Skip to main content

Η Τουρκία διψά για ενέργεια και ορέγεται τα αποθέματα της Ελλάδας

Τα δυο σημαντικά μειονεκτήματα της διέλευση των αγωγών από το τουρκικό έδαφος και η περίεργες διαρροές περί συνεκμετάλλευσης.

Από την ώρα της πτώσης των Σοβιετικών "δημοκρατιών" το Αιγαίο έχασε κάπως τη γεωστρατηγική σημασία του. Ακολούθησε τη μοίρα της Αδριατικής, για την οποία "σφάζονταν παλικάρια" στη ποδιά της για πολλούς αιώνες, ώσπου το Αιγαίο να της πάρει το στέμμα, διατηρώντας το για έναν αιώνα περίπου.

Όμως, η γεωπολιτική και γεωοικονομική αξία του παρέμεινε αμετάβλητη. Με τη γεωπολιτική ασχοληθήκαμε σε παλαιότερο σημείωμα, όταν αναφερθήκαμε στην προσπάθεια των ισχυρών να περιορίσουν τη ρωσική επιρροή στη Χερσόνησο του Αίμου και κατ’ επέκταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η γεωπολιτική βέβαια, δεν είναι αποσυνδεμένη από τη γεωοικονομική. Κι αυτές είναι που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του Αιγαίου, ως χώρο μεγάλης οικονομικοπολιτικής σημασίας.

Είναι βεβαιωμένη η ύπαρξη σ’ αυτό ορυκτού πλούτου, μεταξύ του οποίου και πετρελαίου, του οποίου όμως τα έξοδα ανόρυξης είναι μεγάλα. Πριν από 40 χρόνια περίπου, όταν τέθηκε, για πρώτη φορά δημόσια το θέμα της ανόρυξής του είχε υποστηριχτεί, πως όσο το πετρέλαιο θα πωλείται με τις τιμές εκείνες ("έπαιζε" από τα 12 έως τα 20 δολάρια το βαρέλι) είναι ασύμφορη η εκμετάλλευσή του. Θα το σκέπτονταν όταν η τιμή πώλησης θα υπερέβαινε τα 65 δολάρια το βαρέλι, όπως συμβαίνει κατά διαστήματα, αλλά δεν σταθεροποιείται.

Έτσι, αφενός η σταδιακή εξάντληση των ενεργειακών αποθεμάτων παγκοσμίως, όπου οι περισσότερες από τις 90 περίπου πετρελαιοπαραγωγές χώρες -μεταξύ των οποίων και οι Η.Π.Α.- διαθέτουν πλέον μόνον το 50% της αρχικής ποσότητας και η αύξηση της τιμής του το καθιστά οικονομικά εκμεταλλεύσιμο, και αφετέρου η προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, αυξάνει τη γεωπολιτική σημασία του Αιγαίου.

Έχει έρθει επομένως, εδώ και λίγα χρόνια, η στιγμή για ένα οικονομικό άλμα της χώρας μας, αλλά όπως συμβαίνει και με τα σαρκοβόρα, που μόλις μυρίσουν "ψητό" τρέχουν, έτσι συνέβη και με τη "φίλη και σύμμαχο" Τουρκία. Εκμεταλλευόμενη την αδυναμία μας επί μακρά σειρά ετών, να ασκήσουμε υπεύθυνη και αξιοπρεπή εξωτερική πολιτική, αμφισβητεί το δικαίωμά μας προς αξιοποίηση του "οικοπέδου" μας. Και φυσικά, όπως συνηθίζει, διεκδικεί μερίδιο σε κάτι που δεν της ανήκει.

Οι απαιτήσεις δε, δεν εξαντλούνται στο Αιγαίο, αλλά σε όλη την ΑΟΖ μας. Από το Καστελόριζο έως την Γαύδο, νοτίως της Κρήτης όπου και η ελληνική ΑΟΖ εφάπτεται μ’ αυτήν της Λιβύης, την οποία η Τουρκία επιχειρεί να επηρεάσει ώστε να μη οριοθετηθούν οι μεταξύ μας ΑΟΖ.

Η δυναμική της τουρκικής οικονομίας της την υποχρεώνει σε μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας. Αλλά και η αδυναμία της να επιβάλει τις απόψεις της στις τουρκόφωνες χώρες της κεντρικής Ασίας (οι οποίες συνεργάζονται με τη Ρωσία, πλην του Αζερμπαϊτζάν που έχει απευθείας επαφή με τις Η.Π.Α.), της στερούν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που επιθυμούσε.

Ταυτοχρόνως, η διέλευση των αγωγών από το έδαφός της παρουσιάζει δυο σημαντικά μειονεκτήματα. Πρώτον, λόγω της γνωστής απληστίας της δεν θέλει να αρκεστεί στο "ενοίκιο διέλευσης", αλλά επιδιώκει να συναποφασίζει και αυτή για τη ροή (που δεν γίνεται αποδεκτό) και δεύτερον ότι οι αγωγοί βρίσκονται συνεχώς στο έλεος των ανταρτών -όχι μόνο των Κούρδων-, και ως εκ τούτου θεωρούνται ανασφαλείς.

Θα αυξήσει επομένως τις πιέσεις της για συνεκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων στην ελληνική ΑΟΖ. Αφήνει μάλιστα να διαρρεύσει ότι περί αυτού έχει υπάρξει συμφωνία από τη δεκαετία του ’80. Οι συνεχιζόμενες ανεξήγητες κινήσεις της ελληνικής πολιτείας, μας κάνει να το φοβούμαστε. Αλλά στην Κύπρο, δεν έπιασαν τόπο οι απειλές της. Η απόφαση του Τάσσου Παπαδόπουλου να ασχοληθεί με την ενέργεια της κυπριακής επικράτειας, ανέδειξε τα υποκρυπτόμενα -και- οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών της γης, που επεδίωξαν την υπερψήφιση του σχεδίου Ανάν. Το διαβόητο σχέδιο προέβλεπε ότι η Κύπρος δεν... θα είχε ουσιαστικά υφαλοκρηπίδα, διότι οιαδήποτε αξιοποίησή της έπρεπε να έχει τη συναίνεση των Τουρκοκυπρίων.

Η νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε με την απόφαση του Ν. Αναστασιάδη να ξεκινήσει η έρευνα και εκμετάλλευση, παραβλέποντας τις τουρκικές απειλές, έχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξη αμερικανικών και γαλλικών εταιριών κολοσσών, αλλά και τόσο με τη ρήξη των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, όσο και με τις αντιδράσεις των ισχυρών για το νέο-οθωμανισμό του Ερντογάν, προσθέτει όπλα στην ελληνική φαρέτρα. Υπάρχει κάποιος πρόθυμος να τα χρησιμοποιήσει;