του Γιάννη Μαγκριώτη*
Ολοκληρώθηκαν, οι τριήμερες εκδηλώσεις, για την τριπλή επέτειο.
Την γιορτή του πολιούχου Αγίου Δημητρίου, της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης, το 1912, από τους Οθωμανούς κατακτητές και της νίκης στο Αλβανικό μέτωπο, που άνοιξε στις 28 Οκτώβρη του '40.
Την πρώτη επέτειο, την όρισε η Εκκλησία της Ελλάδας .
Την δεύτερη, το "ΕΝΤΕΛΛΕΣΤΕ", προς τον Αρχιστράτηγο του Ελληνικού στρατού, διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο, από τον τότε Πρωθυπουργό, Ελευθέριο Βενιζέλο.
Την τρίτη, το τελεσίγραφο του Μουσολίνι, για την είσοδο των στρατευμάτων της Φασιστικής Ιταλίας, στο Ελληνικό έδαφος και η απόρριψη του, από τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας, δικτάτορα Ιωάννη Μέταξα και τον Ελληνικό λαό. Από φέτος, με Προεδρικό διάταγμα, θα γιορτάζουμε επίσημα και την απελευθέρωση της πόλης, με την αποχώρηση των Γερμανών Ναζί, στις 30 Οκτώβρη του '44.
Κάθε γεγονός έχει ξεχωριστή και σπουδαία σημασία, για την Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τους Έλληνες. Όμως, η τριπλή επέτειος και από φέτος τετραπλή, έχει έναν μοναδικό συμβολισμό, τον πιο καθοριστικό, για την πορεία των Ελλήνων, μέσα στην ταραχώδη και λαμπρή διαδρομή τους, την εθνική ενότητα.
Η εθνική ενότητα, είναι ο καθοριστικός παράγοντας, για κάθε έθνος και λαό, μπροστά, στα μεγάλα ιστορικά του διλήμματα. Όμως, είναι ακόμη πιο σημαντική, για τα μικρότερα έθνη και λαούς, αφού αυτή καθορίζει, την εξέλιξή τους, σε μεγάλο βαθμό.
Η ιστορία μας, είναι γεμάτη από παραδείγματα, όπου ένα ανεπανάληπτο επίτευγμα, ακολουθούσε μια αδιανόητη τραγωδία. Η αλληλουχία αυτή των γεγονότων, είναι αποτέλεσμα κυρίως των λαμπρών φορτίων της ιστορίας και της ψυχοσυναισθηματικής μας, ιδιαιτερότητας.
Οι Έλληνες, σαν να ένιωθαν υποχρέωση στην ιστορία και τους μύθους τους, επέλεγαν πάντα μεγαλεπήβολους στόχους και είτε τους πετύχαιναν, είτε γνώριζαν την καταστροφή. Από την πρόσφατη ιστορία μας, δύο πρόσωπα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο διάδοχος και μετέπειτα βασιλιάς Κωνσταντίνος Α', συνδέθηκαν με τις πιο σημαντικές στιγμές της Ελλάδας και με την Θεσσαλονίκη. Δύο πρόσωπα, ισχυρά και χαρισματικά, που δίχασαν την χώρα και κατέδειξαν την κρισιμότητα της εθνικής συνεννόησης, στις μεγάλες προκλήσεις της ιστορίας. Οι δικές τους επιλογές, σε μεγάλο βαθμό διαμόρφωσαν, τα οριστικά σύνορα της χώρας.
Το, "Σου απαγορεύω, να κινηθείς προς το Μοναστήρι’’ και το "ΕΝΤΕΛΛΕΣΤΕ, να μπεις τώρα, στην Θεσσαλονίκη ..", στα διαδοχικά τηλεγραφήματα του Βενιζέλου, στον Κωνσταντίνο, δημιούργησαν την ιστορία και την επέτειο. Η κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης, με Πρωτεύουσα την Θεσσαλονίκη, οδήγησε στην συνθήκη των Σεβρών, στην Ελλάδα, "Των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών". Οι οπαδοί της "Μικρής και εντίμου Ελλάδος", αφού ξεγέλασαν τον κουρασμένο και καθημαγμένο από τους πολέμους λαό, με το "ΟΙΚΑΔΕ", κέρδισαν τις εκλογές του Νοέμβρη του '20, επανέφεραν τον έκπτωτο Κωνσταντίνο, με το σύνθημα "ελιά -ελιά και Κώτσο Βασιλιά". Του "αετού ο γιος", ξέχασε τα συνθήματα και τις υποσχέσεις και ξεκίνησε να πάρει την Άγκυρα, για να ξεπεράσει σε δόξα, τον "αφορισμένο" από την εκκλησία, Βενιζέλο.
Όμως, όλα είχαν αλλάξει και η Μικρασιατική καταστροφή, ήταν αναπόφευκτη.
Η συνθήκη της Λωζάννης, το '23, αυτή που πέτυχε ο επιστρατευμένος από την εξορία Βενιζέλος, η συνθήκη, που τόσο ενοχλεί, τις Νεο-οθωμανικές φαντασιώσεις του Ερντογάν, έσωσε, ό,τι μπορούσε να σωθεί. Αυτή διαμόρφωσε, με τις ανταλλαγές των πληθυσμών, την ταυτότητα της Πόλης μας, της Θεσσαλονίκης. Της Πόλης, με τα "χίλια πρόσωπα".
Σ’ αυτήν την πόλη, που ο διχασμός και η εθνική ενότητα, χάραξαν το πρόσωπό της, επιχείρησαν κάποιοι να κτίσουν, στο όνομα των δικών τους φαντασιώσεων και της δικής τους αυταπάτης, στον εορτασμό της τριπλής επετείου, το 2011, ένα νέο διχασμό. Την εξουσία, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες κρίσεις, την κέρδισαν. Η χρήση της όμως, περίπου δύο χρόνια, βαθαίνει την κρίση, τον εθνικό διχασμό όμως, πρέπει να αποφύγουν.
Η Ελλάδα πιστεύω, δύσκολα, αλλά, θα βρει τον δρόμο της.
*Ο Γιάννης Μαγκριώτης είναι συντονιστής της Πρωτοβουλίας για τη Νέα Σοσιαλδημοκρατία και πρώην υφυπουργός Υποδομών του ΠΑΣΟΚ