Σε απόγνωση βρίσκονται χιλιάδες Έλληνες αλιείς, από το Θρακικό πέλαγος έως τη βόρεια Εύβοια, αφού η φετινή εμφάνιση φυτοπλαγκτού στο Αιγαίο έχει σπάσει ρεκόρ σε διάρκεια και έκταση.
Δύο μήνες σχεδόν συμπληρώνουν εκτός δουλειάς χιλιάδες επαγγελματίες (και ερασιτέχνες) αλιείς στη χώρα μας, λόγω της πρωτοφανούς έκτασης και διάρκειας του φαινομένου του φυτοπλαγκτού, που έχει κατακλύσει την επιφάνεια και τα υποβρύχια ύδατα του βορείου και του κεντρικού Αιγαίου. Οι ασχολούμενοι με τη μέση και την παράκτια αλιεία, που έπρεπε να έχουν ξεκινήσει τις καθημερινές αλιευτικές εργασίες τους από την 1η Μαρτίου, βρίσκονται πλέον σε απόγνωση, αφού κανένα σκάφος δεν μπορεί να αντιπαλέψει το φετινό φυτοπλαγκτόν, που έχει ξεπεράσει κάθε όριο σύγκρισης με τα προηγούμενα χρόνια.
Το φαινόμενο (πυκνότατη συγκέντρωση φυτικών μικροοργανισμών στην επιφάνεια της θάλασσας ή μέσα σ’ αυτήν, υπό συγκεκριμένες συνθήκες) έχει εμφανιστεί από τον περασμένο Ιανουάριο και διαρκεί ήδη για τέταρτο μήνα –παρότι στα αμέσως προηγούμενα χρόνια η εμφάνισή του γινόταν την περίοδο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου για μόλις δύο – τρεις εβδομάδες. Η εξάπλωση του φυτοπλαγκτού φέτος, τόσο σε πλάτος όσο και σε βάθος (έως και 100 μέτρων!), απαγορεύει ουσιαστικά στους αλιείς να εργαστούν, αφού το φυτοπλαγκτόν παράγει ένα είδος σακχαροποιητών (κολλώδης ουσία), που αχρηστεύει κάθε εργαλείο αλιείας (δίχτυα κ.α.). Έτσι, είτε τα μικρά σκάφη της παράκτιας αλιείας είτε τα μεγαλύτερα (γρι γρι, μηχανότρατες) αδυνατούν να επιδοθούν στη συνήθη αλιεία τους κοντά ή μακριά από τις ακτές. Το φυτοπλαγκτόν, μάλιστα, έχει εξαπλωθεί φέτος σε πρωτοφανή έκταση –από τις ακτές της Θράκης και το Θερμαϊκό έως τη Μυτιλήνη, τη βόρεια Εύβοια και τις Σποράδες- θέτοντας εκτός μάχης τον αλιευτικό στόλο της Βόρειας Ελλάδας.
Οι αλιείς μετρούν καθημερινά τεράστιες ζημίες, που διαχέονται και σε άλλους κλάδους της συγκεκριμένης αλυσίδας δραστηριοτήτων –όπως είναι οι μονάδες επεξεργασίας αλιευμάτων, οι μεταφορικές εταιρίες κ.α.
Μάλιστα, έγινε γνωστό ότι μεγάλη μονάδα επεξεργασίας αναγκάστηκε να δώσει υποχρεωτική άδεια δύο εβδομάδων στο προσωπικό της, αφού δεν τροφοδοτείται εδώ και καιρό με πρώτη ύλη προς επεξεργασία (κονσερβοποίηση).
