Skip to main content

Με υπέργηρα λεωφορεία θα μείνει μέχρι το 2020 ο ΟΑΣΘ

Παράταση ζωής για άλλα τρία χρόνια στα 20χρονα λεωφορεία του ΟΑΣΘ μεθοδεύει να δώσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Του Νίκου Ηλιάδη

Άλλα τρία χρόνια ζωής στον ήδη γηρασμένο και καταπονημένο στόλο του ΟΑΣΘ προσθέτει με νομοσχέδιο το οποίο έχει εκπονήσει ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης και το οποίο αποκαλύπτει σήμερα η Voria.gr. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μέσα στην επόμενη τριετία στο στόλο του Οργανισμού δεν πρόκειται να προστεθεί ούτε ένα καινούργιο λεωφορείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πλήρη καθώς και ασφαλή εκπλήρωση του μεταφορικού έργου του. Επιπλέον, στο τέλος του 2019, όταν ο ΟΑΣΘ θα κλείσει τον κύκλο του, βάσει όσων προβλέπονται στον νόμο περί κρατικοποίησής του, θα κληροδοτήσει στον διάδοχό του, στις Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης (ΑΣΥΘ) έναν υπέργηρο στόλο.

Τα ανωτέρω επιβεβαίωσε άλλωστε και ο νυν πρόεδρος του Οργανισμού Στέλιος Παππάς ο οποίος στη συνέντευξη Τύπου της περασμένης Παρασκευής είπε ότι η αγορά νέων λεωφορείων θα ξεκινήσει από το 2020 και μετά. Συγκεκριμένα μίλησε για αγορά με leasing, 2.000 λεωφορείων, εκ των οποίων τα 1.200 θα ανήκουν στον ΟΑΣΑ στην Αθήνα και τα υπόλοιπα 800 στη Θεσσαλονίκη.

23 χρόνια και βλέπουμε…

Συγκεκριμένα, στο σχέδιο νόμου το οποίο έχει εκπονήσει το υπουργείο από τις αρχές Νοεμβρίου ακόμη, στο άρθρο 34 αναφέρει τα εξής: «Η διάρκεια κυκλοφορίας των λεωφορείων ιδιοκτησίας, προ του ν.4482/2017, του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης υπολογιζόμενη από την πρώτη ημέρα κυκλοφορίας τους ως καινούριων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 23 έτη». Με το ανωτέρω άρθρο προστίθενται αδιακρίτως σε όλα τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ άλλα τρία χρόνια ζωής, καθώς με βάση το ισχύον καθεστώς τα λεωφορεία θα έπρεπε να αποσυρθούν με τη συμπλήρωση της 20ετιας και να αντικατασταθούν από καινούργια. Στο ίδιο άρθρο προστίθεται επίσης ότι η τριετής παράταση ζωής «δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του χρόνου απόσβεσης της αξίας των παραπάνω λεωφορείων, ο οποίος διενεργείται αποκλειστικά με βάση το ισχύον καθεστώς κατά το χρόνο έναρξης του παραπάνω νόμου». Αυτό γίνεται προκειμένου η παράταση ζωής να μην συνεπάγεται περαιτέρω αναπόσβεστη αξία που ενδεχομένως θα μπορούσαν να διεκδικήσουν δικαστικά οι πρώην μέτοχοι του ΟΑΣΘ.

Άμεση αντικατάσταση 90 λεωφορείων

Το μέτρο προωθείται καθώς έως τον επόμενο Νοέμβριο το αργότερο θα πρέπει να αντικατασταθούν 90 λεωφορεία τα οποία συμπλήρωσαν εικοσαετία. Πρόκειται για λεωφορεία τα οποία είχε προμηθευτεί και ταξινομήσει ο ΟΑΣΘ κατά τα έτη 1997 και 1998 (45 αρθρωτά εργοστασίου κατασκευής VOLVO και 45 κανονικά εργοστασίου κατασκευής SCANIA).

Φταίνε οι προηγούμενοι

Το υπουργείο επιρρίπτει την ευθύνη γι’ αυτή την εξέλιξη στην προηγούμενη διοίκηση του ΟΑΣΘ. Συγκεκριμένα, στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, αναφέρεται ότι «o ΟΑΣΘ, αν και όφειλε κατά την, έως την αποϊδιωτικοποίησή του ισχύουσα οικονομική συμφωνία, να είχε διενεργήσει τον διεθνή διαγωνισμό αντικατάστασης των 90 παλαιότερης τεχνολογίας λεωφορείων τουλάχιστον προ 2ετίας, για να γινόταν η αντικατάσταση αυτών σταδιακά στη διετία 2017 - 2018 (ταυτόχρονα με τη συμπλήρωση της διάρκειας κυκλοφορίας των 20 ετών κάθε λεωφορείου), προφασιζόμενος οικονομική αδυναμία δεν προχώρησε στην ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας και σταδιακής προμήθειας αυτών. Προκειμένου να διενεργηθεί σχετικός διαγωνισμός νέων - καινούριων λεωφορείων από τον ΟΑΣΘ (προδιαγραφές, προκήρυξη, αξιολόγηση, ανάδειξη αναδόχου, κατασκευή και παράδοση - παραλαβή λεωφορείων), απαιτείται χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο ετών».

