Skip to main content

Η πραγματικότητα της αγοράς έλειψε από το αφήγημα Τσίπρα στη ΔΕΘ

Από την εικόνα έλειψε η «γέφυρα» ανάμεσα στην πρόοδο των μακροοικονομικών και την αρνητική στασιμότητα στην πραγματική οικονομία.

Στο δικό του διήμερο της φετινής Διεθνούς Εκθέσεως στη Θεσσαλονίκη εμφανίστηκε ένας διαφορετικός Τσίπρας. Τουλάχιστον στα ζητήματα της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας που σχεδόν μονοπώλησαν τις τοποθετήσεις του ο πρωθυπουργός ήταν διαφορετικός. Σαφέστατα πιο φιλικός στο επιχειρείν και τους ανθρώπους του και σίγουρα αρκετά σαφής σε σχέση με το πώς ο ίδιος θα ήθελε να εξελιχθούν τα πράγματα στην οικονομία το επόμενο διάστημα. Μάλιστα, τόσο ο κ. Τσίπρας, όσο και οι υπουργοί του, φρόντισαν να επαναλάβουν πολλές φορές αφενός τα στατιστικά μακροοικονομικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που δείχνουν ότι η οικονομία της χώρας πηγαίνει το 2017 καλύτερα (ΑΕΠ, βιομηχανική παραγωγή, μεταποιητική δραστηριότητα, ξένες επενδύσεις, εξαγωγές κ.λπ.) και αφετέρου ότι αυτό το θετικό αποτέλεσμα δεν προέκυψε με… αυτόματο πιλότο, αλλά επιτεύχθηκε λόγω της δικής τους δουλειάς και των δικών του πρωτοβουλιών.

Από την άλλη στις συναντήσεις τους με τους εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων της πόλης και της επιχειρηματικότητας, δηλαδή με τους ανθρώπους της πραγματικής οικονομίας, ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του άκουσαν άλλα πράγματα. Χωρίς να αμφισβητήσουν τα θετικά μακροοικονομικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αναφέρθηκαν όλοι στις δυσκολίες της καθημερινότητας που βιώνουν. Στη γραφειοκρατία της δημόσιας διοικήσεις, που δημιουργεί καταστροφικές καθυστερήσεις, στην υπερφορολόγηση που απορροφά κάθε διάθεση και κίνητρο από τους επιχειρηματίες, στους αργούς ρυθμούς απονομής της δικαιοσύνης, που διαιωνίζει αντί να επιλύει διαφορές, στην οικονομική ασυνέπεια του δημοσίου, στις δυσκολίες χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Σε μία, μάλιστα, περίπτωση, στο γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν των προέδρων των επιμελητηρίων της χώρας το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, ο υπουργός Ανάπτυξης και Οικονομίας Δημήτρης Παπαδημητρίου έφτασε στο σημείο να αμφισβητήσει τα στοιχεία που είχε παραθέσει στην δική του ομιλία ο κ. Δημητρης Μπακατσέλος, ενώ ήταν εμφανές ότι μιλούσαν για διαφορετικά πράγματα. Μόνο η επίδειξη ευγένειας εκ μέρους του οικοδεσπότη να μη διακόψει τον υπουργό, παρ’ όλο που εκείνος του απευθύνθηκε προσωπικά, αποσόβησε τη δημόσια παρεξήγηση, αλλά οι παριστάμενοι στο τραπέζι –όλοι τους άνθρωποι της αγοράς- κατάλαβαν τι συνέβαινε και περιορίστηκαν σε ένα κούνημα του κεφαλιού. Είπαμε η ευγένεια…

Το συμπέρασμα απ’ όλα αυτά το διατύπωσε με ακριβή τρόπο –χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει, αφού προηγήθηκε- το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας επίσης από τη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Λεωνίδας Φραγκιαδάκης μιλώντας σε πελάτες της τράπεζας σημείωσε ότι ναι μεν η οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης, με το κλίμα να βελτιώνεται, αλλά τα θετικά αποτελέσματα αυτής της κατάστασης μέχρι στιγμής τα εισπράττουν αφενός οι μεγάλοι και οργανωμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι της χώρας και αφετέρου ο ελληνικός τουρισμός, που φέτος πηγαίνει εξαιρετικά καλά.

