Skip to main content

Υπόθεση Novartis: Οι καταθέσεις μαρτύρων-Μιλούν για μίζες εκατομμυρίων

Στοιχεία από την κατάθεση των προστατευόμενων μαρτύρων με την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης» και «Αικατερίνη Κελέση» για την υπόθεση Novartis.

Έγγραφα από τη δικογραφία για την υπόθεση Novartis έρχονται στο φως της δημοσιότητας, με στοιχεία από την κατάθεση των προστατευόμενων μαρτύρωνμε την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης» και «Αικατερίνη Κελέση».

Σύμφωνα με δημοσίευμα δημοσίευσε του protothema.gr, ο πρώτος μάρτυρας πέρασε ξανά την πόρτα του γραφείου της εισαγγελέως διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη, την Παρασκευή 12 Ιανουαρίου.

Στην ερώτηση «τι γνωρίζετε για τις παράνομες πρακτικές της Novartis Ελλάς και των λοιπών φαρμακευτικών εταιρειών στην Ελλάδα», ο μάρτυρας ανέφερε μεταξύ άλλων: «Κατά το έτος 2008 επί υπουργίας Αβραμόπουλου έτρεχε το πρόγραμμα Παγκόσμιες ημέρες υγείας το οποίο εκπονούσε η εταιρεία επικοινωνίας communication in practices (CIP) συμφερόντων Κυριάκου Γριβέα έπειτα από σχετική ανάθεση του υπουργείου Υγείας.

Στο εν λόγω πρόγραμμα ο γενικός διευθυντής της εταιρείας Αναστάσιος Γκοτσόπουλος με την έγκριση του Διευθυντή Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας Αλέξη Ζορμπά, ζητούσε υπέρογκες χορηγίες επικοινωνίας από τις φαρμακευτικές εταιρείες που δεν αντιστοιχούσαν στις πραγματικές υπηρεσίες που τους παρείχαν.

Για παράδειγμα η χορηγία μιας παγκόσμιας ημέρας υγείας έφτανε τις 50.000 ευρώ ανά εταιρεία.

Η Novartis Ελλάς χορήγησε την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας με το ποσό των 50.000 ευρώ για τις κάτωθι υπηρεσίες: α) Συνέντευξη τύπου στο ξενοδοχείο King George παρουσία του κ. Ζορμπά β) Εκθεσιακό περίπτερο ενημέρωσης στην πλατεία Κολωνακίου το οποίο ουδέποτε στήθηκε γ) ολοσέλιδη διαφημιστική καταχώρηση στην εφημερίδα Μετρόπολις η οποία ουδέποτε δημοσιεύτηκε και δ) εκτύπωση και διανομή διαφημιστικών φυλλαδίων τα οποία ουδέποτε παρήχθησαν.

Δηλαδή για μια συνέντευξη τύπου αξίας 5.000 ευρώ η εταιρεία χορήγησε στην CIP για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας 50.000 ευρώ. Ο Φρουζής τότε αντιπρόεδρος της Νοβάρτις Ελλάς επικοινώνησε σε ανώτατα στελέχη της εταιρείας ότι ο λόγος που υπερτιμολογήθηκε το ποσό της χορηγίας ήταν η εξόφληση ευνοϊκής μεταχείρισης της Νοβάρτις από τον κ. Αβραμόπουλο, τότε υπουργό Υγείας.