Αλλαγές λόγω μετρό

Επιπρόσθετα, το υπουργείο επικαλείται και τη γενικότερη, λόγω του μετρό αναδιάρθρωση των λεωφορειακών γραμμών. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση «είναι προφανές ότι από της ενάρξεως λειτουργίας του ΜΕΤΡΟ (2020) και της πλήρους λειτουργίας της βασικής γραμμής και της επέκτασης προς τις ανατολικές περιοχές (έως το 2021), θα υπάρξει σημαντική μεταβολή (μείωση ως προς τον συνολικό αριθμό και επίσης σημαντική διαφοροποίηση ως προς τους τύπους έναντι των σήμερα διατιθέμενων λεωφορείων), λόγω της συμπληρωματικότητας των μέσων μαζικής μεταφοράς (τροφοδοτικές λεωφορειακές γραμμές προς σταθμούς του ΜΕΤΡΟ), αλλά και λόγω της εύλογης μείωσης του μεταφορικού έργου με τα αστικά λεωφορεία. Κατά συνέπεια απαραίτητη προϋπόθεση καθορισμού του συνολικού και κατά τύπους λεωφορείων που θα πρέπει να διατίθενται απ' τον ΟΑΣΘ (και τον διάδοχο φορέα αυτού Α.ΣΥ.Θ Α.Ε.) από της ενάρξεως λειτουργίας του ΜΕΤΡΟ, αποτελεί η εκπόνηση και έγκριση εφαρμογής της συγκοινωνιακής μελέτης αναδιάρθρωσης γραμμών, διαδρομών και δρομολογίων, απ' την οποία θα προκύψει ο συνολικός αριθμός και οι τύποι των λεωφορείων. Η ως άνω μελέτη, έως της αποϊδιωτικοποίησης του ΟΑΣΘ και της ίδρυσης της Ο.ΣΕ.Θ. Α.Ε., δεν είχε εκπονηθεί απ' το Σ.Α.Σ.Θ. (ή την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.) και αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα πλέον και για την Ο.ΣΕ.Θ. Α.Ε. και έως το πρώτο εξάμηνο του 2018 θα έχει εκπονηθεί».

Ο στόλος του ΟΑΣΘ

Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, ο ΟΑΣΘ θα πορευτεί για τα επόμενα χρόνια με τον γηρασμένο στόλο του. Ο ΟΑΣΘ διαθέτει σήμερα (τουλάχιστον στα χαρτιά) 622 λεωφορεία (εδώ). Εξ αυτών 245 είναι αρθρωτά, 302 κανονικά, 30 2θυρα, 22 μίνι, 15 11μετρα, 4 για ΑμεΑ, 3 μικρά για την Άνω Πόλη και 1 για την τουριστική διαδρομή. Τα 44 που ήταν προς άμεση αντικατάσταση ως το τέλος του 2017 αγοράστηκαν το μακρινό 1997 και ακολούθησε η αγορά άλλων 46 τον επόμενο χρόνο. Στη συνέχεια οι αγορές ήταν: 90 το 2003, 95 το 2004, 77 το 2005, 65 το 2006, 104 το 2007, 4 το 2009, 60 το 2010, 7 το 2011 και 26 το 2012 που ήταν η τελευταία χρονιά που αγοράστηκαν λεωφορεία από τον ΟΑΣΘ. Εν ολίγοις, το 56,5% των λεωφορείων είναι σήμερα ηλικίας άνω των 12 ετών, το 14,5% είναι τουλάχιστον 20 ετών, ενώ το 2020 τα άνω της 12ετιας λεωφορεία θα υπερβαίνει το 83%.

Συνεχείς παρατάσεις

Παρατάσεις στο όριο ζωής των λεωφορείων δόθηκαν άλλες τρεις φορές στο παρελθόν. Με τη διαφορά, όμως, ότι τώρα μέρος του στόλο του ΟΑΣΘ υπερβαίνει σε επικίνδυνο βαθμό τα συμβατικά όρια αντοχής των λεωφορείων. Ήδη αυτό γίνεται ορατό από τον μικρό αριθμό των λεωφορείων που βγαίνουν καθημερινά στους δρόμους καθώς περίπου τα μισά βρίσκονται παροπλισμένα στα αμαξοστάσια.

Στην οικονομική συμφωνία μεταξύ ΟΑΣΘ και Δημοσίου, το 2001 το όριο ζωής των λεωφορείων είχε καθοριστεί στα 12 χρόνια. Αυτή τηρήθηκε έως και το 2008, γεγονός που επέτρεψε στον ΟΑΣΘ να διαθέτει καινούργιο και ασφαλή στόλο. Στη νέα οικονομική συμφωνία του 2008 το όριο ζωής παρατάθηκε στα 15 χρόνια και τέσσερα χρόνια μετά, το 2012, στα 18 χρόνια. Η τελευταία παράταση δόθηκε το 2014, ανεβάζοντας το όριο ζωής των λεωφορείων στα 20 χρόνια.

Στην 265 σελίδων έκθεση των επιθεωρητών οι οποίοι έκαναν φύλλο και φτερό τον ΟΑΣΘ το 2016 σημειώνεται για το συγκεκριμένο θέμα ότι «οι εν λόγω ρυθμίσεις (σ.σ. οι διαδοχικές παρατάσεις), υπό την έννοια όρων ποιότητας και ασφάλειας, μεταφράζονται στη διατήρηση σε κυκλοφορία οχημάτων όλο και μεγαλύτερης ηλικίας, γεγονός αντιστρόφως ανάλογο της τεχνολογικής εξέλιξης και των απαιτήσεων ως προς την οδική ασφάλεια».

Πέραν αυτών, η κυκλοφορία στους δρόμους της Θεσσαλονίκης γηρασμένων λεωφορείων παλιάς τεχνολογίας συνεπάγεται και μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση.