Κατά την χθεσινή αφή της φλόγας από την Ολυμπία, δηλώθηκαν πολλά από πλευράς επισήμων, με κοινό χαρακτηριστικό ότι «εκπέμπεται στην Οικουμένη το παγκόσμιο μήνυμα της ειρήνης, της συναδέλφωσης, της αλληλεγγύης». Ίσως, η διοργάνωση των σημερινών ολυμπιακών παιχνιδιών να εκπέμπουν τέτοια μηνύματα, ασχέτως αν δεν τα λαμβάνει κανείς υπόψη.
Όμως, κατά την αρχαιότητα, οι Ολυμπιακοί αγώνες -και όχι παιχνίδια- εξέπεμπαν εντελώς αντίθετα μηνύματα, πέραν του ότι ήσαν ιεροί, αφιερωμένοι στον Δία, ενώ τώρα αφιερώνονται στις πολυεθνικές, τις σύγχρονες θεότητες. Απεναντίας, ήσαν αγώνες πλήρως ανταγωνιστικοί, και οι αθλητές επιδείκνυαν αποκλειστικώς τις πολεμικές αρετές τους.
Επαναφέρω, εκτενή αποσπάσματα από σχετικό σημείωμα που έγραψα και πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου. Και κυρίως την σημαντική «παρεξήγηση» -σκόπιμη- που είναι η ταύτιση των Ολυμπιακών Αγώνων με την Ειρήνη, επειδή επί ένα τρίμηνο (προ-κατά και μετά την τέλεσή τους) επικρατούσε εκεχειρία. Εκείνο που δεν παρατηρήθηκε, και απορώ γιατί, είναι ότι τα αγωνίσματα που τελούνταν κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες, ήσαν όλα ανεξαιρέτως πολεμικά. Δρόμος, πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο, άλμα, δίσκος, ακόντιο, ιπποδρομίες. Όλα δηλαδή, στα οποία έπρεπε οι πολεμιστές να έχουν ιδιαίτερη επίδοση.
Ο Πίνδαρος, σε μια από τις Ολυμπιακές του ωδές, αναφέρει ότι «έργα, τα οποία δεν περιέχουν κίνδυνο, είναι άδοξα». Γι' αυτό και υμνεί τα αγωνίσματα που εμπεριέχουν τον κίνδυνο, όπως την πυγμαχία, το παγκράτιο και τις αρματοδρομίες. Μάλιστα υπήρξε για κάποιο διάστημα και παγκράτιο εφήβων, αλλά καταργήθηκε λόγω της σκληρότητάς του.
Πώς συμβιβάζεται λοιπόν η τέλεση πολεμικών αγωνισμάτων με την ειρήνη; Υποστηρίζω πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν ήσαν αγώνες της ειρήνης, αλλά απλώς η ειρήνη ήταν απαραίτητη για να τελεστούν.
Τι σημαίνει αυτό: σημαίνει ότι οι καλύτεροι αθλητές, ήσαν και οι καλύτεροι πολεμιστές κάθε πόλης, αφού τα αγωνίσματα ήσαν αυτά που κυριαρχούν στον πόλεμο. Αν, λοιπόν, ένας καλός πολεμιστής ήταν στο πεδίο της μάχης, δεν θα μπορούσε να λάβει μέρος στους ιερούς αγώνες, και η πόλη του θα συμμετείχε σ' αυτούς με τους "αναπληρωματικούς", αν επιτρέπεται η έκφραση, χωρίς πιθανότητες επιτυχίας και προβολής της ή δεν θα συμμετείχε καθόλου. Ούτε αυτό όμως μπορούσε να γίνει γιατί οι αγώνες ήσαν ιεροί και ο Δίας δεν θα εκτιμούσε καθόλου την αποφυγή ύμνησής του.
Για να συμμετέχουν λοιπόν στους αγώνες οι καλύτεροι αθλητές, που ήταν και οι καλύτεροι πολεμιστές, δεν έπρεπε να γίνονται πόλεμοι ούτε κατά τη διάρκεια των προπονήσεων και των μετακινήσεων, διάστημα δυο μηνών περίπου πριν από την έναρξη, και ενός μηνός μετά, για να επιστρέψουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους και να συνεχίσουν μετά τον πόλεμο που ενδεχομένως διέκοψαν. Και όταν οι πολεμιστές-αθλητές στέφονταν Ολυμπιονίκες, κατεδάφιζε η πόλη ένα τμήμα του τείχους, αφού είχε ικανούς πολεμιστές για να την φυλάσσουν.
Επιβάλλεται να υπενθυμίσω ότι κατά τον Πλάτωνα (και όχι μόνο) "εάν θέλεις ειρήνη ετοιμάσου για πόλεμο". Τα δήθεν φιλειρηνικά μηνύματα και κινήματα τα θεωρώ υποκριτικά ή πολλές φορές και επικίνδυνα, γιατί ευνουχίζουν την αγωνιστικότητα των λαών, την κινητήρια δύναμη της ζωής. Κατά τον Ηράκλειτο "πόλεμος πατήρ πάντων" (πόλεμος σημαίνει αγώνας) και δεν βρέθηκε κάποιος ειρηνόφιλος μέχρι σήμερα να το αμφισβητήσει.
Και πώς να αμφισβητηθεί, αφού όλοι μας ευχόμαστε στους φίλους «καλή σταδιοδρομία». Η λαϊκή μνήμη έχει συγκρατήσει την έκφραση, και ασύνειδα εύχεται να νικήσει ο φίλος «στον δρόμο του σταδίου» (σταδιοδρομία) που αρχίζει. Δεν εύχεται απλώς μια καλή πορεία, αλλά να επικρατήσει των άλλων στο «στάδιο» (που κατέστη μονάδα μέτρησης απόστασης, όπου το στάδιο της αρχαίας Ολυμπίας ήταν 192,27 μ. - το σημερινό «διακοσάρι» δηλαδή).
Αναμφίβολα, κάθε λογικός άνθρωπος επιθυμεί την ειρήνη. Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτή; Με ευχολόγια ή με προετοιμασία για την αποτροπή του πολέμου; Η συνεχής επίκληση της ειρήνης, χωρίς τη συνοδεία των ανάλογων μέτρων για την εμπέδωσή της, καταντά ύποπτη και ίσως έχει σκοπό να επιτύχει την ύπνωση των λαών για να καταστούν εύκολα θύματα στις πολεμοχαρείς ορέξεις γειτόνων και μη, που θα τους βρουν απροετοίμαστους.