Η εξυπηρέτηση αυτή πραγματοποιήθηκε για την ταχύτερη έγκριση και υψηλότερη τιμολόγηση ογκολογικών φαρμάκων όπως πχ το φάρμακο AFFINITOR. Επίσης επι υπουργίας του υπήρξε στενή συνεργασία της Νοβάρτις και του Υπουργείου μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ και του Γενικού Διευθυντή Παπαδημητρίου Θεόδωρου που σε συνεργασία με τον Φρουζή διαχειρίστηκαν το ζήτημα της πανδημίας H1N1. Η Νοβάρτις την περίοδο 2008-2009 είχε εμβόλια για το H1N1 τα οποία παραγγέλθηκαν από το υπουργείο Υγείας μετά την αναβάθμιση από το ΚΕΕΛΠΝΟ του κινδύνου της πανδημίας στην μέγιστη βαθμίδα πέντε. Με τον ανωτέρο τρόπο ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος παρέσυρε τον τότε πρωθυπουργό (Κ. Καραμανλή) ο οποίος τελούσε εν αγνοία να εξαγγείλει ότι η Ελλάδα έπρεπε να παραγγείλει πανδημικά εμβόλια για το σύνολο του πληθυσμού της. Το ποσοστό κάλυψης του πληθυσμού ήταν στην συγκεκριμένη περιπτωση αναντίστοιχα υψηλό (υπερπολλαπλάσιο) σε σχέση με άλλες ευρωπαίκές χώρες με αντίστοιχο πληθυσμό. Η ζημία του κράτους στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν διττή:

1) Αφενός δια της παραγγελίας υπερβολικά υψηλού αριθμού εμβολίων

2) Αφετέρου δια της καταβολής υψηλών ποσών που διοχετεύτηκαν από το ΚΕΕΛΠΝΟ σε ΜΜΕ για την εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.

Χαρακτηριστικά εκείνη την εποχή ο Φρουζής έλεγε ότι ο ίδιος, ο οποίος είχε αναλάβει τη διαπραγμάτευση και έκλεισε την συμφωνία εκ μέρους της Novartis Vaccines SRL, δωροδόκησε: 1) Θ. Παπαδημητρίου 2) τον τότε γενικό γραμματέα του Υπουργείου Υγείας Αριστείδη Καλογερόπουλο και 3) τον τότε υπουργό Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλο.

Για το ξέπλυμα των χρημάτων που δόθηκαν στους ανωτέρω χρησιμοποιήθηκε – μεταξύ άλλων – ο μηχανισμός της υπερτιμολόγησης εκδηλώσεων και φαρμακοοικονομικών μελετών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, εκπροσωπούμενης από τον τότε κοσμήτορα Ιωάννη Κυριόπουλο, ο οποίος ήταν γνώστης και της όλης υπόθεσης και χρησιμοποιήθηκε και ο ίδιος για την προσέγγιση του υπουργού Υγείας του οποίου ήταν σύμβουλος. Ομοίως το ξέπλυμα των χρημάτων έγινε και μέσω του ομίλου Γριβέα ο οποίος αναλάμβανε συνέδρια για λογαριασμό της ΕΣΔΥ και υπερτιμολογημένες δραστηριότητες επικοινωνίας της Νοβάρτις και του ΚΕΕΛΠΝΟ. Θεωρώ αντίθετο στην λογική των πραγμάτων και στα μεγέθη της εταιρείας όσο και της συγκεκριμένης παραγγελίας, ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος να έλαβε δώρο ποσό κάτω των 200.000 ευρώ.

«Το μεγαλύτερο σκάνδαλο κατά την γνώμη μου στο χώρο της υγείας» αναφέρει στην κατάθεσή του ο προστατευόμενος μάρτυρας Μάξιμος Σαράφης «αφορούσε το διαγωνισμό του υπουργείου Υγείας για το μοριακό έλεγχο αίματος για τον ιο HIV επι υπουργίας Αβραμόπουλου. Πιο συγκεκριμένα από ότι θυμάμαι κατόπιν δημοσιεύματος της εφημερίδας «το Βήμα» το Δεκέμβριο του 2006 που αφορούσε ατυχές περιστατικό θανάτου από μόλυνση ασθενούς κατόπιν μετάγγισης ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος εξήγγειλε το μεγαλύτερο διαγωνισμό που έγινε πότε στο χώρο της υγείας ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ αναφορικά με την προμήθεια διαγνωστικών τεστ μοριακού ελέγχου.

