικής περιόδου.
Μια περιοχή που έχει μελετηθεί σε όλα τα επίπεδα δεν έχει μια στρατηγική συνολική μελέτη ούτε για ένα από τα σημαντικά προβλήματά της, ώστε να διεκδικήσει χρήματα από αυτά που κυριολεκτικά πετούν οι Ευρωπαίοι (και εμείς όλοι μαζί τους) για να δει αυτός ο τόπος άσπρη μέρα.
Με την απουσία συνεννόησης και φυσικά συντονισμού, η Θεσσαλονίκη γι' ακόμη μια φορά θα πάει σε αποσπασματικές παρεμβάσεις και έργα περιορισμένης εμβέλειας, τα οποία ίσως σε ορισμένες περιπτώσεις να αφήσουν κάτι πίσω τους. Όπως για παράδειγμα μας έμεινε όλα αυτά τα χρόνια της ασταμάτητης ροής ευρωπαϊκών κονδυλίων μας έμεινε τουλάχιστον ένα παραλιακό μέτωπο και πρέπει να μακαρίζουμε γι' αυτό την τύχη μας... Έτσι.
Βλέπετε κανένας «πολιτικός» ή πολιτικός δεν έχει τη διάθεση να αφήσει τις αποφασιστικές αρμοδιότητες σε τεχνοκράτες, που θα ήξεραν τι πρέπει να κάνουν για να οργανώσουν μια γενναία παρέμβαση πολυεπίπεδη, μέσα σε ένα σοβαρό πολυετές project, το οποίο θα απαντά στο διαχρονικό ερώτημα της βελτίωσης της ποιότητας ζωής στην πόλη, στο πολεοδομικό συγκρότημα, στο νομό.
Κι όμως αν υπήρχε μια πολιτική συμφωνία να ανατεθεί στο ικανό επιστημονικό και τεχνοκρατικό προσωπικό ένα τέτοιο πλάνο, για το οποίο θα υπήρχε συμφωνία χρηματοδότησης, ίσως σε αυτή την περιοχή να είχαμε την ελπίδα να βγούμε από την κρίση μια ώρα νωρίτερα. Και όποιος πολιτικός ή πολιτικοί είχαν το θάρρος να το κάνουν θα είχαν μόνο κέρδη (τα περισσότερα προσωπικά) αν το καλοσκεφτούν...
Πέρα από τη θεωρία όμως υπάρχει και η πράξη. Καλές οι προσδοκίες μας, αλλά για να προσγειωθούμε θα σας πάω σε μια όντως φιλόδοξη παρέμβαση, που μόλις άνοιξε πανιά στη Θεσσαλονίκη. Έχει τον διόλου ελκυστικό τίτλο «Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη» και την ακαταλαβίστικη συντομογραφία ΟΧΕ ΒΑΑ...
Το απλοποιώ: Οι δήμοι του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης καλούνται να καταγράψουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τους θύλακες υποβάθμισης που έχουν ώστε αυτοί να μπουν σε ένα πρόγραμμα παρεμβάσεων και να βγουν από το σημερινό τέλμα.
Είναι τόσο σημαντική αυτή η παρέμβαση, με σοβαρότατα χαρακτηριστικά ως προς τους στρατηγικούς στόχους που βάζει, ώστε θεωρώ ότι είναι από τα πιο σπουδαία projects σε όλη τη νέα προγραμματική περίοδο για τη Θεσσαλονίκη.
Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει συγκεκριμένους άξονες που ο καθένας περιέχει εντοπισμένες σημαντικές παρεμβάσεις, μέσω των οποίων θα λύνονται πολύ συγκεκριμένα προβλήματα σε κάθε επιλεγμένο θύλακα επικέντρωσης ή και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για συγκεκριμένα πάγια προβλήματα που αφορούν στη συνολική περιοχή της Θεσσαλονίκης και δεν εστιάζονται μόνο σε μια υποπεριοχή ή σε έναν θύλακα.
