της Ρίας Καλφακάκου*
Η Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου, η πόλη του Ελευθερίου Βενιζέλου, η κοιτίδα εργατικών εξεγέρσεων, με το ματωμένο Μάη του 36, μια πολυπολιτισμική, εργατική και δημοκρατική πόλη, άλλαξε χαρακτήρα μετά τον β' παγκόσμιο και τον εμφύλιο πόλεμο. Κοντά στα σύνορα με τις χώρες του «σιδηρού παραπετάσματος», κοντά στα μέτωπα που διεξήχθη ο «συμμοριτοπόλεμος», θεωρήθηκε επικίνδυνη από τις εμφυλιοπολεμικές κυβερνήσεις που εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρομοκρατίας, αναθέτοντας στους δοσίλογους την επιβολή της τάξεως για λόγους εθνικής ασφαλείας. Το παρακράτος ανεξέλεγκτο καλλιεργούσε το φόβο, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Λαμπράκη που έρριξε την ίδια τη δικιά τους δεξιά κυβέρνηση.
Μετά ένα σύντομο δημοκρατικό διάλειμμα στη μεταπολίτευση, η πόλη και η ευρύτερη περιοχή επανήλθαν στις αγκάλες της δεξιάς, μιας ιδιότυπης δεξιάς, με τα χαρακτηριστικά ενός επαρχιώτικου κιτς, με τον άξεστο λαικό Ψωμιάδη να απευθύνεται στα πιο ευτελή αντανακλαστικά του πληθυσμού της περιφέρειας και τον φτερωτό γιατρό -που σαν τον φτερωτό Ερμή, προστάτευε τόσο τους εμπόρους όσο και τους κλέφτες- αντίβαρο για να ικανοποιήσει τους μορφωμένους αστούς της πόλης. Η εκκλησία, εκπροσωπούμενη από έναν άκρως συντηρητικό ιεράρχη, κρατούσε τα μπόσικα, ενδυναμώνοντας την καχυποψία όχι μόνο στην αριστερά αλλά και σε οποιαδήποτε αλλαγή, κοινωνική πολιτική, πολιτισμική.
Μια νέα «ακομμάτιστη» παράταξη, η «Πρωτοβουλία», κατάφερε να συλλέξει γνωστά ονόματα τόσο από τον χώρο της κεντροαριστεράς όσο και της κεντροδεξιάς, αναδεικνύοντας τους ξεχασμένους Εβραίους και τη φρικτή τραγωδία της μαζικής εξόντωσής τους από τους Ναζί, διάλεξε σαν πεδίο σύγκρουσης τον ξεπερασμένο ακραίο συντηρητισμό της τοπικής εκκλησίας και την υποκουλτούρα που είχε επιβάλλει ο στενόμυαλος επαρχιωτισμός των προηγούμενων διοικήσεων και κέρδισε στο νήμα το δήμο, υποσχόμενη να αλλάξει τα κακώς κείμενα.
Έδωσε μια διέξοδο σε τμήματα της μεσαίας και ανώτερης μεσαίας τάξης, που προστατεύοντας τα ταξικά τους προνόμια, απαραβίαστα πριν την οικονομική κρίση, δεν εμπιστεύονταν την αριστερά, αλλά ο κοινωνικός τους φιλελευθερισμός, η κουλτούρα και η παιδεία τους, δεν μπορούσε να συμβαδίσει με την ακροδεξιά ρητορική, και την υποβαθμισμένη αισθητική που είχε επιβληθεί στην πόλη.
Βέβαια η μεγαλοαστική τάξη της Θεσσαλονίκης, στην αρχή έβλεπε με σκεπτικισμό τις όποιες δημοκρατικές αλλαγές και κοινωνική πολιτική έκανε μια κεντροαριστερή, μπολιασμένη με αρκετή κεντροδεξιά, νέα διοίκηση του δήμου, όμως γρήγορα πείστηκε πως τα επιχειρηματικά συμφέροντα δεν κινδυνεύουν και κάποιες φορές ενισχύονται. Επιτυχημένος επιχειρηματίας και με ταξική συνείδηση, αλλά με κοινωνικές ευαισθησίες και με τις ιδιορρυθμίες του ο Μπουτάρης, παρουσιάζει αντιφατικές συμπεριφορές καταφέρνοντας για μεγάλο διάστημα να ισορροπεί αντικρουόμενα κοινωνικά συμφέροντα.
Εν τω μεταξύ, τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό πεδίο, σημειώνονται ραγδαίες αλλαγές. Η συμπίεση προς τα κάτω του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας, ως αποτέλεσμα εφαρμογής νεοφιλελεύθερων πολιτικών, συνθλίβει τις μεσοαστικές αυταπάτες και οδηγεί σε ριζοσπαστικοποίηση κοινωνικών στρωμάτων κατά παράδοση συντηρητικών.