Τα συγκεκριμένα διαγνωστικά τεστ τα διαθέτουν μόνο οι εταιρείες α) Roche και β) Chiron που ανήκει στον όμιλο Novartis.

Σημειώνεται ότι η Novartis κατέχει το 30% των μετοχών της Roche και γα την συγκεκριμένη περίπτωση δωροδοκήθηκε ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος» υποστηρίζει στην κατάθεσή του ο προστατευόμενος μάρτυρας ενώ σε άλλο σημείο υποστηρίζει πως «θεωρώ αδύνατο στη συγκεκριμένη περίπτωση να δόθηκε μίζα κάτω του ποσού των 40 εκατ. ευρώ».

Στις 15 Ιανουαρίου και ώρα 10:40 ο «Μάξιμος Σαράφης» περνά και πάλι την πόρτα του γραφείου τις εισαγγελέως Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη προκειμένου να συνεχίσει την κατάθεση. «Σε συνέχεια της προηγούμενης κατάθεσής μου σας γνωρίζω ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος και οι Κωνσταντίνος Φρουζής είχαν απευθείας επικοινωνία μεταξύ τους μέσω των προσωπικών τους emails» ξεκινά ο μάρτυρας μπαίνοντας απευθείας στην ουσία.

«Από την στιγμή που είχαν τέτοια επικοινωνία στα προσωπικά τους emails αυτό μεταφράζεται στο ότι είχαν να πουν κάτι μεταξύ τους που δεν ακολουθούσε την επίσημη υπηρεσιακή οδό. Είχαν τακτική επαφή και δια ζώσης. Χαρακτηριστική περίπτωση διακριτικής μεταχείρισης της Novartis Ελλάς ήταν η εκ μέρους του άνω υπουργού όταν πήγε στο υπουργείο Υγείας έκδοση δελτίου τιμών τον Αύγουστο του 2011 οπότε τιμολογήθηκε το GILENYA και το TASIGNA 150. Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είχε κυκλοφορήσει και δεν είχε τιμολογηθεί κανένα άλλο φάρμακο κατά σύσταση της τρόικας προκειμένου να μην αυξηθεί η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Για να επιταχυνθεί η τιμολόγηση των ανωτέρω φαρμάκων χρησιμοποιήθηκαν μεταξύ άλλων οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας ΒΗΜΑ 1) Νίκος Χασαπόπουλος, κουμπάρος του Ανδρέα Λοβέρδου και 2) Ελενα Φυντανίδου. Συγκεκριμένα κατόπιν εντολής της Novartis Ελλάς συστάθηκε τον Ιούλιο του έτους 2011 ένα μήνα πριν την έκδοση ΦΕΚ για τα ανωτέρω προϊόντα η εταιρεία PRESTIGE με αντικείμενο δημόσιες σχέσεις και διαφήμιση. Η συγκεκριμένη εταιρεία έλαβε από την Novartis Ελλάς έργα συνολικού ύψους 200.000 ευρώ σε διάρκεια μιας διετίας προκειμένου μεταξύ άλλων α) να προωθηθεί σε επίπεδο δημοσιότητας η κατ εξαίρεση τιμολόγηση των ανωτέρω προϊόντων μέσα στον Αύγουστο του 2011 β) καλλιεργηθεί η θετική πολιτική εικόνα του Α Λοβέρδου γ) να καλλιεργηθεί ομοίως η θετική εικόνα του Κων. Φρουζή ως υποψήφιου για την προεδρία του ΣΦΕΕ (έγινε πρόεδρος τον Μάρτιο 2012).

