Ξεκαθάρισμα οφειλετών ξεκινάει στο ΚΕΑΟ, ώστε στοχευμένα να προκύψουν χιλιάδες οφειλέτες που μπορούν να πιεστούν από ατομικές ειδοποιήσεις, ώστε υπό τον φόβο των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης να ρυθμίσουν ή να εξοφλήσουν το χρέος τους.
Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Ναυτεμπορικής, οι 100.000 ατομικές ειδοποιήσεις που έχουν προγραμματιστεί να σταλούν φέτος, ώστε να εισπραχθούν έως 1,57 δισ. ευρώ, αποτελούν την αρχή. Η συνέχεια θα προκύψει με αναλυτικούς καταλόγους από οφειλέτες που θα δημιουργήσει το ΚΕΑΟ. Θα επικεντρώνονται σε πέντε κατηγορίες οφειλετών όπου εστάλησαν ατομικές ειδοποιήσεις για να ρυθμίσουν το χρέος αλλά παρήλθαν άπραγοι οι τρεις μήνες – που είναι το ανώτατο όριο για να εφαρμοστούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (π.χ. κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πλειστηριασμοί ακινήτων). Οι συγκεκριμένοι κατάλογοι θα προκύψουν από πέντε στοχευμένες κατηγορίες οφειλετών, που έχουν ήδη επιλεχθεί.
Βελτίωση εισπραξιμότητας
Μέσω των συγκεκριμένων καταλόγων θα μπορεί να φανεί στις αρμόδιες υπηρεσίες σε ποιους οφειλέτες πρέπει άμεσα να παρθούν μέτρα και σε ποιους όχι. Έτσι εκτιμάται ότι θα βελτιωθεί η εισπραξιμότητα, καθώς θα είναι ακόμα πιο στοχευμένη η διαδικασία και, άρα, πιο αποτελεσματική.
Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης του ΚΕΑΟ περιγράφεται αναλυτικά ο τρόπος που θα πραγματοποιείται εφεξής η επιβολή των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Εκτός από τις 100.000 ατομικές ειδοποιήσεις που έχουν προγραμματιστεί για φέτος, θα εφαρμοστούν και μια σειρά από μέτρα «κεντρικής παρακολούθησης», που επιδιώκουν τον ταχύτερο και αποδοτικότερο εντοπισμό των οφειλετών που μπορούν να καλύψουν το χρέος τους.
Πιο συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις που θα γίνουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι οι εξής:
- Θα παρακολουθούνται κεντρικά οι πράξεις και οι αποφάσεις επί πτωχευτικών διαδικασιών (ν.4738/20), μέσω των σχετικών δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (ΗΜΦ). Έτσι, εκτιμάται ότι θα γίνει πιο εύκολος ο εντοπισμός των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών από τους συγκεκριμένους οφειλέτες και θα μπορούν να συντονιστούν καλύτερα οι ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν από τις περιφερειακές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ για να εισπραχθούν.
- Θα παρακολουθούνται κεντρικά τα αποτελέσματα διεξαγωγής των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών μέσω της σχετικής πλατφόρμας (e-auction).
- Θα υπάρξει συστηματική εξαγωγή αρχείων, από την οποία θα μπορεί το ΚΕΑΟ να παρακολουθεί την εξέλιξη των μέτρων που έχουν ληφθεί, ανά περίπτωση, ώστε να προγραμματίζονται καλύτερα οι επόμενες ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν. Μάλιστα, θα πραγματοποιείται και η ανάλογη κατηγοριοποίηση σε πέντε διαφορετικούς τομείς, ως εξής:
1) Αρχεία οφειλετών που εντάχθηκαν προ εξαμήνου στο ΚΕΑΟ, οι οποίοι εξαιρέθηκαν κατά την ένταξη στο πεδίο της αποστολής ατομικών ειδοποιήσεων λόγω ενεργής ρύθμισης, ή λόγω δικαστικής απόφασης. Στόχος είναι ο επανέλεγχος (Follow up) των προϋποθέσεων για λήψη μέτρων εντός μηνός από την εξαγωγή του αρχείου.