Σε απόγνωση
Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Γρι Γρι ν. Καβάλας, Γιάννης Μανιός, δήλωσε ότι η κατάσταση για τους συναδέλφους του ιδιοκτήτες αλιευτικών σκαφών –και τους εργαζομένους σ’ αυτά- έχει φτάσει στο απροχώρητο:
«Είμαστε αβοήθητοι μπροστά σ’ ένα φαινόμενο που δεν μπορούμε να παλέψουμε. Είχαμε κι άλλες χρονιές προβλήματα με το φυτοπλαγκτόν, αλλά το φετινό φαινόμενο είναι ανεπανάληπτο. Είμαστε σε απόγνωση. Έχουμε να ψαρέψουμε από τον περασμένο Δεκέμβριο –καθώς τότε είναι η υποχρεωτική εποχή διακοπής αλιείας κάθε χρόνο. Περιμέναμε πώς και πώς να επιστρέψουμε στη θάλασσα την 1η Μαρτίου, για ν’ αρχίσουμε να βγάζουμε και πάλι κάποιο εισόδημα, να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες μας προς τους προμηθευτές μας, προς τις τράπεζες, προς τους εργαζομένους μας. Όπως κάθε χρόνο, από τον Φεβρουάριο έχουμε φέρει στην Καβάλα Αιγύπτιους αλιεργάτες και επιβαρυνόμαστε με τα καθημερινά τους έξοδα –χωρίς οι άνθρωποι αυτοί να μπορούν να εργαστούν, αφού το φυτοπλαγκτόν φέτος μας έχει καταστρέψει. Κοντεύουμε να κλείσουμε ήδη δεύτερο μήνα χωρίς την παραμικρή δραστηριότητα, τη στιγμή που έως πέρυσι αυτή την περίοδο γυρίζαμε πίσω κάθε μέρα με έναν τόνο αλιεύματα κατά μέσο όρο. Κι αυτή τη στιγμή δεν βγάζουμε ούτε ένα με δύο κιλά την ημέρα! Πρόκειται περί απόλυτης καταστροφής μας. Και δεν γνωρίζουμε ακόμα –γιατί ούτε οι επιστήμονες μπορούν να το προβλέψουν με ασφάλεια- πόσο θα κρατήσει αυτό. Κάθε μέρα εντείνονται οι πιέσεις προς όλους μας για τις υποχρεώσεις που αντιμετωπίζουμε, κάθε μέρα όλο και περισσότεροι συνάδελφοι βρίσκουν μπροστά τους κατασχετήρια από τράπεζες (κυρίως) και πιστωτές που δεν δείχνουν την παραμικρή κατανόηση για το τεράστιο πρόβλημα που έχει προκληθεί από το φυτοπλαγκτόν».
Οι εκπρόσωποι του σωματείου ιδιοκτητών Γρι Γρι ν. Καβάλας επιδίδονται το τελευταίο διάστημα σε συνεχείς επαφές με τους αρμόδιους του υπουργείου Αγροτ. Ανάπτυξης, προκειμένου να επιτύχουν κάποια βοήθεια εκ μέρους της Πολιτείας ως προς τη συνεχή απώλεια εισοδήματος που τους προκαλεί το φαινόμενο του φυτοπλαγκτού. Οι προοπτικές, όμως, να εισακουσθούν τα εύλογα αιτήματά τους για κάποιου είδους αποζημίωση είναι αμφίβολες, καθώς υπάρχει ουσιαστικά κενό νόμου για την περίπτωση αυτή. Ένα κονδύλιο από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την ανακούφισή τους, είναι ακόμα ανενεργό, ενώ η Επίτροπος Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μαρία Δαμανάκη –στην οποία, επίσης, απευθύνθηκαν- δήλωσε άγνοια για το φαινόμενο και ζήτησε χρόνο για να ενημερωθεί.
Έτσι, χιλιάδες αλιείς έχουν μείνει –προς το παρόν, τουλάχιστον- στο έλεος του φυτοπλαγκτού κυριολεκτικά, προσευχόμενοι στον …Ποσειδώνα ή στον Άγιο Νικόλαο για την υποχώρηση του φαινομένου σύντομα, πριν εξαντληθεί και το τελευταίο όριο της αντοχής τους.
Ήρθε για να …μείνει!
Σύμφωνα με τον ειδικό επιστήμονα του Ινστιτούτου Αλιευτικών Ερευνών (ΙΝΑΛΕ) της Νέας Περάμου Καβάλας, Σωτήρη Ορφανίδη (βιολόγο – ερευνητή), η πρωτοφανής φετινή εξάπλωση και διάρκεια του φαινομένου προοιωνίζεται δυσοίωνο μέλλον για την αλιεία στο Αιγαίο.
Ο κ. Ορφανίδης εκτιμά ότι η αλλαγή στη «συμπεριφορά» του φυτοπλαγκτού (σε χρόνο και διάρκεια εμφάνισης) είναι απόρροια της κλιματικής αλλαγής, που φέρνει πλέον στην περιοχή μας πιο ήπιους χειμώνες. Η μεγαλύτερη ηλιοφάνεια κατά τους χειμερινούς μήνες –σε συνδυασμό με τις πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά φερτές ύλες των ποταμών που εκβάλλουν στο Αιγαίο- ευνοεί την εμφάνιση και την εξάπλωση του φυτοπλαγκτού σε μεγαλύτερη έκταση στην επιφάνεια της θάλασσας, αλλά και την κατακόρυφη επέκτασή του σε βάθη έως και 100 μ. (όπου αλιεύουν τα μεγαλύτερα σκάφη). Βάσει των εκτιμήσεων των επιστημόνων του ΙΝΑΛΕ, το φαινόμενο φαίνεται ότι θα επιστρέφει δριμύτερο κάθε χρόνο (όσο θα παραμένουν οι σημερινές κλιματολογικές συνθήκες), με αποτέλεσμα να επέρχεται βαρύ πλήγμα στις αλιευτικές δραστηριότητες σ’ όλο το βόρειο και κεντρικό Αιγαίο –τουλάχιστον.