Αυτή η απόλυτα ρεαλιστική προσέγγιση σημαίνει ότι όλοι οι υπόλοιποι παίκτες της οικονομίας και των επιχειρήσεων δυσκολεύονται πολύ να τα καταφέρουν. Κυρίως οι εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίοι και μικρομικροί που δραστηριοποιούνται μακριά από τα κοσμικά θέρετρα της χώρας, αλλά και όσοι κινούνται ποικιλοτρόπως γύρω τους και δίπλα τους. Οι περισσότεροι «βράζουν στο ζουμί τους» και τουλάχιστον οι μισοί είναι εκτεθειμένοι στην εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία, στις τράπεζες, ενδεχομένως στους εργαζομένους που απασχολούν  και –συχνά- ο ένας στον άλλο. Είναι όλοι αυτοί που περίμεναν τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, αλλά τώρα που εφαρμόζεται έρχονται αντιμέτωποι με τις δυσκολίες του. Είναι αυτοί που μπαινοβγαίνουν στα προγράμματα των 12, 36, 10 και 120 δόσεων, από τα οποία παίρνουν προσωρινές ανάσες, τις οποίες συχνά χάνουν στο δεύτερο ή τρίτο μήνα. Είναι αυτοί που έμαθαν να δουλεύουν σε ένα σύστημα με υψηλή ρευστότητα, μεγάλη κατανάλωση και ελάχιστους πραγματικούς ελέγχους κι έχουν, πλέον, εκτροχιαστεί. Είναι αυτοί που σε σημαντικό ποσοστό είναι «προγραμμένοι», υπό την έννοια των πολιτικών επιλογών της τρόικας και των ελληνικών κυβερνήσεων από το 2010 μέχρι σήμερα, καθώς η πολυδιάσπαση των αγορών και ότι αρνητικό συνεπάγεται (υπερεπαγγελματισμός, φοροδιαφυγή, φοροκλοπή, εισφοροαποφυγή κ.λπ.), θεωρείται από την αρχή της κρίσης μια μεγάλη στρέβλωση του συστήματος που πρέπει να διορθωθεί. Οι ίδιοι, όμως, δεν το ξέρουν. Διότι κανείς δεν τους το λέει ευθέως και οι ίδιοι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να «μεταφράσουν» σωστά αυτό –για παράδειγμα- που τονίζει συνεχώς ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφανγκ Σόιμπλε: η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει ανταγωνιστική οικονομία.
Αντίθετα όλοι αυτοί οι ταλαιπωρημένοι μικροί και μεσαίοι της αγοράς και των επιχειρήσεων ακούνε επί χρόνια –και επί ημερών Τσίπρα- το ακριβώς αντίθετο, ότι όλα αυτά τα δύσκολα στην οικονομία και την κοινωνία γίνονται για να σωθούν.

Ασφαλώς δεν είναι ο Αλέξης Τσίπρας αυτός που θα σπάσει το «ταμπού». Έχουν και οι αλήθειες τα όρια τους! Ίσως και πολύ να προχώρησε για τα δικά του δεδομένα το προηγούμενο διήμερο στη Θεσσαλονίκη. Σε κάθε περίπτωση αυτό που λείπει σήμερα από την εικόνα που παρουσίασε ο πρωθυπουργός για την επιχειρηματικότητα από τη Θεσσαλονίκη είναι η «γέφυρα» ανάμεσα στην πρόοδο των μακροοικονομικών και την αρνητική στασιμότητα στην πραγματική οικονομία, ιδίως των μικρομεσαίων. Το πρόβλημα της διάχυσης εις βάθος και εις πλάτος των επιτευγμάτων μιας οικονομίας είναι ούτως ή άλλως «σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς λύτες». Υπάρχουν πολλές χώρες στον πλανήτη με ανθούσα στα χαρτιά οικονομία, που αφορά μόλις το 10% των ανθρώπων και των επιχειρήσεων. Πέρασε και η Ελλάδα το στάδιο οι αριθμοί να ευημερούν, αλλά οι άνθρωποι να υποφέρουν. Έτσι πιθανότατα η κακή αίσθηση στην καθημερινότητα της οικονομίας να διατηρηθεί στην ατμόσφαιρα και να συνεχίζει να παράγει πολιτικά αποτελέσματα. Πολύ περισσότερο που τις τελευταίες δεκαετίες πριν το 2010 στην Ελλάδα το σκηνικό ήταν ακριβώς αντίστροφο: το κράτος «έμπαινε μέσα» και δανείζονταν πολλά για να ισοσκελίσει και οι μικρομεσαίοι κουτσά στραβά τα κατάφερναν κι έβγαιναν κερδισμένοι.