Το πολιτικό σκηνικό ανατρέπεται με την κατάρρευση του πανίσχυρου ΠΑΣΟΚ και την εξαφάνιση της ΔΗΜΑΡ, που λειτουργούσε ως ρυθμιστικός παράγοντας τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Οι εσωτερικοί συσχετισμοί στο εσωτερικό των δημοτικών παρατάξεων αλλάζουν ενώ η αλαζονεία του δημάρχου απογειώνεται.
Στο μισό της παρούσας θητείας της διοικούσας παράταξης στο δήμο Θεσσαλονίκης, οι έντονες διεργασίες και διαφωνίες που υποβόσκουν μετά το 2014, οδηγούν σε οριστική ρήξη μετά τις επιλογές του δημάρχου για προεδρείο και αντιδημάρχους.
Δεν είναι απλώς ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, αλλά απόρροια τόσο των διαφορετικών πολιτικών στην διαχείριση των δημοτικών πραγμάτων, που ενυπήρχαν στη διοικούσα παράταξη, όσο και των συχετισμών δύναμης και των αντίστοιχων ισορροπιών που έχουν αλλάξει μετά τις δημοτικές εκλογές του 2014.
Η νέα (κατά δήλωση του δημάρχου) Πρωτοβουλία, θα κριθεί στα δύο χρόνια που απομένουν σε κάποια κρίσιμα πεδία. Το ξεκαθάρισμα του τοπίου σχετικά με τις υπάρχουσες καταγγελίες για τις εργολαβίες καθαριότητας, που είναι ήδη στα χέρια της ανακρίτριας διαφθοράς. Ανάπτυξη και θέσεις εργασίας ως αποτέλεσμα καλής διαχείρισης των χρημάτων από το περίφημο δάνειο από την ΕΤΕπ, την περιφέρεια και άλλες πηγές.
Πραγματικά έργα σε σημαντικούς για την πόλη τομείς, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της πλειοψηφίας και τα αποδέχεται η κοινωνία.
Η δεξιά παράταξη, στην προσπάθειά της να διώξει από πάνω της την κακή κληρονομιά Παπαγεωργόπουλου, τις ανομίες, τα μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα και την υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος της προηγούμενης δεξιάς διοίκησης, εστιάζει στην καταγγελία μικρών και μεγάλων σκανδάλων, χωρίς να παρουσιάζει κανένα δικό της πρόγραμμα, χωρίς να έχει μια έστω και πρωτογενώς επεξεργασμένη στρατηγική για την πόλη.
Επιπλέον η δεξιά παράταξη, οφείλει να δώσει στο λαό της πόλης μια εξήγηση για την τρίτη ψήφο στον Ματθαιόπουλο της Χρυσής Αυγής, στις τελευταίες εκλογές για την οικονομική επιτροπή του δήμου Θεσσαλονίκης. Μια ψήφο που κανείς δεν έδειξε να παρατηρεί, μια και τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στην διοικούσα παράταξη, όμως οι «Εντάξει» πρέπει να μας πουν αν την αποδέχονται στο εσωτερικό της παράταξής τους.
Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη- Ανοιχτή Πόλη» - πιστή στις δημοκρατικές της αρχές δεν θα δείξει καμμία ανοχή, στην όποια ανοχή στη Χρυσή Αυγή και δεν θα αφήσει να επωάζεται το αυγό του φιδιού.
Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη- Ανοιχτή Πόλη» φιλοδοξεί να αλλάξει το παράδειγμα διοίκησης του δήμου και την προσέγγιση προς τον πολίτη. Στην παρούσα φάση ως υπεύθυνη και ουσιαστική αντιπολίτευση, δεν εξαντλείται στην κριτική και στις καταγγελίες, αλλά παρουσιάζει το δικό της όραμα για την πόλη, ένα ολιστικό σχεδιασμό βασισμένο σε κοινωνικές ανάγκες, με ολοκληρωμένες προτάσεις, συμβάλλει σε κάθε θετική παρέμβαση στην πόλη, αποδεικνύοντας κάθε φορά πως είναι έτοιμη να ζητήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις ερχόμενες εκλογές και να ανταποκριθεί στις επιθυμίες, τα όνειρα και τις ανάγκες της πλειοψηφίας. Να ξαναδώσει την ελπίδα για μια πόλη όμορφη, καθαρή και βιώσιμη με ποιότητα ζωής για τους κατοίκους της.
*Η Ρία Καλφακάκου είναι επίκεφαλής της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη- Ανοιχτή Πόλη» και διευθύνουσα σύμβουλος της Εγνατία Οδός ΑΕ.