Skip to main content

Οι όμορφες ιδέες σε όμορφα κτήρια της Θεσσαλονίκης, άσχημα καίγονται

Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι η Θεσσαλονίκη θα τα καταφέρει. Μόνο που ούτε αποκαλύπτουν τι ακριβώς εννοούν, ούτε προσδιορίζουν το πότε.

Σε ένα πολύ όμορφο διατηρητέο κτήριο, κάτω από την οδό Σοφούλη στην ευρύτερη περιοχή του Μεγάρου Μουσικής, λειτουργεί εδώ και λίγες εβδομάδες η προ-θερμοκοιτίδα καινοτομίας του δήμου Θεσσαλονίκης, με τον διακριτικό τίτλο «OK! Thess». Είναι το ίδιο κτήριο που από τη δεκαετία του 1990 στέγασε την έδρα του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού.

Ένα εμβληματικό κτήριο που έμελλε να συμβολίζει πάντα τον κοσμοπολιτισμό της Θεσσαλονίκης, που με κάθε ευκαιρία επιδιώκει να γίνει σε κάτι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα. Πριν από 20 χρόνια το επίδικο ήταν ο απόδημος ελληνισμός, που στο εξωτερικό θριαμβεύει, αλλά εντός των συνόρων κατέληξε να «μαλώνει» με κομματικές και άλλες αφορμές, ώσπου θεσμικά διαλύθηκε. Τώρα στο επίκεντρο βρίσκεται η καινοτομία, ίσως η πιο μοδάτη λέξη στη χώρα μαζί με τις λέξεις μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη. Η Θεσσαλονίκη θέλει –τουλάχιστον σε επίπεδο εξαγγελιών- να πάρει την πρωτοκαθεδρία στην καινοτομία και το «OK! Thess»  είναι απλώς μία από τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί και ξεκινήσει. Ίσως η πιο… αθώα, υπό την έννοια ότι απευθύνεται κατά βάσιν σε ομάδες φοιτητών που αρχίζουν το ψάξιμο. Υπάρχουν ακόμη:

Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας που ανήκει στο ελληνικό δημόσιο και εδώ και 12 - 13 χρόνια αναζητεί ταυτότητα και έργο να κάνει.

Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης, ένα ιδιωτικό –για την ακρίβεια πολυμετοχικό με βάση μέλη του Συνδέσμου επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος- πάρκο για εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, που αν και ολοκληρωμένο φιλοξενεί πολύ μικρό αριθμό επιχειρήσεων, καθώς η έναρξη λειτουργίας του συνέπεσε με την αρχή της ελληνικής κρίσης. Πρόκειται στην ουσία ένα real estate project, η λειτουργία του οποίου θα μπορούσε να έχει έντονα θετικό πρόσημο, υπό την προϋπόθεση ότι στον κλάδο θα υπήρχε κινητικότητα και θα γίνονταν επενδύσεις. Πρόσφατα κάποιοι μέτοχοι της Τεχνόπολης και κάποιοι απ’ έξω δημιούργησαν ένα cluster εταιριών software, με στόχο να συνασπίζονται ανά περίπτωση διεκδικώντας μεγάλες δουλειές στο εξωτερικό.

*Τρεις θερμοκοιτίδες νεοφυών (start up) καινοτομικών επιχειρήσεων (i4G, Thermi, Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης), στις οποίες στεγάζονται δεκάδες μικρές εταιρείες, αρκετές εκ των οποίων θα έπρεπε με βάση τον ορισμό της θερμοκοιτίδας να έχουν μετακομίσει σε άλλες εγκαταστάσεις αφήνοντας χώρο για τους νεότερους.

*Το Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης, που κι αυτό χρόνια τώρα κινείται σε αναζήτηση ταυτότητας και οικοπέδου για τη δημιουργία ενός χώρους με τα χαρακτηριστικά της Τεχνόπολης, ίσως λίγο διαφοροποιημένα.

*Διάφορες καινοτομικές επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες μπορεί να μην είναι πολλές σε αριθμό, αλλά είναι εξαιρετικά επιτυχημένες και τόσο εξωστρεφείς, ώστε το σύνολο σχεδόν των εσόδων και του τζίρου τους να προέρχονται από τις διεθνείς αγορές.