Την έναρξη της διαβούλευσης έκανε την προηγούμενη Παρασκευή η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, καλώντας τους δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος να συμμετάσχουν για να απορροφήσουν συνολικά 100 εκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα αφορούν σε ανάλογες παρεμβάσεις σε όλη την Κεντρική Μακεδονία, πλην όμως αν κάποιος διαβάσει τις προβλέψεις των Ευρωπαίων για τέτοια projects θα διαπιστώσει ότι το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων θα πέσουν στη Θεσσαλονίκη.
Η συνολική περιοχή ολοκληρωμένης παρέμβασης περιλαμβάνει δυο υποενότητες:
1.Το σύνολο της έκτασης των Δήμων Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού – Ευόσμου, Νεάπολης – Συκεών και Παύλου Μελά.
2.Τη Δημοτική Ενότητα Πυλαίας του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη και το Δημοτικό Διαμέρισμα Καλοχωρίου του Δήμου Δέλτα.
Στόχοι είναι στο τέλος των παρεμβάσεων η Θεσσαλονίκη να μπορεί:
-Να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις για να ξεπεράσει την κρίση και να αποκαταστήσει τον οικονομικό της ιστό με πυρήνα ένα σύνολο ανταγωνιστικών, καινοτόμων και ανθεκτικών επιχειρήσεων.
-Να παρέχει βιώσιμο περιβάλλον ζωής και εργασίας στους κατοίκους της, ιδίως στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές και στις πιο ευάλωτες κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες, τηρώντας την ισορροπία μεταξύ των χωρικών ενοτήτων της και προωθώντας τις συνέργιες κέντρου και περιμέτρου.
-Να ασκεί κινητήριο αναπτυξιακό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή.
-Να υλοποιεί πολιτικές και παρεμβάσεις με γνώμονα τη διατήρηση της συνοχής, του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και του επιχειρηματικού δυναμισμού, συνδυάζοντας τις χωρικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις με τις οικονομικές και κοινωνικές, ενσωματώνοντας την πρωτοβουλία κατοίκων και φορέων, αξιοποιώντας τους δημόσιους πόρους με απόλυτη αποδοτικότητα και κινητοποιώντας ιδιωτικούς πόρους.
Μακάρι να επιτευχθούν. Για να γίνει αυτό όμως χρειάζεται η συνεργασία όλων των τοπικών φορέων και η διάθεσή τους να συμμετάσχουν σ' αυτό το φιλόδοξο project υπό το συντονισμό της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης...
Πέντε ενδεικτικοί άξονες στρατηγικής του project είναι:
1.Θεσσαλονίκη ανταγωνιστική και καινοτόμα. Με ειδικούς στόχους την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επιχειρήσεων, τη σύνδεση ζήτησης και προσφοράς εργασίας, την εκπαίδευση και απόκτηση δεξιοτήτων, την προσέλκυση έρευνας, καινοτομίας και δημιουργικής δραστηριότητας και την ανάδειξη της πόλης ως τουριστικού προορισμού με βάση τον πολιτισμό.
2.Θεσσαλονίκη συνεκτική. Με ειδικούς στόχους την ανακούφιση των άμεσων συνεπειών της κρίσης και την ενσωμάτωση των μειονεκτουσών ομάδων, την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και τη δημογραφική αναζωογόνηση.
3.Θεσσαλονίκη βιώσιμη και ισόρροπη. Με ειδικούς στόχους την ενίσχυση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, την προώθηση της αστικής ανάπλασης και την αναβάθμιση των συνθηκών στέγασης.
4.Θεσσαλονίκη πράσινη και ανθεκτική. Με ειδικούς στόχους τη βελτίωση του αστικού μικροκλίματος, τη βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος, τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των αποβλήτων και την εξοικονόμηση ενέργειας.
5.Θεσσαλονίκη αποτελεσματική. Με ειδικούς στόχους την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης και τον εκσυγχρονισμό της οργάνωσης των τοπικών λειτουργιών, την κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων και την προώθηση της ολοκληρωμένης αστικής διακυβέρνησης και των μητροπολιτικών συνεργιών.
Να ένα σοβαρό στοίχημα και μια ατζέντα για τη Θεσσαλονίκη του 2020.