2) Αρχεία οφειλετών που εντάχθηκαν προ έτους στο ΚΕΑΟ. Θα ακολουθείται η ίδια διαδικασία, αλλά μπαίνουν σε «πρώτη γραμμή» για να ληφθούν μέτρα.
3) Αρχεία οφειλετών που απώλεσαν ρύθμιση. Ο στόχος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η λήψη αναγκαστικών μέτρων εντός 75 ημερών από την απώλεια της ρύθμισης.
4) Αρχεία οφειλετών που αυξάνουν συνεχώς την οφειλή δημιουργώντας νέο χρέος κάθε μήνα. Στόχος είναι η λήψη μέτρων εντός μηνός από την εξαγωγή του αρχείου.
5) Αρχεία συνυπόχρεων υπεύθυνων οφειλετών με προσωπική ευθύνη για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου εντοπίζεται πρόσφατη μεταβολή στα στοιχεία μητρώου αναφορικά με τη χρονική περίοδο υπευθυνότητας ή την ιδιότητα υπευθύνου. Και σε αυτή την περίπτωση ο στόχος παραμένει η λήψη μέτρων εντός μηνός από την εξαγωγή του αρχείου.
Χαρακτηριστικά χρέους
Σε κάθε αποτελεσματικό μηχανισμό διαχείρισης χρέους είναι σημαντικό η αναγκαστική είσπραξη να γίνεται βάσει των χαρακτηριστικών του χρέους, με καθιέρωση κριτηρίων χαρακτηρισμού και κατηγοριοποίησης των οφειλών.
Στα αναγκαστικά μέτρα που λαμβάνονται από το ΚΕΑΟ υπάρχει διαστρωμάτωση ανάλογα με την παλαιότητα και το ύψος της οφειλής. Έτσι, προτεραιότητα για λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης δίνεται στις πιο πρόσφατες οφειλές, οι οποίες έχουν θεωρητικά υψηλότερη εισπραξιμότητα. Παράλληλα, εντατικότερες προσπάθειες για αναγκαστική είσπραξη απαιτούνται για τους οφειλέτες με υψηλές οφειλές. Για τον σκοπό αυτό, στη διάρθρωση των περιφερειακών υπηρεσιών με βάση τον νέο Οργανισμό προβλέφθηκε ξεχωριστό τμήμα για τη διαχείριση των μεγάλων οφειλετών, ώστε να υπάρχει συνεχής και στενή παρακολούθηση των οφειλετών αυτών και των μέτρων που λαμβάνονται.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, που προκύπτουν από την α’ τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ για φέτος, το χρέος προς τον ΕΦΚΑ έχει ανέλθει στα 45,9 δισ. ευρώ. Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022, προκύπτει ετήσια αύξηση 3,1 δισ. ευρώ του χρέους προς την Κοινωνική Ασφάλιση. Συγκριτικά με το δ’ τρίμηνο του 2022, διαπιστώνεται αντίστοιχη αύξηση κατά 255,6 εκατ. ευρώ.
Αποτροπή δημιουργίας νέων οφειλών
Ένα μέτρο που αξιοποιεί το ΚΕΑΟ για την αποτροπή αύξησης των οφειλών των στρατηγικών κακοπληρωτών είναι αυτό της αναστολής της χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ για την υποβολή Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ). Το μέτρο ισχύει από τον Νοέμβριο του 2019 και αφορά εκείνους τους οφειλέτες – εργοδότες που ασφαλίζουν προσωπικό μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας χωρίς να καταβάλλουν τις τρέχουσες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές, αυξάνοντας συνεχώς το ποσό της οφειλής τους. Σήμερα εφαρμόζεται σε εργοδότες που αποφεύγουν συστηματικά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ και αποσκοπεί στην παρεμπόδιση της ανάπτυξης στρατηγικών εισφοροδιαφυγής. Πέραν του περιορισμού της συσσώρευσης οφειλών, σημαντικό όφελος από την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής είναι η συγκέντρωση φορολογικών και περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών, που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διασφάλιση της εισπραξιμότητας των οφειλών.