Όταν ο Φρουζής εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΦΕΕ η Prestige ανέλαβε τις δημόσιες σχέσεις του ΣΦΕΕ. Η Prestige άνηκε στην ουσία στους Χασαπόπουλο και Φυντανίδου» ενώ σε άλλο σημείο υποστηρίζεται: «πιθανολογώ ότι η δωροδοκία μεθοδεύτηκε ως εξής: Στις 21.7.2011 και ώρα 20:52 μμ εστάλη μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον αντιπρόεδρο Κων Φρουζή προς τον τότε πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Νοβάρτις Ελλάς Arnout Miguel van Amstel και τον τότε Οικονομικό Διευθυντή της Νοβάρτις Ελλάς Miguel Freire με τίτλο «Please take into account» (παρακαλώ λάβατε υπόψη). Πιθανολογώ δεδομένης της ώρας ότι το μήνυμα εστάλη από το κινητό τηλέφωνο του Φρουζή λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός δεν γνώριζε να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στο συγκεκριμένο μήνυμα αναφερόταν τα εξής: Ο αντιπρόεδρος ζητούσε έκτακτη αύξηση του προϋπολογισμού του τμήματός του ύψους 200.000 ευρώ (100.000 ευρώ σε δύο συγκεκριμένα κέντρα κόστους τμήματος) για τον προϋπολογισμό του 2012. Ο Φρουζής ζητά με επιμονή αυτή την αύξηση του προϋπολογισμού έτσι ώστε η εταιρεία να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους της. Σημειώνεται ότι αναφέρει ότι το συγκεκριμένο ποσό θα έχει πολύ μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα με βάση τον οικονομικό δείκτη ROI. Ο Φρουζής επίσης αναφέρει ότι χρειάζεται συμμαχίες από όλα τα πολιτικά κόμματα και τους σχετικούς τομεάρχες υγείας διότι διέβλεπε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα ήταν κυβέρνηση συνεργασίας. Ενας επιπλέον λόγος που ζητά επιπλέον χρηματοδότηση είναι οι εκλογές του ΣΦΕΕ που θα ελάμβαναν χώρα το πρώτο τρίμηνο του 2012». O μάρτυρας καταλήγει στο συμπέρασμα : «… θεωρώ ότι το ύψος του δώρου που έλαβε για τη συγκεκριμένη περίπτωση ο Λοβέρδος δεν είναι κάτω του ποσού των 200.000 ευρώ συνολικά».

Σε άλλο σημείο της ίδιας κατάθεσης υποστηρίζεται ότι ο κ. Λοβέρδος δωροδοκήθηκε και για φάρμακο για την ώχρα κηλίδα. Ο μάρτυρας υποστηρίζει ότι ο τότε υπουργός έλαβε 70.000 ευρώ για έγκριση συγκεκριμένου φαρμάκου μέσω τεσσάρων διαφημιστικών εταιρειών.

Στις 2 Φεβρουαρίου και ώρα 11:20 π.μ ο «Μάξιμος Σαράφης» προσέρχεται και πάλι στην εισαγγελία για να συνεχίσει την κατάθεσή του. Αυτή την φορά η εισαγγελέας τον ρωτά για τον κ. Αδωνη Γεωργιάδη και τους συνεργάτες του. 

