του Γιώργου Δώρρα
Αυτά που συμβαίνουν στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης είναι πρωτοφανή. Τουλάχιστον αυτά που διημείφθησαν χθες ανάμεσα στους τευτλοπαραγωγούς, που κατέβηκαν στη Θεσσαλονίκη για να διεκδικήσουν δυναμικά τα χρωστούμενα, και μέλη της διοίκησης της εταιρίας, τα οποία επειδή έχουν εκτεθεί βγήκαν εκτός εαυτού.
Στους διαδρόμους των γραφείων που βρίσκονται στη διασταύρωση της οδού Μητροπόλεως με την πλατεία Αριστοτέλους, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ακούστηκαν βαριές κουβέντες, πολύ πέρα από τα όρια της χυδαιότητας, που έφτασαν μέχρι το… Περού. Κάτι που δείχνει τον εκνευρισμό που επικρατεί, αλλά και το κακό κλίμα που έχει εγκατασταθεί στην εταιρεία.
Επειδή, «ουδέν κακό, αμιγές καλού» ίσως η συγκυρία που διαμορφώνεται είναι μοναδική για να αντιληφθούν οι υπεύθυνοι ότι στην ΕΒΖ πρέπει να βρεθούν λύσεις μόνιμες, μακροπρόθεσμες και κυρίως τεχνοκρατικές, ώστε να είναι εφικτές. Στην προκειμένη περίπτωση το πρόβλημα δημιουργήθηκε –και επανέρχεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια- διότι όλες οι προσεγγίσεις είναι κυρίως πολιτικές. Η κυβέρνηση και το υπουργείο θέλουν να συντηρήσουν την τευτλοκαλλιέργεια, κάτι που προϋποθέτει τη λειτουργία της ΕΒΖ, αλλά αυτό πρέπει να γίνει με όρους πραγματικότητας και όχι ψηφοθηρίας. Η ζάχαρη είναι χρηματιστηριακό προϊόν. Η τιμή της στην αγορά αυξομειώνεται. Ανεβοκατεβαίνει. Για να είναι βιώσιμη η ΕΒΖ πρέπει τα κοστολόγια της να είναι ανταγωνιστικά, δηλαδή να υπάρχει σε όλα τα επίπεδα μια ευελιξία, που θα της επιτρέπει να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό. Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι όλα αυτά δε μπορούν να γίνουν σε συνθήκες εγγυημένων τιμών και αποδόσεων. Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα οι κυβερνητικοί και άλλοι υπεύθυνοι να δουν το θέμα της ΕΒΖ αλλιώς; Όπως έλεγε κάποτε η διαφήμιση του ΣΥΡΙΖΑ. «παρ’ το αλλιώς».
Κατ’ αρχήν το κράτος σωστά ενδιαφέρεται για να διατηρήσει την τευτλοκαλλιέργεια στη χώρα μας. Μόνο που για να επιτύχει κάτι τέτοιο πρέπει να κάνει κινήσεις στο πεδίο ευθύνης του και όχι στην πλάτη μιας εταιρίας που ανήκει μεν μετοχικά κατά πλειοψηφία στο δημόσιο –για τους ιδιώτες κατόχους μετοχών μέσω του ΧΑ κανείς δεν ενδιαφέρεται-, αλλά ταυτόχρονα τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί απολύτως προβληματική. Με επιβαρυμένη δανειοδότηση 160 εκατ. ευρώ, που δεν εξυπηρετεί, και πολλές ζημιογόνες χρήσεις στη σειρά η ΕΒΖ είναι μια εταιρία γονατισμένη. Ήδη εδώ και χρόνια οι μετοχές της εταιρίας έχουν σταματήσει να διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ παραμένει στα αζήτητα, παρά στις αλλεπάλληλες προσκλήσεις ενδιαφέροντος για την εξεύρεση ιδιώτη που θα την αγοράσει.
Σε ό,τι αφορά αυτή την ίδια απαξιωμένη και καταχρεωμένη ΕΒΖ καλό θα ήταν οι αρμόδιοι να κοιτάξουν και λίγο το συμφέρον της. Εάν –για παράδειγμα- η ενίσχυση του εμπορικού της ρόλου θα αποδώσει περισσότερο, ας προχωρήσει. Εάν μπορεί να νοικιάσει ή να παραχωρήσει σχολάζουσες βιομηχανικές της εγκαταστάσεις, ας το κάνει. Η συγκεκριμένη αναφορά δεν είναι τυχαία. Η εταιρεία έχει δεχθεί πρόταση εκμίσθωσης του εργοστασίου των Σερρών, το οποίο τα τελευταία χρόνια παραμένει κλειστό και καθημερινά απαξιώνεται, χωρίς να έχει καν απαντήσει. Είναι κρίμα στο όνομα ενός καλύτερου, αλλά απολύτως ασαφούς μέλλοντος, σημαντικές υποδομές να χορταριάζουν. Δυστυχώς –ίσως λόγω του δημοσίου χαρακτήρα της Ζάχαρης- στην εταιρία δεν έχουν αντιληφθεί ότι όπως αποδείχθηκε σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια της ύφεσης το λουκέτο μιας βιομηχανίας που μένει εκτός αγοράς είναι κάτι που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε στην Ελλάδα και σε οποιονδήποτε.
Προφανώς ο ρόλος της ΕΒΖ στην αγροτική οικονομία είναι σοβαρός, αλλά στην πραγματικότητα η εταιρία δεν κατέχει, πλέον, μονοπωλιακή θέση, επομένως όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Ας φροντίσουν, λοιπόν, όσοι παίρνουν τις αποφάσεις, να σώσουν οτιδήποτε μπορεί να σωθεί κι ας αφήσουν κατά μέρος τους πολιτικάντικους μαξιμαλισμούς, που γυρίζουν μπούμερανγκ. Οι αγρότες περιμένουν. Οι εργαζόμενοι περιμένουν. Οι συνεργάτες της εταιρίας περιμένουν. Όλοι αυτοί γνωρίζουν πολύ καλά –εάν όχι, τότε είναι δικό τους πρόβλημα- ότι «από τη χασούρα κέρδος δεν βγαίνει». Περιμένουν, λοιπόν, ρεαλιστικές προσεγγίσεις για να πάρουν τις αποφάσεις τους και να κάνουν τις επιλογές τους. Όχι οράματα, που μπορεί να ακούγονται καλά, αλλά όταν εκπίπτουν σε ανεκπλήρωτες υποσχέσεις ξεφουσκώνουν με ένταση και κρότο, όπως αυτόν που υψώθηκε χθες στα γραφεία της ΕΒΖ στη Θεσσαλονίκη.