Skip to main content

Μια «καμπάνια» που μας έσωσε από τις ανεξέλεγκτες καύσεις

Από τις ανεξέλεγκτες μαζικές καύσεις αγροτικών υπολειμμάτων στον κάμπο της Θεσσαλονίκης το 2015, στις ελάχιστες το 2016.

Θεαματικά ήταν τα αποτελέσματα της καμπάνιας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και των Δήμων της υπαίθρου του νομού Θεσσαλονίκης και ειδικά των Δήμων Δέλτα και Χαλκηδόνας ενάντια στην ανεξέλεγκτη καύση των υπολειμμάτων αγροτικών καλλιεργειών.

Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή αγρότες συνήθιζαν να καίνε τα ρυζάχυρα και μάλιστα μαζικά μέχρι και το Φεβρουάριο, με αποτέλεσμα, αφενός τεράστια ρύπανση μέσα σε οικισμούς, δημιουργώντας ακόμη και προβλήματα υγείας στους κατοίκους, αφετέρου στο οδικό δίκτυο (ακόμη και στην εθνική οδό Αθηνών – Θεσσαλονίκης), που γέμιζε με καπνό και σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούνταν επικίνδυνες συνθήκες μηδενικής ορατότητας.

Το 2015 η συνήθεια αυτή είχε λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα η Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, οι Δήμοι, οι Συνεταιρισμοί, οι εκπρόσωποι των αγροτών και των κατά τόπους ΓΟΕΒ, να αναλάβουν δράση, ώστε να γίνει μια εκτεταμένη καμπάνια στον αγροτικό πληθυσμό και να περιοριστεί το φαινόμενο. Άλλωστε, η κατάσταση είχε κυριολεκτικά ξεφύγει. Ηλικιωμένοι με αναπνευστικά προβλήματα, αποπνικτική ατμόσφαιρα, αέριοι ρύποι στο κόκκινο, μαζικές καύσεις, ρύπανση και τροχαία ατυχήματα λόγω χαμηλής ορατότητας...

Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστα Γιουτίκα, η καμπάνια αυτή είχε θεαματικά αποτελέσματα. «Το 2016 είχαμε ελάχιστα κρούσματα ανεξέλεγκτης καύσης ρυζάχυρων. Οι αγρότες όχι μόνο κατάλαβαν πόσο σημαντικό είναι να σταματήσει αυτή η συνήθεια, αλλά επωμίστηκαν το επιπλέον κόστος για την εφαρμογή των ενδεδειγμένων μεθόδων ορθολογικής διαχείρισης των γεωργικών υπολειμμάτων. Η καύση δεν είναι λύση».

Στη μεγαλύτερη ορυζοπαραγωγό περιοχή της Ελλάδας, στον κάμπο της Θεσσαλονίκης, το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης καύσης των ρυζάχυρων μολονότι είναι εποχιακό είναι διαχρονικό, όπως έχει επισημάνει ο κ. Γιουτίκας. Μάλιστα, σημειώνει ότι «ο κύριος λόγος που επικράτησε αυτή η κακή συνήθεια - νοοτροπία είναι περισσότερο η εσφαλμένη εντύπωση ότι έτσι ωφελείται η παραγωγικότητα του αγρού και λιγότερο το κόστος μιας διαφορετικής διαχείρισης. Όφελος από την καύση όμως δεν υπάρχει. Αντίθετα μόνο ζημία. Με την καύση επιβαρύνεται το περιβάλλον και υποβαθμίζονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και συνεπώς η αποδοτικότητα του εδάφους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την όλο και αυξανόμενη ανάγκη για λιπάσματα ιδιαίτερα σε μία εντατική καλλιέργεια όπως είναι αυτή του ρυζιού. Τέτοια εποχή κάθε χρόνο ήμασταν στο ίδιο έργο θεατές. Παρακολουθούσαμε ένα παιχνίδι του τύπου 'κλέφτες και αστυνόμοι', με διάχυση ευθύνης, υπευθυνοανευθυνότητα, παραπληροφόρηση με το ίδιο πάντα αποτέλεσμα. Λύση; Η πρώτη κι εύκολη που κυκλοφορεί ευρέως είναι η τιμωρία, δηλαδή πρόστιμα, περιορισμός επιδοτήσεων κτλ., η οποία όμως χρειάζεται την απαιτούμενη πολιτική βούληση (ΟΠΕΚΕΠΕ) και δεν εξασφαλίζει την οριστική διευθέτηση του προβλήματος. Η δεύτερη λύση, που είναι η δυσκολότερη και ορθότερη, είναι να πειστεί ο καλλιεργητής ότι η σωστή διαχείριση του ρυζάχυρου με καταστροφέα και η επαναχρησιμοποίησή του στο χωράφι θα ωφελήσει την αποδοτικότητα του εδάφους, καθώς θα βελτιώσει την εργασιμότητά του, και θα χρειάζεται λιγότερα λιπάσματα. Ο καλλιεργητής θα έχει περισσότερη και ποιοτικότερη παραγωγή και θα επιτευχθεί η αειφορία που εν τέλει είναι και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μόνο έτσι θα κληροδοτήσουμε τη γη καλύτερη στις επόμενες γενιές...».

Αυτό ακριβώς κατάλαβαν οι αγρότες πέρσι και το εφάρμοσαν, με θεαματικά αποτελέσματα. Ανάλογη καμπάνια ξεκίνησε και φέτος, ενώ ήδη ο δήμος Δέλτα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια έχουν κάνει μια πρώτη σύσκεψη με τους εμπλεκόμενους.