Το φαινόμενο (πυκνότατη συγκέντρωση φυτικών μικροοργανισμών στην επιφάνεια της θάλασσας ή μέσα σ’ αυτήν, υπό συγκεκριμένες συνθήκες) έχει εμφανιστεί από τον περασμένο Ιανουάριο και διαρκεί ήδη για τέταρτο μήνα –παρότι στα αμέσως προηγούμενα χρόνια η εμφάνισή του γινόταν την περίοδο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου για μόλις δύο – τρεις εβδομάδες. Η εξάπλωση του φυτοπλαγκτού φέτος, τόσο σε πλάτος όσο και σε βάθος (έως και 100 μέτρων!), απαγορεύει ουσιαστικά στους αλιείς να εργαστούν, αφού το φυτοπλαγκτόν παράγει ένα είδος σακχαροποιητών (κολλώδης ουσία), που αχρηστεύει κάθε εργαλείο αλιείας (δίχτυα κ.α.). Έτσι, είτε τα μικρά σκάφη της παράκτιας αλιείας είτε τα μεγαλύτερα (γρι γρι, μηχανότρατες) αδυνατούν να επιδοθούν στη συνήθη αλιεία τους κοντά ή μακριά από τις ακτές. Το φυτοπλαγκτόν, μάλιστα, έχει εξαπλωθεί φέτος σε πρωτοφανή έκταση –από τις ακτές της Θράκης και το Θερμαϊκό έως τη Μυτιλήνη, τη βόρεια Εύβοια και τις Σποράδες- θέτοντας εκτός μάχης τον αλιευτικό στόλο της Βόρειας Ελλάδας.
Οι αλιείς μετρούν καθημερινά τεράστιες ζημίες, που διαχέονται και σε άλλους κλάδους της συγκεκριμένης αλυσίδας δραστηριοτήτων –όπως είναι οι μονάδες επεξεργασίας αλιευμάτων, οι μεταφορικές εταιρίες κ.α.
Μάλιστα, έγινε γνωστό ότι μεγάλη μονάδα επεξεργασίας αναγκάστηκε να δώσει υποχρεωτική άδεια δύο εβδομάδων στο προσωπικό της, αφού δεν τροφοδοτείται εδώ και καιρό με πρώτη ύλη προς επεξεργασία (κονσερβοποίηση).
Σε απόγνωση
Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Γρι Γρι ν. Καβάλας, Γιάννης Μανιός, δήλωσε ότι η κατάσταση για τους συναδέλφους του ιδιοκτήτες αλιευτικών σκαφών –και τους εργαζομένους σ’ αυτά- έχει φτάσει στο απροχώρητο:
«Είμαστε αβοήθητοι μπροστά σ’ ένα φαινόμενο που δεν μπορούμε να παλέψουμε. Είχαμε κι άλλες χρονιές προβλήματα με το φυτοπλαγκτόν, αλλά το φετινό φαινόμενο είναι ανεπανάληπτο. Είμαστε σε απόγνωση. Έχουμε να ψαρέψουμε από τον περασμένο Δεκέμβριο –καθώς τότε είναι η υποχρεωτική εποχή διακοπής αλιείας κάθε χρόνο. Περιμέναμε πώς και πώς να επιστρέψουμε στη θάλασσα την 1η Μαρτίου, για ν’ αρχίσουμε να βγάζουμε και πάλι κάποιο εισόδημα, να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες μας προς τους προμηθευτές μας, προς τις τράπεζες, προς τους εργαζομένους μας. Όπως κάθε χρόνο, από τον Φεβρουάριο έχουμε φέρει στην Καβάλα Αιγύπτιους αλιεργάτες και επιβαρυνόμαστε με τα καθημερινά τους έξοδα –χωρίς οι άνθρωποι αυτοί να μπορούν να εργαστούν, αφού το φυτοπλαγκτόν φέτος μας έχει καταστρέψει. Κοντεύουμε να κλείσουμε ήδη δεύτερο μήνα χωρίς την παραμικρή δραστηριότητα, τη στιγμή που έως πέρυσι αυτή την περίοδο γυρίζαμε πίσω κάθε μέρα με έναν τόνο αλιεύματα κατά μέσο όρο. Κι αυτή τη στιγμή δεν βγάζουμε ούτε ένα με δύο κιλά την ημέρα! Πρόκειται περί απόλυτης καταστροφής μας. Και δεν γνωρίζουμε ακόμα –γιατί ούτε οι επιστήμονες μπορούν να το προβλέψουν με ασφάλεια- πόσο θα κρατήσει αυτό. Κάθε μέρα εντείνονται οι πιέσεις προς όλους μας για τις υποχρεώσεις που αντιμετωπίζουμε, κάθε μέρα όλο και περισσότεροι συνάδελφοι βρίσκουν μπροστά τους κατασχετήρια από τράπεζες (κυρίως) και πιστωτές που δεν δείχνουν την παραμικρή κατανόηση για το τεράστιο πρόβλημα που έχει προκληθεί από το φυτοπλαγκτόν».