«Γνωρίζω ότι άμεση συνεργάτιδα του υπουργού ήταν η κ. Κατραβά με την οποία η Νοβάρτις μέσω του τμήματος market access του οποίου προσίτατο ο Κων Φρουζής είχε επίσημη και ανεπίσημη επικοινωνία μέσω emails εταιρικών και προσωπικών και μέσω τηλεφωνημάτων» αναφέρει εισαγωγικά ο μάρτυρας για να συνεχίσει λέγοντας ότι «οι επικοινωνίες αυτές γίνονταν προκειμένου η κ. Κατραβά να κανονίζει τα απόρρητες συναντήσεις του Φρουζή εκ μέρους της Νοβάρτις με τον υπουργό. Αντικείμενο αυτών των συναντήσεων πιθανολογώ ότι ήταν το «κλείσιμο» συμφωνιών μεταξύ της εταιρείας και του Υπουργού, προκειμένου ο τελευταίος να λαμβάνει ευνοϊκές για την εταιρεία πολιτικές αποφάσεις. Αυτό το βασίζω στο γεγονός ότι οι πιο τακτικές επικοινωνίες γίνονταν μέσω των προσωπικών τους ηλεκτρονικών λογαριασμών και μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων στα προσωπικά τους τηλέφωνα και όχι μέσω των επίσημων υπηρεσιακών λογαριασμών του υπουργείου. Θέλω επίσης να σας καταθέσω ότι όπως είναι ευρέως γνωστό ο υπουργός Αδωνης Γεωργιάδης χρησιμοποιούσε ως μέθοδο ξεπλύματος των χρημάτων που λάμβανε ως δώρα από την Νοβάρτις, εκδοτικές του δραστηριότητες, καθώς και υπηρεσίες προβολής μέσω τηλεπωλήσεων και διοργάνωσης εκδηλώσεων σχετικά με την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και την ανάλυση της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Με δεδομένο ωστόσο ότι η επένδυση της τηλεπώλησης των βιβλίων ήταν δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος της επιχείρησης του συμπεραίνω ότι τα έσοδα από τις πιο πάνω δραστηριότητες είναι προφανώς εικονικά και συνδέονται με το ξέπλυμα παράνομων χρημάτων».

Τι κατέθεσε η μάρτυρας «Κελέση»: Δεσμίδες σε κίτρινους φακέλλους και η ανακαίνιση της οικίας του υπουργού

Την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου την εισαγγελία επισκέπτεται ο προστατευόμενος μάρτυρας με κωδικό όνομα «Αικατερίνη Κελέση» προκειμένου να δώσει συμπληρωματική κατάθεση.

«Ο κ. Φρουζής είχε πολύ στενή σχέση με τον κ. Αδωνη Γεωργιάδη και είχε πολύ συχνές συναντήσεις τόσο με τον πιο πάνω Υπουργό όσο και με άλλους κρατικούς αξιωματούχους οι οποίοι προωθούσαν τα συμφέροντα της Νοβάρτις. Γνωρίζω συγκεκριμένα ότι ο κ. Φρουζής συναντήθηκε με τον Αδωνη Γεωργιάδη την 9.9.2013 στο υπουργείο Υγείας και την επόμενη ημέρα 10.9.2013 είχε συνάντηση επίσης στο Υπουργείο με τον Αδωνη Γεωργιάδη και τον Ιωάννη Στουρνάρα. Επίσης συνάντηση με τον κ. Γεωργιάδη ο κ Φρουζής είχε και την 30.9.2013 όπως προκύπτει από σχετικές σημειώσεις του κ. Φρουζή όπου σε αυτές ανέφερε ότι έκλεισε ραντεβού με τον Γεωργιάδη 30/9 μισή ώρα μετά από την κανονική. Η σημείωση αυτή σήμαινε ότι η συνάντηση αυτή έλαβε χώρα μισή ώρα μετά από την κύρια συνάντηση του Υπουργού με τον κ. Φρουζή και με τους εκπροσώπους άλλων φαρμακευτικών εταιρειών με σκοπό σε αυτήν να βρίσκεται μόνος του με τον Υπουργό, ώστε να μπορέσει να του παραδώσει τα χρήματα που είχε μαζί του στο βαλιτσάκι όπως σας έχω ήδη καταθέσει. Σημειώνω ότι ο Φρουζής σε ιδιόχειρες σημειώσεις του αναφέρεται σε συνάντηση 30 λεπτών και με τον Ιωάννη Στουρνάρα. Κι εδώ δηλαδή φαίνεται η ίδια τακτική του Φρουζή όπως και με τον Γεωργιάδη για την παράδοση των χρημάτων δωροδοκίας όπως σας έχω καταθέσει ήδη. Θέλω επίσης να σας αναφέρω ότι στις αρχές του έτους 2014 ο κ. Γεωργιάδης παρέδωσε στον Φρουζή εμπιστευτικό ανεπίσημο έγγραφο, με το οποίο τον ενημέρωνε για τις δαπάνες που έκανε το υπουργείο Υγείας το πρώτο τετράμηνο του 2014 στον χώρο του φαρμάκου γα τα ποσά του rebate και του claw back των φαρμακευτικών εταιρειών για τις συμμετοχές των ασφαλισμένων στην αγορά των φαρμάκων για τις συνταγογραφήσεις των γενόσημων φαρμάκων και για τα φάρμακα υψηλού κόστους ήτοι πληροφορίες για ενέργειες του υπουργείου που δεν θα έπρεπε να γνωρίζει ο κ. Φρουζής».