Αν εξαιρέσεις κανείς την τελευταία ομάδα των επιτυχημένων επιχειρήσεων, οι οποίες αντικατοπτρίζουν αποκλειστικά το πνεύμα των ιδιοκτητών τους και σε καμία περίπτωση δεν είναι αντιπροσωπευτικές της περιοχής, όλες οι υπόλοιπες δομές για την καινοτομία και την υψηλή τεχνολογία στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Ώρες ώρες εμφανίζονται με σφυγμό και προοπτικές και ώρες ώρες βυθίζονται –τουλάχιστον φαινομενικά- στην απραξία. Άλλωστε οι τακτικοί και ανοικτοί –συνήθως ετήσιοι- απολογισμοί δεν βρίσκονται ψηλά στις προτεραιότητες τους.

Εσχάτως η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αποφάσισε να στηρίξει την ιδέα της συστηματικής ανάπτυξης καινοτομικών επιχειρήσεων στην περιοχή. Μάλιστα, συμμετείχε σε επιχειρηματική αποστολή στο CERN, στη Γενεύη της Ελβετίας, καθώς ο πολυεθνικός αυτός οργανισμός διαθέτει πατέντες και τεχνογνωσία σε όποιους ιδιώτες μπορούν να δημιουργήσουν εμπορικά προϊόντα για την αγορά. Επίσης, ο τελευταίος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει διακριτή στήριξη για τις επενδύσεις των επιχειρήσεων πληροφορικής και γενικότερα υψηλής τεχνολογίας.

Δεν μένει παρά να περιμένουμε τις εξελίξεις. Ασφαλώς η ανάπτυξη και η επιχειρηματική πρόοδος δε γίνεται με άνωθεν κατευθύνσεις και εντολές. Όλες οι αγορές –πολύ περισσότερο οι αγορές καινοτομικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας- είναι, πλέον, παγκοσμιοποιημένες. Αν και συχνά δεν χρειάζεται κάποια εταιρία να μετακινηθεί από την έδρα της οπουδήποτε στον κόσμο –άρα και στην Ελλάδα- ο ανταγωνισμός είναι διεθνής. Στην προκειμένη περίπτωση αυτό είναι καλό και κακό. Καλό διότι δεν απαιτεί να ξενιτευτούν οι Έλληνες που έχουν μια καλή, πρωτοποριακή ιδέα, για λόγους δουλειάς. Μπορεί να μετακομίσουν για φορολογικούς, ασφαλιστικούς, δασμολογικούς και άλλους λόγους, αλλά όχι διότι δεν μπορούν να ασκήσουν πλήρη δραστηριότητα -από παραγωγή μέχρι πωλήσεις- από τη Θεσσαλονίκη. Και κακό διότι με τον παγκόσμιο ανταγωνισμό να είναι σκληρός κανείς –ούτε οι φορείς, ούτε οι επιχειρήσεις- δεν μπορεί να κρυφτεί επί μακρόν στη θολούρα των προοπτικών. Χρειάζονται απτά, χειροπιαστά αποτελέσματα, που να δικαιολογούν τη δημόσια στήριξη που δίνουν είτε η αυτοδιοίκηση, είτε η ελληνική πολιτεία, είτε οι ευρωπαϊκοί πυλώνες.

Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι η Θεσσαλονίκη θα τα καταφέρει. Μόνο που ούτε αποκαλύπτουν τι ακριβώς εννοούν, ούτε προσδιορίζουν το πότε –ή μέχρι πότε- περιμένουν αποτελέσματα. Στις ερωτήσεις αυτές συνήθως γνέφουν αόριστα προς το μέλλον και κάπου ψηλά. Υπάρχουν και πολλοί που δεν πιστεύουν στο συγκεκριμένο όραμα, καθώς το μόνο που στην πραγματικότητα διακρίνουν είναι η αξιοποίηση δημοσίων κονδυλίων, που κάτι αφήνουν στους διαχειριστές τους. Είναι αυτοί που όταν μιλούν για επιτυχία δείχνουν τις μεμονωμένες εταιρείες με το διεθνές πελατολόγιο, που δεν ευνοήθηκαν από τίποτα, δεν ζήτησαν λεφτά, δε «ζητιάνεψαν» κίνητρα, απλώς τα κατάφεραν με όρους αγοράς. Είναι αυτοί που «στοιχηματίζουν» ότι το κτήριο του δήμου Θεσσαλονίκης, στη γωνία των οδών Κυδωνίων και Μαρίας Κάλλας, είναι τόσο ωραίο και επιβλητικό, που κάποια στιγμή στο μέλλον ενδέχεται να στεγάσει ένα ακόμη όραμα αυτής της πόλης, που αποδεικνύει ότι από ιδέες και σχεδιασμούς επί χάρτου πάει καλά, αλλά πάσχει χοντρά στην υλοποίηση –και πολύ περισσότερο στην τελειοποίηση- των σχεδίων.