Οι εκπρόσωποι του σωματείου ιδιοκτητών Γρι Γρι ν. Καβάλας επιδίδονται το τελευταίο διάστημα σε συνεχείς επαφές με τους αρμόδιους του υπουργείου Αγροτ. Ανάπτυξης, προκειμένου να επιτύχουν κάποια βοήθεια εκ μέρους της Πολιτείας ως προς τη συνεχή απώλεια εισοδήματος που τους προκαλεί το φαινόμενο του φυτοπλαγκτού. Οι προοπτικές, όμως, να εισακουσθούν τα εύλογα αιτήματά τους για κάποιου είδους αποζημίωση είναι αμφίβολες, καθώς υπάρχει ουσιαστικά κενό νόμου για την περίπτωση αυτή. Ένα κονδύλιο από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την ανακούφισή τους, είναι ακόμα ανενεργό, ενώ η Επίτροπος Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μαρία Δαμανάκη –στην οποία, επίσης, απευθύνθηκαν- δήλωσε άγνοια για το φαινόμενο και ζήτησε χρόνο για να ενημερωθεί.
Έτσι, χιλιάδες αλιείς έχουν μείνει –προς το παρόν, τουλάχιστον- στο έλεος του φυτοπλαγκτού κυριολεκτικά, προσευχόμενοι στον …Ποσειδώνα ή στον Άγιο Νικόλαο για την υποχώρηση του φαινομένου σύντομα, πριν εξαντληθεί και το τελευταίο όριο της αντοχής τους.
Ήρθε για να …μείνει!
Σύμφωνα με τον ειδικό επιστήμονα του Ινστιτούτου Αλιευτικών Ερευνών (ΙΝΑΛΕ) της Νέας Περάμου Καβάλας, Σωτήρη Ορφανίδη (βιολόγο – ερευνητή), η πρωτοφανής φετινή εξάπλωση και διάρκεια του φαινομένου προοιωνίζεται δυσοίωνο μέλλον για την αλιεία στο Αιγαίο.
Ο κ. Ορφανίδης εκτιμά ότι η αλλαγή στη «συμπεριφορά» του φυτοπλαγκτού (σε χρόνο και διάρκεια εμφάνισης) είναι απόρροια της κλιματικής αλλαγής, που φέρνει πλέον στην περιοχή μας πιο ήπιους χειμώνες. Η μεγαλύτερη ηλιοφάνεια κατά τους χειμερινούς μήνες –σε συνδυασμό με τις πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά φερτές ύλες των ποταμών που εκβάλλουν στο Αιγαίο- ευνοεί την εμφάνιση και την εξάπλωση του φυτοπλαγκτού σε μεγαλύτερη έκταση στην επιφάνεια της θάλασσας, αλλά και την κατακόρυφη επέκτασή του σε βάθη έως και 100 μ. (όπου αλιεύουν τα μεγαλύτερα σκάφη). Βάσει των εκτιμήσεων των επιστημόνων του ΙΝΑΛΕ, το φαινόμενο φαίνεται ότι θα επιστρέφει δριμύτερο κάθε χρόνο (όσο θα παραμένουν οι σημερινές κλιματολογικές συνθήκες), με αποτέλεσμα να επέρχεται βαρύ πλήγμα στις αλιευτικές δραστηριότητες σ’ όλο το βόρειο και κεντρικό Αιγαίο –τουλάχιστον.