Στη συνέχεια η «Αικατερίνη Κελέση» περιγράφει συναντήσεις του κ. Φρουζή με συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου. Συγκεκριμένα, η μάρτυρας υποστηρίζει ότι ο κ. Φρουζής είχε δύο συναντήσεις με τον κ. Δημήτρη Πτωχό, συνεργάτη του πρώην πρωθυπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου στις 26.9.2013 και 18.10.2013. Ο μάρτυρας αναφέρει ότι στις 21.10.2014 ο Φρουζής είχε συνάντηση με τον κ. Σταύρο Παπασταύρου και στις 3.4.2014 και 14.4.2014 ο Φρουζής συναντήθηκε με τον κ. Χρύσανθο Λαζαρίδη. Επίσης, υποστηρίζει πως στις 8.4.2014 συναντήθηκε με τον κ. Γιάννη Στουρνάρα. Ο μάρτυρας υποστηρίζει ότι όλες οι συναντήσεις είχαν ως στόχο να γίνει πρόεδρος του ΣΦΕΕ ο κ. Φρουζής καθώς όπως υποστηρίζει δεν πληρούσε τις τυπικές υποχρεώσεις.

Σε άλλο σημείο της ίδιας κατάθεσης η εισαγγελέας ρωτά: «Σε σχέση με τα πρόσωπα που μας αναφέρετε ότι έχουν χρηματισθεί γνωρίζετε αν οι χρηματισμοί έγιναν απευθείας ή και με μεσολάβηση τρίτων προσώπων» και ο μάρτυρας απαντά: «γνωρίζω ότι ο κ. Φρουζής έκανε τους χρηματισμούς χέρι με χέρι ο ίδιος. Στην περίπτωση όμως του Αδωνη Γεωργιάδη γνωρίζω ότι εκτός από τις φορές που ο ίδιος ο Φρουζής τον χρημάτισε απευθείας (χέρι με χέρι) σε τρεις περιπτώσεις τα χρήματα έλαβε για λογαριασμό του Γεωργιάδη η ιδιαιτέρα γραμματέας του Βασιλική Κατραβά εντός κίτρινων φακέλων μια φορά εντός του ξενοδοχείου Λίντα Μάριοτ όπου η ανωτέρω έλαβε το ποσό των 70.000 ευρώ το οποίο προοριζόταν για την ανακαίνιση της οικίας του Αδωνη Γεωργιάδη και τις άλλες δύο φορές εντίς του υπουργείου Υγείας όπου έλαβε 50.000 ευρώ και 20.000 ευρώ αντίστοιχα περίπου. Άλλο πρόσωπο που γνωρίζω με βεβαιότητα ότι έχει χρηματισθεί κατ επανάληψη με δεσμίδες χρημάτων εντός κίτρινων φακέλων σε μαύρες τσάντες την περίοδο από το 2010 εως το έτος 2013 ήταν ο Ροβέρτος Σπυρόπουλος τέως διοικητής του ΙΚΑ. Ο συγκεκριμένος έλαβε από τον Φρουζή για λογαριασμό της Νοβάρτις συνολικά 600.000 ευρώ το ελάχιστον προκειμένου να προωθήσει τις τιμές και την αποζημίωση των φαρμάκων έχοντας την σχετική αρμοδιότητα.