Skip to main content

Μια Κοκκινοσκουφίτσα από την Αθήνα στο Βερολίνο

Η ελληνική θεατρική ομάδα ithAKT πραγματεύεται το ναυάγιο μιας κοινωνίας που μάταια επιδιώκει να ξεπεράσει τις παθογένειές της

Το Σαββατοκύριακο στο θέατρο Expedition Metropolis στην περιοχή Kreuzberg του Βερολίνου ανέβηκε η παράσταση Κοκκινοσκουφίτσα Reloaded που βασίζεται στο θεατρικό έργο της Λένας Κιτσοπούλου Κοκκινοσκουφίτσα: το πρώτο αίμα. Τη βερολινέζικη εκδοχή επεξεργάστηκε και ανέβασε η ελληνική θεατρική ομάδα ithAKT. Η ομάδα δημιουργήθηκε το 2012 μετά από πρωτοβουλία της κύπριας σκηνοθέτιδας Έλενας Σωκράτους που ζει στο Βερολίνο. Κοκκινοσκουφίτσα Reloaded, δηλαδή η επαναφόρτιση της Κοκκινοσκουφίτσας, συνιστά στην πραγματικότητα την αποδόμηση του γνωστού παραμυθιού των αδελφών Γκριμ. Η πλοκή της ιστορίας δεν διαδραματίζεται στα γερμανικά δάση αλλά στη ζούγκλα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας.

Διαδραστικό Θέατρο

Ήδη από την αρχή της παράστασης ο θεατής παίρνει μια πρώτη γεύση για αυτό που τον περιμένει. Μια αγριεμένη ταξιθέτρια (Θέλμα Γεωργίου) τον χλευάζει, τον προκαλεί και τον στέλνει στη θέση του με ένα «κάτσε τώρα να φας στη μάπα πρωτοπορία». Όπως εξηγεί η Έλενα Σωκράτους, ο επιθετικός αυτός τρόπος «προέκυψε κυρίως από την ανάγκη μας να εκφραστούμε σε όλα αυτά τα 'και καλά αυτή είναι κουλτούρα', 'και καλά αυτά είναι σημαντικά', 'και καλά αυτός είναι πολιτισμός', 'και καλά έτσι πρέπει να είναι ο ηθοποιός'. Ειρωνευόμαστε όλη αυτή την κατάσταση, το τι είναι σωστό για τον καλλιτέχνη, τι είναι σωστό για το θέατρο». Από τα πυρά δεν γλιτώνουν ούτε οι κριτικοί θεάτρου.

Ένα δεύτερο στοιχείο που χαρακτηρίζει την παράστασή είναι ο διαδραστικότητα. Όπως εξηγεί κάποια στιγμή στο κοινό η αφηγήτρια της παράστασης (Μαρία Σβεντερίκη): «Εδώ τίθεται μια διαδραστική εμπειρία θεάτρου μέσω της οποίας η σκηνοθέτις θέλει να σας εμπλέξει συναισθηματικά και να σας ξυπνήσει». Πράγματι, επιβεβαιώνει η Έλενα Σωκράτους, «θέλουμε να είμαστε συνεχώς σε διάδραση με το κοινό. Ένα κοινό που εφησυχάζει και απλά παρακολουθεί με ασφάλεια μια παράσταση δεν είναι το κοινό που θέλουμε να έχουμε». Σε αυτό συμβάλλει και ένα ωμό λεξιλόγιο, κραυγαλέες εμφανίσεις όπως αυτή μιας ξεχαρβαλωμένης Σταχτοπούτας που την υποδύεται ο αξύριστος Θωμάς Χατζής, αλλά και η τηλεφωνική συνομιλία της Κοκκινοσκουφίτσας με τη Χιονάτη.

Όλο τα ίδια και τα ίδια

Στην Κοκκινοσκουφίτσα που παρουσιάστηκε στο Βερολίνο η πρωταγωνίστρια (Χριστίνα Δαμιανάκη) πλήττει αφόρητα και προσπαθεί να πείσει τη μητέρα της (Χρύσα Εμμανοηλίδου) να κάνουν κάποιες αλλαγές στη ροή του παραμυθιού. «Το ίδιο και το ίδιο», λέει η Κοκκινοσκουφίτσα. «Να αλλάξει κάτι τουλάχιστον. Να μην είναι λύκος, να είναι αρκούδα – ένα άλλο ζώο τουλάχιστον». Η μητέρα διαφωνεί: «Παιδί μου, σε παρακαλώ. Όλοι κάνουμε πράγματα που είναι ίδια. Έτσι είναι η ζωή. Και ο πατέρας σου κάνει την ίδια δουλειά τόσα χρόνια τώρα. Όλα τα πράγματα στη ζωή έχουν το σκοπό τους. Και εσύ σκέψου πόσα παιδάκια έχεις κάνει χαρούμενα, πόσες γενιές και γενιές μεγαλώνουν με εσένα και σε συζητάνε;».

Και εκεί που η Κοκκινοσκουφίτσα αναγκαστικά ετοιμάζεται να παίξει ξανά τον παραδοσιακό της ρόλο εμφανίζεται στη σκηνή κάποιος που αυτοπαρουσιάζεται ως ο αδελφός της Κώστας (Πέτρος Ζαβράκας) και προτείνει να ντυθεί αυτός στα κόκκινα και να πάει το φαγητό στη γιαγιά τους (Έλβις-Στέφανος Μάκο). Η Κοκκινοσκουφίτσα χαίρεται πάρα πολύ επειδή δεν θα γλιτώσει μόνον από τη ρουτίνα αλλά και από τα απαίσια υγρά στο στομάχι του λύκου (Δάντης Κωτσίνας) τα οποία θα τα ξεπλύνει μόνον αφού τον σκοτώσει ο κυνηγός (Παναγιώτης Πασχαλίδης) και του ανοίξει την κοιλιά .

Χωρίς happy end

Τα παράλογα σε αυτή την παράσταση δεν φαίνεται να έχουν όριο και είναι πάνω από τις δυνάμεις όλων. Η Κοκκινοσκουφίτσα που πρώτη επέμενε να αλλάξει η βαρετή επανάληψη της ιστορίας απελπίζεται. «Δεν καθόμασταν στην άνοια και στην ασφάλεια μας;» αναφωνεί.«Τι τις θέλαμε τις αλλαγές και τους προβληματισμούς - μου λες;» Ούτε η μητέρα της και ούτε κάποιος άλλος έχει μια απάντηση. Απογοητευμένοι και απελπισμένοι οι ήρωες σωριάζονται ένας μετά τον άλλο νεκροί.

Στο παραμύθι των αδελφών Γκριμ το δίδαγμα είναι ότι ένα κορίτσι δεν θα πρέπει να μιλά με έναν ξένο γιατί θα μπορούσε να είναι λύκος. Στο θεατρικό έργο που ανέβηκε στο Βερολίνο δεν υπήρξαν διδάγματα. Η πετυχημένη παράσταση παρουσίασε μια ελληνική κοινωνία σε αδιέξοδο. Τελικά, ίσως ούτε οι αλλαγές μπορούν να τη σώσουν.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Πηγή: Deutsche Welle